GUS: Koniunktura gospodarcza w marcu 2017 r.

A kogo objęły badania? W przetwórstwie przemysłowym oraz inwestycjach w przemyśle – podmioty o liczbie pracujących 10 i więcej osób. W pozostałych badaniach (budownictwo, inwestycje w budownictwie, handel hurtowy i detaliczny, usługi) ujęto nawet najmniejsze firmy – podmioty o liczbie pracujących do 9 osób. Wyniki badań prezentowane są według następujących klas wielkości: mikro (o liczbie pracujących do 9 osób), małe (o liczbie pracujących od 10 do 49 osób), średnie (o liczbie pracujących od 50 do 249 osób), duże (o liczbie pracujących 250 i więcej osób).

Czego możemy dowiedzieć się na wstępie? Ano, kilku uwag generalnych. I tak: jednostki z sekcji przetwórstwo przemysłowe oceniają koniunkturę pozytywnie, lepiej niż w lutym i w analogicznym miesiącu przed rokiem, z kolei podmioty prowadzące działalność w zakresie budownictwa zgłaszają oceny koniunktury mniej pesymistyczne niż przed miesiącem i w lutym ostatnich ośmiu lat. Opinie dotyczące koniunktury handlu hurtowego są korzystne, lepsze niż w lutym, ale gorsze niż analogicznym miesiącu ostatnich trzech lat. W przypadku jednostek handlu detalicznego oceny koniunktury są pozytywne i najlepsze od sierpnia 2008 r.

Podmioty należące do sekcji transport i gospodarka magazynowa oraz zakwaterowanie i gastronomia w marcu oceniają koniunkturę optymistycznie, podobnie jak w lutym i lepiej niż w analogicznym miesiącu ostatnich ośmiu lat. Oceny koniunktury zgłaszane przez dyrektorów jednostek prowadzących działalność w zakresie informacji i komunikacji są korzystne, zbliżone do opinii formułowanych od grudnia 2016 r.

Najbardziej optymistyczne oceny wśród badanych rodzajów działalności zgłaszają jednostki należące do sekcji finanse i ubezpieczenia; opinie te są lepsze od sygnalizowanych w lutym oraz w analogicznym okresie ostatnich ośmiu lat. W marcu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w tej sekcji kształtuje się na poziomie plus 31,4 (przed miesiącem plus 28,2). Poprawę koniunktury odnotowuje 34,6% badanych firm, a jej pogorszenie – 3,3% (w lutym odpowiednio 31,0% i 2,8%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Diagnozy popytu, sprzedaży oraz sytuacji finansowej są bardziej korzystne od zgłaszanych przed miesiącem. Również prognozy w tym zakresie są bardziej optymistyczne od formułowanych w lutym. Odnotowywany jest niewielki wzrost opóźnień płatności za wykonane usługi. Zapowiadane redukcje zatrudnienia mogą być mniejsze od zgłaszanych w lutym. Prognozowany jest wzrost cen usług, ale mniej znaczący od przewidywanego przed miesiącem. Prognozy dotyczące nakładów na środki trwałe są nieco mniej optymistyczne od przewidywań formułowanych w ostatnich miesiącach.

Odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się w marcu na poziomie 4,2% (przed rokiem 4,3%). Największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa zgłaszające bariery związane są z konkurencją firm krajowych (70,3% w marcu br., 71,1% przed rokiem). W skali roku w największym stopniu wzrosła uciążliwość bariery związanej z niejasnymi i niespójnymi przepisami prawnymi (z 40,5% do 47,0%), a spadła – bariery związanej z konkurencją firm zagranicznych (z 54,6% do 47,1%).

