Horyzonty Bankowości 2019: Pierwsze e-dowody osobiste trafiły pod strzechy

Dariusz Kozłowski
wiceprezes Centrum Prawa Bankowego i Informacji

Konieczność przygotowania wielofunkcyjnych dowodów osobistych, w pełni dostosowanych do wymogów ery cyfrowej, dostrzegano nad Wisłą jeszcze u schyłku XXI stulecia, natomiast u progu obecnej dekady postanowiono ten ambitny zamiar wcielić w życie. Pierwotny projekt, oznaczony kryptonimem pl.ID, nie był łatwy: oprócz sporządzenia wzorca nowego dokumentu i zapewnienia należytej infrastruktury do jego obsługi konieczne było przeprowadzenie odpowiednich zmian w otoczeniu regulacyjnym, uwzględniających stosowanie e-dowodów. 28 marca 2007 r. projekt pl.ID został wpisany w Plan Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010, a 7 czerwca 2010 r 85% środków niezbędnych na jego realizację zostało zatwierdzone przez władze unijne jako tzw. duży projekt, co było równoznaczne ze zobowiązaniem się władz polskich do wdrożenia planowanych rozwiązań w praktyce. Pomimo jednoznacznego stanowiska Komisji Europejskiej w tej materii, kolejne lata prac nad cyfryzacją podstawowego dokumentu Polaków przebiegały nader opornie. Czynnikiem przełamującym impas okazał się dopiero nadchodzący termin rozliczenia unijnej dotacji w wysokości przeszło 150 mln zł, którą państwo polskie otrzymało na ten cel. W przypadku niezrealizowania projektu do 31 marca br., znaczna część dotacji musiałaby być bezwzględnie zwrócona. Perspektywa ta spowodowała nagle przyspieszenie prac nad nowymi regulacjami: 25 lipca ub.r. projekt nowelizacji ustawy o dowodach osobistych trafił pod obrady Sejmu, a już 7 grudnia 2018 r. gotowe przepisy przekazano prezydentowi do podpisu.

Nowe funkcje, nowe zabezpieczenia

Jak prezentuje się nowy dokument, który począwszy od 4 marca br., będzie można odbierać w urzędach? E-dowód odróżnia się znacząco od dotychczasowych wzorców kolejnych generacji plastikowych dokumentów, wydawanych sukcesywnie od 15 stycznia 2001 r. Zmiany stanowią po części efekt wprowadzenia nowych, skuteczniejszych niż dotychczasowe, zabezpieczeń przed fałszerstwem. Wśród elementów protekcyjnych wskazać można liczne mikrodruki zarówno pozytywowe, jak i negatywowe, grawerowania powierzchni oraz niektórych nadruków na tzw. wyskok, przejścia kolorystyczne w obrębie linii giloszowych, zastosowanie elementów optycznie zmiennych, MLI (Multiple Laser Image) oraz nadruków widocznych w promieniowaniu ultrafioletowym. Równocześnie zrezygnowano z niektórych zabezpieczeń obecnych we wcześniejszej wersji, jak choćby z zabezpieczenia recto/verso, który skądinąd okazał się jednym ze skutecznych elementów protekcyjnych. Gruntownie zmieniony został również rozkład danych na obu stronach nowego dokumentu Obecne rozmieszczenie pól wypełnia wymagania stawiane dla dokumentów podróży określone w dokumencie Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) nr 9303, co oznacza, że wraz z zapisaną cechą biometryczną (zdjęciem twarzy) nowy dowód osobisty może być wykorzystywany do automatycznego przekraczania samoobsługowych bramek kontroli granicznej znajdujących się w Unii Europejskiej.