Inwestycje: Fundusze inwestycyjne

Jan Mazurek

Tworzenie funduszy inwestycyjnych

Fundusz inwestycyjny jest instytucją zbiorowego inwestowania, która lokuje powierzone jej środki w celu osiągnięcia dochodu dla swoich uczestników, czyli osób, które wniosły wkłady do funduszu. Dowodem uczestnictwa w funduszu są jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne.

Fundusz inwestycyjny jest tworzony przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych, które jest jego organem, zarządza nim i reprezentuje w stosunkach z osobami trzecimi. Utworzenie publicznego funduszu inwestycyjnego wymaga zgody Komisji Nadzoru Finansowego, która następnie sprawuje stały nadzór nad jego działalnością.

W zależności od przyjętej polityki inwestycyjnej, każdy fundusz charakteryzuje się właściwym sobie potencjałem dochodowości i poziomem ryzyka. Jednak ostateczne wyniki zależą od umiejętności i pracy zarządzających. Z tym bywa jednak różnie – są fundusze, które przysporzyły inwestorom zadowalające dochody, są również takie, które ponosiły straty lub nie zarabiały, kiedy były ku temu okazje. Dlatego przy wyborze funduszu należy zapoznać się z jego dotychczasowymi osiągnięciami, a także poznać dokonania zarządzających.

Zasady działania funduszu, w tym polityka inwestycyjna jest określona w statut oraz w zależności od formy prawnej funduszu – prospekt informacyjny lub prospekt emisyjny. Podstawowe informacje o funduszu inwestycyjnym zawiera skrócony dokument informacyjny (Key Investor Information Document, KIID). Dzięki przystępnej treści i formie dokument ten jest zrozumiały dla przeciętnie wyedukowanego inwestora.

Wycena zarządzanych aktywów funduszu jest przyprowadzana przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych z ustaloną w statucie funduszu częstotliwością. Rejestr aktywów funduszu inwestycyjnego prowadzi bank – depozytariusz. Depozytariusz zapewnia też prawidłowość wyceny aktywów funduszu oraz jego działania zgodnie ze statutem i prawem.

Każdy uczestnik funduszu posiada indywidualne konto, które prowadzi towarzystwo funduszy inwestycyjnych lub odrębny podmiot – agent transferowy.

Rodzaje funduszy inwestycyjnych

I. Kryterium formy prawnej

Istnieją trzy kategorie funduszy:

• fundusze inwestycyjne otwarte,
• specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte,
• fundusze inwestycyjne zamknięte.

Fundusze inwestycyjne otwarte (FIO)

Fundusz inwestycyjny otwarty inwestuje w: papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego, tytuły uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych i depozyty bankowe.

W celu pozyskania środków na lokaty fundusz zbywa bez ograniczeń jednostki uczestnictwa. Są to instrumenty finansowe, jednak nie są zaliczane do papierów wartościowych. Nie można ich sprzedać innej osobie, lecz mogą być dziedziczone. Fundusz odkupuje jednostki uczestnictwa na każde żądanie uczestników, a następnie umarza i dlatego liczba uczestników i jednostek uczestnictwa jest zmienna.

Aktywa funduszu otwartego są wyceniane nie rzadziej niż w każdym dniu zbywania lub odkupywania jednostek uczestnictwa, w praktyce codziennie. Wartość jednostki uczestnictwa oblicza się, dzieląc wartość aktywów netto przez istniejącą w dniu wyceny liczbę jednostek uczestnictwa.

Fundusze inwestycyjne otwarte, działają w Polsce od 1991 r. i cieszą się dużym popytem wśród inwestorów detalicznych. Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO)

Specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty jest formą funduszu otwartego. Oferta nabycia jednostek uczestnictwa takiego funduszu jest przeznaczona dla określonej ...