Przetwórstwo przemysłowe

Wyniki opracowano na podstawie danych uzyskanych od 3266 z ok. 3500 podmiotów. Okazało się, iż w marcu ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym kształtuje się na poziomie plus 6,4 (plus 4,5 w lutym). Poprawę koniunktury sygnalizuje 17,6% badanych przedsiębiorstw, a jej pogorszenie – 11,2% (przed miesiącem odpowiednio 16,4% i 11,9%). Pozostałe przedsiębiorstwa uważają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. Co istotne – przedsiębiorcy sygnalizują niewielki wzrost bieżącej produkcji i portfela zamówień. Optymistyczne prognozy w tym zakresie są lepsze od formułowanych przed miesiącem. Oceny dotyczące bieżącej sytuacji finansowej są podobnie jak w lutym niekorzystne, jednak odpowiednie przewidywania wskazują na możliwość poprawy w najbliższych trzech miesiącach. Sygnalizowany jest nieznaczny wzrost poziomu należności. Nieco wolniej niż w lutym rosną opóźnienia płatności za sprzedane produkty. Stan zapasów wyrobów gotowych uznawany jest przez przedsiębiorców za zbliżony do wystarczającego w stosunku do zapotrzebowania. W przedsiębiorstwach planowany jest wzrost zatrudnienia nieco większy od przewidywanego przed miesiącem. Dyrektorzy przedsiębiorstw zapowiadają, że ceny wyrobów przemysłowych mogą wzrastać, w tempie zbliżonym do prognozowanego w lutym.

A jak wygląda ogólny klimat koniunktury według wielkości firm? W marcu podmioty małe (o liczbie pracujących od 10 do 49 osób) oceniają koniunkturę nieznacznie pozytywnie, po raz pierwszy od czerwca 2016 r. Opinie dotyczące koniunktury w przedsiębiorstwach średnich i dużych (o liczbie pracujących 50 i więcej osób) są korzystne, zbliżone do formułowanych w lutym.

W większości działów przetwórstwa przemysłowego oceny ogólnego klimatu koniunktury są pozytywne. Najbardziej optymistyczne opinie dotyczące koniunktury formułują producenci chemikaliów i wyrobów chemicznych (plus 21,0 w marcu, plus 19,0 w lutym), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (plus 17,7 w marcu, plus 17,2 w lutym), pozostałego sprzętu transportowego (plus 17,2 w marcu, plus 11,7 w lutym), wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (plus 17,2 w marcu, plus 6,6 w lutym) oraz zajmujący się poligrafią i reprodukcją zapisanych nośników informacji (plus 18,7 w marcu, plus 15,0 w lutym). Negatywne oceny koniunktury sygnalizują jedynie producenci odzieży (minus 7,4 w marcu, minus 9,7 w lutym).

I kolejna uwaga: o ile jednostki ze wszystkich województw oceniają koniunkturę pozytywnie, o tyle najbardziej korzystne oceny formułują podmioty prowadzące działalność w zakresie przetwórstwa przemysłowego z województw mazowieckiego, podlaskiego, małopolskiego, lubuskiego

Budownictwo

Wyniki opracowano na podstawie danych uzyskanych od 4171 z ok. 5000 podmiotów.

Badania wykazały, iż w marcu ogólny klimat koniunktury w tym sektorze gospodarki  kształtuje się na poziomie minus 1,4 (przed miesiącem minus 6,8). Poprawę koniunktury sygnalizuje 17,5% przedsiębiorstw, a jej pogorszenie – 18,9% (przed miesiącem odpowiednio 16,0% i 22,8%). Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Oceny dotyczące produkcji budowlano-montażowej, portfela zamówień i sytuacji finansowej są mniej negatywne od zgłaszanych w lutym. Prognozy produkcji budowlano-montażowej oraz portfela zamówień są optymistyczne, lepsze od przewidywań formułowanych w analogicznym miesiącu ostatnich pięciu lat. Prognozy dotyczące sytuacji finansowej są mniej niekorzystne od oczekiwań zgłaszanych w lutym. Nadal sygnalizowany jest wzrost opóźnień płatności za wykonane roboty budowlano-montażowe. Mimo to, prognozowany jest niewielki wzrost zatrudnienia, ostatni raz sygnalizowany w analogicznym miesiącu 2011 r. Ceny robót budowlano-montażowych mogą nieznacznie rosnąć.

