Ile kosztuje spółkę odejście prezesa? Analiza KPMG w Polsce
Z przeprowadzonej przez KPMG analizy wynika, że odejście prezesa spółki skutkuje spadkiem jej wyceny rynkowej średnio o niemal 4%, co można interpretować jako dyskonto z tytułu utraty kluczowej osoby w przedsiębiorstwie. I chociaż każdy przypadek odejścia prezesa z firmy trzeba rozpatrywać indywidualnie, to do najważniejszych czynników mających wpływ na poziom tego dyskonta należą: rodzaj rezygnacji z piastowanej funkcji, wielkość spółki oraz liczba członków zarządu.
Kluczowy personel odchodzi – wycena spółki spada
KPMG w Polsce przeanalizowało wpływ odejścia prezesa na zmianę wyceny giełdowej spółki, co odzwierciedla koszt utraty kluczowej osoby zarządzającej w przedsiębiorstwie. W tym celu zbadano łącznie 50 przypadków odejść prezesów spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w latach 2005-2014. Z analizy KPMG wynika, że odejście prezesa skutkowało spadkiem wyceny rynkowej przedsiębiorstwa średnio o 3,9%. Należy jednak mieć na uwadze, że spośród 50 przeanalizowanych spółek spadek kursu akcji w analizowanym czasie nastąpił w przypadku 30 z nich, a zmniejszenie ich wyceny rynkowej było silnie zróżnicowane i wyniosło od 1% do 29%.
Istotna zależność wyceny spółki od kluczowej osoby zarządzającej jest źródłem dodatkowego ryzyka utraty wartości wynikającego z szeregu czynników innych niż zmiany rynkowe. Występowanie dyskonta spowodowanego wyłącznie utratą kluczowego personelu zostało potwierdzone przez znaczną część badań empirycznych przeprowadzonych chociażby na rynku amerykańskim. Przykładowo, gdy w 2010 roku z Hewlett-Packard odszedł Mark Hard, wartość rynkowa spółki spadła o 9,7%. Innym znanym przykładem jest rezygnacja Steve’a Jobsa ze stanowiska dyrektora generalnego Apple w 2011 roku, która przełożyła się na spadek kapitalizacji giełdowej przedsiębiorstwa o 5,1%, czyli o 17,7 mld USD. W bieżącym roku na uwagę zasługuje przypadek prezesa Mattel, Bryana Stocktona. Informacja o jego odejściu spowodowała spadek kursu akcji największego producenta zabawek na świecie o 5,2% – mówi Tomasz Wiśniewski, partner w dziale doradztwa finansowego KPMG w Polsce.
Czynniki wpływające na spadek wyceny spółki z tytułu utraty kluczowej osoby
KPMG przeanalizowało spółki pod kątem trzech wymiernych czynników decydujących o kierunku i stopniu reakcji rynku, tj. rodzaju rezygnacji, wielkości spółki i liczby członków zarządu.
W analizie wielkości wpływu odejścia kluczowego personelu na wycenę warto wziąć pod uwagę czynniki takie, jak rodzaj rezygnacji, wartość aktywów niematerialnych traconych wraz z kluczową osobą, tj. np. zdolności zarządczych czy relacji z klientami, dostawcami i pracownikami, realny zakres obowiązków odchodzącej osoby, dostępność i koszt następców oraz liczbę pozostałych członków zarządu i ich funkcje w organizacji. Większość wymienionych czynników nie jest jednak bezpośrednio mierzalna. Dlatego też w naszym badaniu wzięliśmy pod uwagę tylko wymierne czynniki wpływające na poziom dyskonta – mówi Tomasz Wiśniewski, partner w dziale doradztwa finansowego KPMG w Polsce.
W badaniu wyróżniono dwa możliwe rodzaje rezygnacji prezesa z piastowanej funkcji – odejście dobrowolne i przymusowe. Rezygnacja dobrowolna skutkowała spadkiem wyceny rynkowej spółki średnio o 6,7%, podczas gdy odejście przymusowe średnio nie wpływało na zmianę kapitalizacji giełdowej przedsiębiorstwa. Takie wyniki można uzasadnić faktem, że odejścia przymusowe są często następstwem konfliktów lub pogorszenia się sytuacji finansowej spółki.
Spółki objęte analizą KPMG podzielono również na cztery grupy względem ich kapitalizacji giełdowej na dzień ogłoszenia informacji o rezygnacji kluczowej osoby. Wyniki analizy wskazały na istotną ujemną zależność pomiędzy wielkością spółki a poziomem dyskonta z tytułu utraty kluczowej osoby. W szczególności, średni poziom dyskonta w grupie spółek o najniższej kapitalizacji, tj. poniżej 150 mln PLN, wyniósł 7,4% i był o 6,7 p. p. wyższy od średniej z grupy o kapitalizacji powyżej 5 mld PLN. Zależność można tłumaczyć m.in. większym rozproszeniem kontroli operacyjnej nad spółką oraz większą dostępnością odpowiednich następców w większym przedsiębiorstwie.
Istotny wpływ na wielkość dyskonta miała też liczba członków zarządu w spółce. W analizowanej próbie spółki posiadające jednego lub dwóch członków zarządu odnotowały średnio 6,6% spadek wyceny rynkowej, podczas gdy w grupie posiadającej od pięciu do siedmiu członków było to zaledwie 0,3%. Liczniejszy zarząd oznacza zwykle znaczne rozłożenie istotnych zadań i aktywów niematerialnych w spółce oraz przekłada się na większą dostępność i niższy koszt następców kluczowej osoby.
O BADANIU:
KPMG w Polsce przeanalizowało wpływ odejścia kluczowego personelu na zmianę wyceny spółki giełdowej, co odzwierciedla koszt utraty kluczowej osoby zarządzającej w przedsiębiorstwie. W tym celu zbadano łącznie 50 przypadków odejść prezesów spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w latach 2005-2014. Dane obejmowały zarówno rezygnacje przymusowe, wynikające często z konfliktów czy reorganizacji, jak i rezygnacje dobrowolne. Analiza dyskonta z tytułu utraty kluczowej osoby polegała na porównaniu ceny zamknięcia akcji z dnia przed ogłoszeniem rezygnacji z ceną zamknięcia na 5 dni roboczych po tym zdarzeniu.
Źródło: KPMG
