IX Kongres Ryzyka Bankowego – sesja końcowa
Ostatnie słowo podczas IX Kongresu Ryzyka Bankowego nieprzypadkowo należało do przedstawicieli Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego. Reprezentanci organu nadzoru, Robert Woreta oraz Tomasz Piwowarski, odniesli się do przeprowadzonych niedawno w całej Unii Europejskiej testów warunków skrajnych banków oraz towarzyszących im ćwiczeniach z zakresu asset quality review.
Tomasz Piwowarski, Dyrektor Departamentu Inspekcji Bankowych, Płatniczych i SKOK w UKNF, przedstwił kluczowe zasady przeprowadzania tegorocznych badań:
– Jeżeli chodzi o podstawy przeprowadzenia testów warunków skrajnych, należy wskazać, że Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady, które ustanowiło Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, nałożyło na ten urząd obowiązek przeprowadzania oceny odporności banków na niekorzystne zmiany rynkowe, i w związku z tym podjęta została decyzja o o przeprowadzeniu testów warunków skrajnych. Dodatkowo, podjęto decyzję, aby – oprócz testów warunków skrajnych – przeprowadzić również badanie jakości aktywów. W październiku 2013 roku EUNB wystosował rekomendację do wszystkich organów nadzoru państw Unii Europejskiej, aby przeprowadzić takie ćwiczenia, będące swoistym wstępem do testów warunków skrajnych. Należy podkreślić, że europejski bank centralny w ubiegłym roku opublikował normę dotyczącą wszechstronnej oceny; jej głównymi elementami było właśnie badanie jakości aktywów oraz testy warunków skrajnych – stwierdził prelegent.
Jakie były cele obu ćwiczeń? – Przede wszystkim była to większa przejrzystość sprawozdań finansowych banków, większa przejrzystość portfeli kredytowych w kontekście ich wyceny, co w ocenie zarówno EBA jak i EBC miało przywrócić zaufanie do sektora bankowego; podkreślano również spójność działań nadzorczych jako efekt przeprowadzenia tych ćwiczeń. Podsumowując, w strefie euro, jeśli chodzi o kwestię badania aktywów, EBC opublikował specjalną metodykę – podsumował Tomasz Piwowarski.
Jeżeli chodzi o wyniki łącznie badania jakości aktywów i stress testów – przyjęto dla scenariusza bazowego minimalny poziom tego wskaźnika w latach 2014-2016 na poziomie 8 procent, natomiast dla scenariusza szokowego wskaźnik ten miał wynieść 5,5 procent. Polski nadzór podjął decyzję o przeprowadzeniu zarówno badania aktywów, jak i warunków skrajnych, co bynajmniej nie było oczywiste – nie wszystkie nadzory w krajach UE przeprowadziły równolegle badanie jakości aktywów.
Podjęliśmy decyzję o objęciu tymi testami 15 banków – podkreślił Tomasz Piwowarski. Jakie kryteria przyjęto dla wyłonienia tej piętnastki? Badaniami objęto banki spełniające co najmniej jedno z poniższych kryteriów:
- Bank systemowo istotny
- bank giełdowy
- bank stosujący stawki WIBOR i WIBIG.
Robert Woreta, pełniący obowiązki Dyrektora Departamentu Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej UKNF przybliżył z kolei zasady testów warunków skrajnych:
– Jeżeli chodzi o stress testy, zakładały one dwa scenariusze: pierwszym był scenariusz rozwoju, drugim- scenariusz szokowy. W tym pesymistycznym wariancie prognozowano szok zewnetrzny w postaci spowolnienia gospodarczego w USA, związany z tym faktem wzrost rentowności obligacji amerykańskich i niekorzystne czynniki na rynku europejskim, takie jak choćby spadek jakości kredytów w krajach przechodzących kryzys czy spadek zaufania na rynku. Scenariusze były tworzone w relacji do scenariusza bazowego – z uwzględnieniem relatywnych odchyleń od tegoż scenariusza.
Jesli chodzi o założenia przyjęte przy stress testach, to były one zgodne z wymogami EBA, czyli po pierwsze – zakładano trzyletni horyzont prognozy, również definicja kapitału zgodna była z nowymi wymogami unijnymi. Ważnym założeniem przy okazji stress testów była przecena obligacji skarbowych – zostały przygotowane haircuty dla obligacji poszczególnych krajów, w zalezności od terminów zapadalności. Kolejna sprawa – to założenie statycznego bilansu. Jeszcze jednym ważnym elementem, o którym warto wspomnieć w metodologii, było przyjęcie jednolitej stawki CIT na poziomie 30 proc.
Jakie były wyniki stress testów? Prawie wszystkie banki zdały egzamin za pierwszym podejściem – zarówno w scenariuszu bazowym jak również szokowym. Jak można się było spodziewać, jedne banki plasują się znacznie powyżej pułapu, inne poniżej, co wynikało ze specyfiki danej instytucji. W dwóch przypadkach (Getin Bank oraz BNP Paribas) konieczna była nieznaczna podwyżka kapitału własnego; obecnie banki te spełniają wytyczne narzucone przez regulatora.
Testy dowiodły jeszcze jednej prawdy – powiedział Tomasz Piwowarski. Nasza gospodarka ma solidne fundamenty, dobrze wypadła w scenariuszu bazowym.
Kongres zakończyło wystąpienie Prezesa Biura Informacji Kredytowej Mariusza Cholewy, który podziękował zarówno prelegentom, panelistom jak również wszystkim uczestnikom seminarium za udział w tegorocznej edycji wydarzenia.
Karol Jerzy Mórawski