Spośród badanych podmiotów 29,6% (przed rokiem 25,0%) planuje prowadzenie prac budowlano-montażowych za granicą. Dyrektorzy tych przedsiębiorstw spodziewają się wzrostu portfela zamówień na roboty budowlano-montażowe na rynkach zagranicznych bardziej znaczącego niż przewidywano w analogicznym miesiącu ostatnich trzech lat.

A jak wygląda sytuacja pod względem wielkości firm? W marcu oceny ogólnego klimatu koniunktury w jednostkach małych i średnich (o liczbie pracujących od 10 do 249 osób) są mniej pesymistyczne od zgłaszanych w lutym. W pozostałych klasach wielkości oceny te są bardziej korzystne od zgłaszanych w ubiegłym miesiącu. Bieżący portfel zamówień, produkcja budowlano-montażowa oraz sytuacja finansowa oceniane są przez przedstawicieli wszystkich klas wielkości mniej negatyw-nie niż w lutym, a w przypadku ocen dyrektorów przedsiębiorstw dużych (o liczbie pracujących 250 i więcej osób) dotyczących produkcji budowlano-montażowych – pozytywnie, lepiej od negatywnych diagnoz w analogicznym miesiącu ostatnich ośmiu lat. Odpowiednie prognozy są optymistyczne i lepsze od formułowanych w ubiegłym miesiącu w jednostkach ze wszystkich klas wielkości, z wyjątkiem przewidywań podmiotów małych i średnich (o liczbie pracujących od 10 do 249 osób) w zakresie sytuacji finansowej, które są nadal negatywne, ale lepsze od zgłaszanych w lutym.

W marcu br. 4,6% przedsiębiorców deklaruje, że nie napotyka na bariery w prowadzeniu bieżącej działalności (3,8% przed rokiem). Największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa zgłaszające bariery związane są z kosztami zatrudnienia (57,5% w marcu br., 59,5% przed rokiem). Od połowy 2013 r. stopniowo zwiększa się znaczenie bariery związanej z niedoborem wykwalifikowanych pracowników (bardziej intensywnie od czerwca 2016 r.), uciążliwość tej bariery wzrosła w skali roku w największym stopniu (z 21,1% do 33,0%). W porównaniu z marcem 2016 r. istotnie wzrosło również znaczenie bariery związanej z niejasnymi i niespójnymi przepisami prawnymi (z 31,4% do 41,0%). Choć bariera związana z konkurencją na rynku wskazywana jest wciąż przez duży odsetek respondentów, jej znaczenie od kilku miesięcy maleje, a w skali roku uciążliwość tej bariery spadła w największym stopniu (z 55,1% do 45,0%).

Firmy budowlane z większości województw formułują w marcu negatywne, ale lepsze niż przed miesiącem oceny koniunktury. Najbardziej pesymistyczne oceny zgłaszają jednostki z województwa kujawsko-pomorskiego, natomiast najbardziej optymistyczne – z województwa lubuskiego.

Handel hurtowy

Wyniki opracowano na podstawie danych uzyskanych od 3812 z ok. 4400 podmiotów.

Ogólny klimat koniunktury w handlu hurtowym kształtuje się w marcu na poziomie plus 6,2 (plus 4,6 w lutym). Poprawę koniunktury sygnalizuje 17,2% badanych przedsiębiorstw, pogorszenie – 11,0% (przed miesiącem odpowiednio 16,1% i 11,5%). Pozostałe podmioty uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Diagnozy i prognozy sprzedaży są pozytywne, lepsze od formułowanych w lutym. Oceny sytuacji finansowej są niekorzystne od listopada 2016 r. Przewidywania w tym zakresie są optymistyczne, najlepsze od kwietnia ub. r. Stan zapasów towarów jest uznawany przez przedsiębiorców za nadmierny. W związku z bardziej korzystnymi prognozami dotyczącymi sprzedaży, poziom zamówień towarów u dostawców może zostać zwiększony. Zapowiadany jest niewielki wzrost zatrudnienia, zbliżony do planowanego miesiąc wcześniej. Przedsiębiorcy prognozują, że ceny towarów mogą rosnąć.

