Ile kosztuje własna działalność gospodarcza?

Z jednej strony niepokój przyszłych przedsiębiorców budzi nie tylko utrata stałej pensji, ale także trudność w pozyskiwaniu klientów na konkurencyjnym rynku. Z drugiej jednak – szansa na pełną samodzielność zawodową i decyzyjność biznesową kusi tych, którym etatowe zatrudnienie nie daje pełnej satysfakcji. Czy jest się czego obawiać? Jak skalkulować własny biznes, by był dochodowy? Ile i jakie koszty prowadzenia działalności gospodarczej należy uwzględnić, decydując się na założenie firmy?

Eksperci Aforti Finance zestawili kluczowe wydatki związane z założeniem i prowadzeniem działalności gospodarczej. Dla ułatwienia przygotowali również prostą kalkulację dla tych, którzy być może już wraz z nowym rokiem planują rozpocząć własny biznes.

Jest dochód – jest podatek dochodowy

Każdy, bez względu na skalę działania, decydując się na uruchomienie własnej działalności gospodarczej musi pamiętać przede wszystkim o obciążeniach podatkowych oraz ubezpieczeniowych.

Jeszcze zanim powstanie firma warto rozważyć, którą z dostępnych form podatku dochodowego od osób fizycznych przyjąć. Możliwych jest kilka opcji, w tym dwie najprostsze – podatek progresywny, nazywany skalą podatkową (18% / 32%) i liniowy (19%). W tym zakresie przedsiębiorcy mają pełną dowolność, ale warto zauważyć, że podatek progresywny daje możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem czy stosowania ulg podatkowych, przy czym jest korzystny tylko dla tych przedsiębiorców, których roczny dochód – czyli przychód pomniejszony o koszty prowadzenia działalności – nie przekroczy 85 528 zł. Jeżeli jednak zysk firmy będzie wyższy niż wspomniany limit, podatnik będzie automatycznie zobowiązany do odprowadzania 32% podatku, ale tylko od dochodu wykraczającego poza wyznaczoną przez ustawodawcę graniczną wartość.

Uproszczona kalkulacja podatkowa dla przedsiębiorcy o dochodach do 85 528 zł rocznie, po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku, rozliczającego się w oparciu o podatek progresywny (18% / 32%):

• Przychód = 1000 zł netto / 1230 zł brutto / Koszty (przykładowa wartość) = 180 zł netto (nie uwzględnia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne)
• Dochód = 1000 zł – 180 zł = 820 zł
• Podatek dochodowy, czyli kwota należna do odprowadzenia do US: 820 zł x 18% = 147,60 zł
• ZYSK po opodatkowaniu: 820 zł – 147,40 zł = 672,40 zł

Z kolei przy podatku liniowym (19%) nie ma możliwości skorzystania z ulg, jak np. na dzieci, rehabilitacyjnych czy dla osób osiągających dochody za granicą. Przywilejem przedsiębiorców korzystających z tej formy opodatkowania jest jednak możliwość stosowania przez cały rok jednej, niskiej stawki procentowej, niezależnie od uzyskiwanych dochodów. Stąd też z tego rozwiązania korzystają najczęściej przedsiębiorcy zarabiający więcej niż 85 528 zł rocznie.

Uproszczona kalkulacja podatkowa dla przedsiębiorcy po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku, rozliczającego się w oparciu o podatek liniowy (19%):

• Przychód = 1000 zł netto / 1230 zł brutto / Koszty (przykładowa wartość) = 180 zł netto (nie uwzględnia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne)
• Dochód = 1000 zł – 180 zł = 820 zł
• Podatek dochodowy, czyli kwota należna do odprowadzenia do US: 820 zł x 19% = 155,80 zł
• ZYSK po opodatkowaniu: 820 zł – 155,80 zł = 664,20 zł

Zmiany formy opodatkowania można dokonać raz w roku. Trzeba przy tym pamiętać, że jest to możliwe tylko do 20 stycznia danego roku kalendarzowego. Nie każdy przedsiębiorca musi się jednak decydować na podatek progresywny lub liniowy. Istnieją bowiem też inne formy opodatkowania, tj. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz karta podatkowa. W przypadku ryczałtu zaliczka na podatek uiszczana jest procentowo od przychodu, jedną stawką o różnej wysokości (od 3% do 20%), uzależnioną od usług, jakie dany przedsiębiorca świadczy. Z kolei dzięki karcie podatkowej przedsiębiorca zawsze płaci stałą kwotę podatku, ale z tej formy można skorzystać wykonując tylko określone ustawą rodzaje działalności.

Podatek dochodowy to nie wszystko! VAT a mikro-, mali i średni przedsiębiorcy

W kontekście podatkowym, kluczowym dla każdego przedsiębiorcy elementem rozliczania się z fiskusem jest również obowiązek – lub jego brak – rejestracji do VAT, czyli konieczności płacenia podatku od towarów i usług. Aktualnie obowiązujące stawki VAT w Polsce wynoszą: 23%, 8% i 5%.

Niestety w kwestii odprowadzania podatku VAT nie ma dobrowolności, a obowiązek ten narzucają przepisy. Wszystko zależy m.in. od rodzaju wykonywanych przez przedsiębiorcę usług. Wyjątkiem jest sytuacja, w której podatnicy zobowiązani przepisami do odprowadzania podatku VAT są jednak z niego zwolnieni, o ile złożyli odpowiednią deklarację, a przy tym wartość ich sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym limitu zwolnienia podmiotowego w VAT. W 2018 roku wynosił on 200 000 zł. Ważny jest również fakt, iż zmiana statusu płatnika VAT jest możliwa tylko po upływie pełnego roku kalendarzowego.

