Inwestycje rosną, ale z niskiego poziomu
Rosną zarówno inwestycje publiczne, jak też gospodarstw domowych (głównie nakłady na mieszkania) i przedsiębiorstw. Tyle, że wzrost ten następuje z niskiego poziomu.
W 2016 roku inwestycje spadły, zaś w 2017 wzrosły nieznacznie – wolniej niż PKB. Wyraźne odbicie nastąpiło dopiero w końcu roku 2018.
Niska stopa inwestycji
O ile publiczne nakłady na środki trwałe są w dużej mierze zależne od wykorzystywania środków unijnych, to inwestycje przedsiębiorstw wynikają potrzeb przedsiębiorców oraz ich oczekiwań.
Na tle Unii Europejskiej stopa inwestycji w Polsce, zarówno wszystkich, jak i biznesowych, dokonywanych przez przedsiębiorstwa, jest niska.
Pod względem udziału inwestycji biznesowych w PKB byliśmy w roku 2017 na przedostatnim miejscu w Unii. Gorsza była jedynie Grecja.
Eurostat nie podał jeszcze danych wszystkich krajów za rok 2018, ale średnio w Unii Europejskiej udział inwestycji biznesowych w PKB wynosił 12,88 proc., czyli wyraźnie więcej niż w Polsce.
Udział inwestycji brutto przedsiębiorstw w PKB w %:
Rok | Udział |
2010 | 9,31 |
2011 | 9,67 |
2012 | 9,71 |
2013 | 9,73 |
2014 | 9,87 |
2015 | 10,58 |
2016 | 9,94 |
2017 | 9,34 |
2018 | 9,61 |
Źródło: GUS, obliczenia własne
Spadek nakładów inwestycyjnych w budownictwie
GUS bada wyniki finansowe, w tym nakłady na tworzenie majątku trwałego 16914 przedsiębiorstw niefinansowych, w których liczba pracujących wynosi 50 i więcej osób.
W tej grupie W I półroczu br. nakłady inwestycyjne ogółem wyniosły 65,0 mld zł i były w cenach stałych o 19,0 proc. wyższe niż przed rokiem.
W pierwszym kwartale br. wzrost do analogicznego okresu ubiegłego roku wyniósł 21,7 proc.
Wyższe niż przed rokiem były zarówno nakłady na budynki i budowle (wzrost o 23,6 proc.), jak i na maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia (wzrost o 12,3 proc.) oraz na środki transportu (wzrost o 32,3 proc.).
Licząc w cenach bieżących nakłady inwestycyjne brutto najmocniej wzrosły w transporcie i gospodarce magazynowej (o 33,7 proc.), wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 30,1 proc.), administrowaniu i działalności wspierającej (o 28,0 proc.), w obsłudze rynku nieruchomości (o 27,7 proc.).
Ponadto nakłady inwestycyjne brutto wzrosły w górnictwie i wydobywaniu (o 20,8 proc.), informacji i komunikacji (o 16,4 proc.), w przetwórstwie przemysłowym (o 14,9 proc.), w dostawie wody, gospodarowaniu ściekami i odpadami, rekultywacji (o 14,7 proc.).
Natomiast spadek nakładów wystąpił w budownictwie (o 8,0 proc.).
Wysoka dynamika inwestycji przedsiębiorstw wynika z tego, że po kilku latach niskich inwestycji, część majątku produkcyjnego się zdekapitalizowała i wymaga odtworzenia. Nakłady netto, a więc te, które tworzą przyrost majątku produkcyjnego są znacznie niższe.