Spośród badanych jednostek, w marcu br. 5,4% podmiotów (podobnie jak przed rokiem) nie odczuwa żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności. Największe trudności napotykane przez przedsiębiorców zgłaszających bariery związane są z konkurencją na rynku (57,0% w marcu br., 56,4% w analogicznym miesiącu ub. r.). Barierami, których znaczenie najbardziej wzrosło w ujęciu rocznym są niedobór pracowników (z 6,8% do 13,1%) oraz niejasne i niespójne przepisy prawne (z 43,4% do 49,2%). Od połowy 2013 r. obserwowany jest stopniowy spadek znaczenia bariery związanej z niedostatecznym popytem (28,0% w marcu br.).

Przedstawiciele firm ze wszystkich województw zgłaszają korzystne oceny koniunktury. Najbardziej optymistycznie koniunkturę w handlu hurtowym oceniają jednostki z województw opolskiego, podkarpackiego i kujawsko-pomorskiego.

Handel detaliczny

Wyniki opracowano na podstawie danych uzyskanych od 4230 z ok. 5100 podmiotów.

Ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym kształtuje się w marcu na poziomie plus 9,2 (plus 7,0 w lutym). Poprawę koniunktury sygnalizuje 17,4% badanych przedsiębiorstw, pogorszenie – 8,3% (przed miesiącem odpowiednio 16,6% i 9,5%). Pozostałe podmioty uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Diagnozy sprzedaży są najmniej korzystne od listopada ub. r., jednak odpowiednie prognozy są optymistyczne, najlepsze od maja 2008 r. Bieżąca sytuacja finansowa oceniana jest w niewielkim stopniu negatywnie. Prognozy w tym zakresie są nieznacznie pozytywne, po raz pierwszy od listopada 2016 r. Stan zapasów towarów jest nadal uznawany za nadmierny. W związku z bardziej korzystnymi prognozami dotyczącymi sprzedaży, poziom zamówień towarów u dostawców może zostać zwiększony. Możliwy jest niewielki wzrost zatrudnienia, zbliżony do zapowiadanego w lutym. Dyrektorzy firm przewidują wzrost cen.

W prezentowanych branżach handlowych wskaźniki koniunktury są zróżnicowane. Pozytywne oceny zgłaszane są przez przedstawicieli branż: tekstylia, odzież, obuwie (plus 24,7 w marcu br., plus 12,4 w lutym), pojazdy samochodowe (plus 11,5 w marcu br., plus 12,4 miesiąc wcześniej) oraz żywność (plus 6,6 w marcu br., plus 3,9 w lutym). Jedynie dyrektorzy firm z branży artykuły gospodarstwa domowego ogółem oceniają koniunkturę negatywnie (minus 10,1 w marcu br., minus 6,4 przed miesiącem).

W podziale na klasy wielkości, w marcu negatywne, choć lepsze niż przed miesiącem oceny ogólnego klimatu koniunktury zgłaszane są jedynie przez jednostki o liczbie pracujących od 10 do 49 osób. Przedstawiciele pozostałych przedsiębiorstw oceniają koniunkturę pozytywnie, a w przypadku firm średnich i dużych (o liczbie pracujących 50 i więcej osób) – bardziej korzystnie niż w lutym.

Spośród badanych jednostek, w marcu br. 6,3% podmiotów nie odczuwa żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności (5,6% przed rokiem). Wciąż największe trudności napotykane przez przedsiębiorców zgłaszających występowanie barier związane są z konkurencją na rynku (63,1% w marcu br., 62,2% w analogicznym miesiącu ub. r.) oraz kosztami zatrudnienia (52,8% w marcu br., 56,7% przed rokiem). Od początku 2010 r. odnotowywany jest stopniowy wzrost utrudnień związanych z niejasnymi i niespójnymi przepisami prawnymi (38,3% w marcu br.), natomiast od połowy 2013 r. – spadek odczuwania bariery związanej z niedostatecznym popytem (33,1% w marcu br.), w ujęciu rocznym spadek znaczenia tej bariery jest największy (38,8% w analogicznym miesiącu ub. r.). Barierą, której uciążliwość najbardziej wzrosła w skali roku jest niedobór pracowników (z 9,4% do 17,6%).