ZUS – z chorobowym czy nie, płacić trzeba

Kolejnym znaczącym obciążeniem, o którym musi pamiętać przedsiębiorca, jest konieczność ubezpieczenia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Dokonując rejestracji, przedsiębiorca wybiera dodatkowo – poza obowiązkowymi składkami – zakres ubezpieczenia, określając czy chce, aby obejmowało ono składkę chorobową. Przy opłacanym „chorobowym” nie tylko zmniejsza się – w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim – łączna kwota składek na ubezpieczenie społeczne, ale też dodatkowo ZUS wypłaca przedsiębiorcy zasiłek chorobowy w okresie niezdolności do pracy. W przeciwnym razie osoba prowadząca firmę nie otrzymuje od ZUS-u żadnego wynagrodzenia w tym czasie.

Osoby, które rozpoczynają dopiero swoją przygodę z biznesem, mogą liczyć na zniżki przy opłacaniu składek. Przez pierwsze dwa lata koszt ich koszt wynosi zaledwie ok. 40% standardowej kwoty. To duża różnica pozwalająca – zwłaszcza na starcie działalności gospodarczej – ograniczyć koszty niezbędne do jej prowadzenia.

Przykładowe składki ZUS dla przedsiębiorcy rozpoczynającego działalność:

• Aktualna, minimalna składka ZUS z ubezpieczeniem chorobowym (kwiecień – grudzień 2018): 519,28 zł miesięcznie / bez ubezpieczenia chorobowego: 503,84 zł miesięcznie

Przykładowe składki ZUS dla przedsiębiorcy / po dwóch latach od rozpoczęcia działalności:

• Aktualna, minimalna składka ZUS z ubezpieczeniem chorobowym (kwiecień – grudzień 2018): 1228,70 zł miesięcznie / bez ubezpieczenia chorobowego: 1163,39 zł miesięcznie

Składki ZUS – mimo tego, że stanowią duże obciążenie finansowe dla przedsiębiorców z sektora MSP – dają możliwość zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym, a nawet wyliczonego już podatku. I tak – ubezpieczenie społeczne w całości obniża podstawę opodatkowania, a z kolei  opłacone składki ZUS na ubezpieczenie zdrowotne nie są odliczane w pełnej wysokości płatnej do ZUSu (9%),
a jedynie w 7,75% podstawy wymiaru.

Własna firma a etat – prosta kalkulacja?

Bazowe koszty prowadzenia działalności gospodarczej w przypadku przedsiębiorcy, który:

• osiąga średnio 2500 zł przychodu netto miesięcznie
• nie korzysta z preferencyjnej stawki ZUS
• nie płaci składek na ubezpieczenie chorobowe
• zdecydował się na progresywną skalę podatkową (18% i 32%)
• ponosi około 1000 zł miesięcznie dodatkowych kosztów uzyskania przychodu

można oszacować miesięcznie na około 1300 zł (ZUS + podatek dochodowy). Doliczając do tego wspomniane koszty bieżące, przedsiębiorca ten – przy przychodach na poziomie 2500 zł netto – ponosi łącznie w każdym miesiącu około 2300 zł opłat, co finalnie daje mu około 200 zł zysku miesięcznie. Pracownik na etacie, którego wynagrodzenie netto wynosi tyle samo, czyli brutto około 3 493,21 zł miesięcznie, „na rękę” dostanie od pracodawcy 2500 zł. Oczywiście nastąpi to już po potrąceniu z kwoty brutto składek na ZUS i przy kosztach pracodawcy na poziomie około 720 zł miesięcznie. Tym samym etatowy pracownik zarobi o 2300 zł więcej niż przedsiębiorca.

Trudno w tych okolicznościach finansowych przekonywać pracowników, by rzucali etat i uruchamiali własną działalność, ale powyższe kalkulacje wyglądają coraz bardziej optymistycznie wraz ze wzrostem przychodów przedsiębiorcy. Notując większe, miesięczne wpływy, koszty takie, jak  ZUS czy księgowość pozostają często niezmienne, poza zaliczką na podatek dochodowy. I tak – przy przychodach na poziomie 5000 zł, zyski mikro, małego i średniego przedsiębiorcy można już szacować na około 2250 zł, a przy 7500 zł przychodu, prowadząc firmę można „na czysto” zarobić nawet 4300 zł miesięcznie.

Wsparcie finansowe dla MSP

Według ekspertów Aforti Finance, nie dziwi fakt, że przedsiębiorcy z sektora MSP systematycznie poszukują alternatywnych źródeł finansowania własnej firmy. W związku z rozpoczęciem działalności gospodarczej doskonale sprawdzają się wówczas dotacje z UE czy Urzędu Pracy, realizowane jako jednorazowe i bezzwrotne wsparcie. Jednak, gdy przedsiębiorca nabiera biznesowego rozpędu, a w grę wchodzi rozwój świadczonych usług, z pomocą przychodzą z reguły banki bądź instytucje pozabankowe. Oczywiście środki finansowe dostępne w tradycyjnych bankach mogą być zdecydowanie wyższe, jednak ich pozyskanie wymaga często spełnienia wielu wymogów formalnych, co w przypadku małych przedsiębiorców nie zawsze jest możliwe. Wówczas doskonałą alternatywą okazują się instytucje pozabankowe – ale tylko te sprawdzone, wiarygodne i zaufane – oferujące wsparcie adekwatne do sytuacji rynkowej i finansowej osób prowadzących działalność gospodarczą.

Źródło: Tomasz Kaźmierski, wiceprezes Aforti Finance / Grupa Aforti