Najbardziej optymistycznie koniunkturę w handlu detalicznym oceniają przedsiębiorstwa, których siedziba znajduje się w województwie wielkopolskim. Pesymistyczne oceny w tym zakresie zgłaszają jedynie przedsiębiorstwa z województw lubelskiego i kujawsko-pomorskiego.

Usługi

Wyniki opracowano na podstawie danych uzyskanych od 4330 z ok. 5000 podmiotów

W marcu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji transport i gospodarka magazynowa kształtuje się na poziomie plus 10,9 (przed miesiącem plus 10,5). Poprawę koniunktury odnotowuje 18,7% badanych firm, a jej pogorszenie – 7,8% (w lutym odpowiednio 18,4% i 7,9%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Bieżący popyt i sprzedaż oceniane są mniej niekorzystnie niż przed miesiącem; diagnozy sytuacji finansowej są nieznacznie negatywne i zbliżone do ocen z lutego. Odpowiednie prognozy są bardziej optymistyczne od formułowanych przed miesiącem. Odnotowywany jest, nieco szybszy niż w lutym, wzrost opóźnień płatności za wykonane usługi. Kierujący jednostkami planują wzrost zatrudnienia. Ceny usług mogą rosnąć w najbliższych trzech miesiącach, choć nieco wolniej niż oczekiwano w lutym. W marcu 8,5% badanych przedsiębiorstw (przed rokiem 8,0%) deklaruje, że nie napotyka na bariery w prowadzeniu bieżącej działalności. Największe trudności wskazywane przez firmy zgłaszające bariery związane są z kosztami zatrudnienia (53,6% w marcu br., 52,3% przed rokiem) oraz konkurencją firm krajowych (47,5% w marcu br., 51,0% przed rokiem). Od 2014 r. rośnie uciążliwość bariery związanej z niedoborem wykwalifikowanych pracowników – jej znaczenie w skali roku wśród wszystkich barier wzrosło w największym stopniu (z 23,0% do 30,6%). Rzadziej niż w marcu ub. r. kierujący jednostkami wskazują barierę związaną z niedostatecznym popytem (z 37,4% do 30,2%).

W marcu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji zakwaterowanie i gastronomia kształtuje się na poziomie plus 10,8 (przed miesiącem plus 11,5). Poprawę koniunktury odnotowuje 19,3% badanych firm, a jej pogorszenie – 8,5% (w lutym odpowiednio 18,8% i 7,3%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Po negatywnych diagnozach sprzed miesiąca, bieżący popyt, sprzedaż i sytuacja finansowa oceniane są w marcu pozytywnie. Prognozy w tym zakresie są bardziej optymistyczne od przewidywań z lutego. Nadal odnotowywany jest nieznaczny wzrost opóźnień płatności za wykonane usługi. Skala wzrostu zatrudnienia w najbliższych trzech miesiącach może być większa od planowanej w lutym. Przewidywany jest wzrost cen. Przedsiębiorcy zapowiadają, że nakłady na środki trwałe będą rosnąć.

Odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się w marcu na poziomie 11,5% (przed rokiem 5,1%). Największe trudności napotykane przez jednostki zgłaszające bariery związane są z kosztami zatrudnienia (64,5% w marcu br., 67,0% przed rokiem). Od 2014 r. rośnie stopniowo znaczenie bariery związanej z niedoborem wykwalifikowanych pracowników (uciążliwość tej bariery wzrosła w największym stopniu w skali roku wśród wszystkich barier – z 17,3% do 35,5%). Przedsiębiorcy wskazują, że w stosunku do marca ub. r. zwiększyło się również znaczenie bariery związanej z niejasnymi i niespójnymi przepisami prawnymi (z 25,1% do 36,1%).

Informacja i komunikacja

W marcu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji informacja i komunikacja kształtuje się na poziomie plus 18,5 (przed miesiącem plus 16,4). Poprawę koniunktury odnotowuje 23,3% badanych firm, a jej pogorszenie – 4,9% (w lutym odpowiednio 22,1% i 5,7%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Bieżący popyt, sprzedaż i sytuacja finansowa oceniane są nieco mniej korzystnie niż w lutym. Prognozy popytu i sprzedaży są nieznacznie bardziej optymistyczne, przy mniej pozytywnych przewidywaniach dotyczących sytuacji finansowej. Odnotowywany jest wzrost opóźnień płatności za wykonane usługi. Dyrektorzy jednostek zapowiadają wzrost zatrudnienia, choć nieco mniejszy od planowanego w lutym. W najbliższych trzech miesiącach można spodziewać się niewielkiego spadku cen usług. Przedsiębiorcy przewidują wzrost nakładów na środki trwałe.

Odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się w marcu na poziomie 12,4% (przed rokiem 12,5%). Największe trudności sygnalizowane przez firmy zgłaszające bariery związane są z konkurencją firm krajowych (47,6% w marcu br., 41,3% przed rokiem) oraz z kosztami zatrudnienia (43,0% w marcu, 48,8% przed rokiem – znaczenie tej bariery spadło w największym stopniu w skali roku). W porównaniu z marcem 2016 r. najbardziej wzrosła uciążliwość barier związanych z konkurencją firm krajowych oraz niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej (z 30,6% do 36,0%).

Jednostki ze wszystkich województw (z wyjątkiem przedsiębiorstw z województwa kujawsko-pomorskiego) należące do sekcji informacja i komunikacja oceniają w marcu koniunkturę korzystnie. Najbardziej optymistyczne opinie w zakresie koniunktury odnotowują podmioty z województw dolnośląskiego, opolskiego i podkarpackiego.

Transport i gospodarka magazynowa

Podmioty wszystkich klas wielkości oceniają koniunkturę pozytywnie, podobnie jak w lutym, ale tylko firmy o liczbie pracujących do 9 osób – lepiej niż przed miesiącem. Najbardziej optymistyczne opinie dotyczące koniunktury zgłaszają firmy duże (o liczbie pracujących 250 i więcej osób).

Podmioty z większości województw należące do sekcji transport i gospodarka magazynowa oceniają w marcu koniunkturę korzystnie. Najbardziej optymistyczne oceny koniunktury formułują jednostki mające siedzibę w województwie świętokrzyskim. Najbardziej pesymistycznie, podobnie jak w lutym, oceniają koniunkturę podmioty z siedzibą w województwie warmińsko-mazurskim.

Zakwaterowanie i gastronomia

Najbardziej korzystne oceny koniunktury formułują w marcu jednostki o liczbie pracujących 250 i więcej osób – ich opinie są lepsze od zgłaszanych przed miesiącem. Również firmy o liczbie pracujących do 9 osób oceniają koniunkturę optymistycznie, choć gorzej niż w lutym. Ze wszystkich klas wielkości najmniej pozytywne oceny zgłaszają podmioty o liczbie pracujących od 10 do 49 osób, choć ich opinie są lepsze od sygnalizowanych przed miesiącem.

Podmioty z większości województw prowadzące działalność związaną z zakwaterowaniem i gastronomią oceniają w marcu koniunkturę pozytywnie. Najbardziej korzystne, lepsze od zgłaszanych przed miesiącem, oceny koniunktury formułują jednostki z województwa kujawsko-pomorskiego. Najbardziej pesymistycznie oceniają koniunkturę podmioty, których siedziba znajduje się w województwie łódzkim.

Szczegóły:

http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/koniunktura/koniunktura/koniunktura-w-przemysle-budownictwie-handlu-i-uslugach-w-marcu-2017-roku,3,52.html

Bogdan Koblański