Globalne przychody firm farmaceutycznych za trzy lata wyniosą 1,4 biliona dolarów
Starzejące się społeczeństwa, wzrost liczby chorób przewlekłych, a także dynamiczny rozwój na rynkach wschodzących nieustannie sprzyjają wzrostowi przychodów firm farmaceutycznych, biotechnologicznych i technologii medycznej. Jednocześnie, jak wskazuje raport "2016 Global life sciences outlook. Moving forward with cautious optimism" przygotowany przez firmę doradczą Deloitte, branża ta, również w Polsce, znajduje się pod coraz większą presją cenową i wymogiem wyższej efektywności. Wszystko to sprawia, że wydatki na opiekę zdrowotną w skali globalnej w latach 2015-2019 wzrosną o średnio 4,3 proc., czyli mniej niż przed kryzysem finansowym w 2009 roku.
Według danych The Economist Intelligence Unit (EIU) w 2014 roku wydatki na opiekę zdrowotną w 60 krajach świata wzrosły o 2,6 proc., a w 2015 roku (w związku z słabnącym kursem euro wobec dolara) zanotowano ich spadek. W tym roku prognozuje się ponownie wzrost. Środki przeznaczane na opiekę zdrowotną w skali globalnej w latach 2015-2019 wzrosną o średnio 4,3 proc. rocznie, jednak pomiędzy poszczególnymi regionami zarysowują się duże różnice. W Europie Zachodniej będzie to jedynie 1,4 proc., w Ameryce Południowej 3,1 proc., w Ameryce Północnej 4,8 proc., podczas gdy w Azji będzie to 6,6 proc., a na Bliskim Wschodzie i Afryce aż 9,3 proc. Wydatki te, analizowane jako udział w globalnym PKB, w ciągu najbliższych kilku lat będą nieznacznie spadać. W 2014 roku było to 10,3 proc. PKB, a w 2019 roku będzie to 10,1 proc. Z kolei wydatki przeliczane na jednego mieszkańca wzrosną z 1145 dolarów w 2014 do 1412 dolarów pięć lat później. Wciąż jednak w tym obszarze będziemy notować ogromne rozbieżności pomiędzy poszczególnymi krajami. Z raportu „Sektor farmaceutyczny i Med-tech”, przygotowanego przez Deloitte i DnB Bank Polska wynika, że w Polsce wydatki na opiekę zdrowotną stanowią 6,8 proc. PKB (dane za 2012 rok).
Od lat branża farmaceutyczna uznawana jest za jedną z bardziej dochodowych, choć także wyjątkowo konkurencyjnych. W 2015 roku jej przychody na całym świecie wyniosły 1,11 bln dolarów, czyli spadły o 2,7 proc. w porównaniu do 2014 roku. Jednak prognozy na kolejne lata są już bardziej optymistyczne. Według przewidywań Deloitte w 2019 roku przychody sektora farmaceutycznego w skali globalnej mają sięgnąć 1,4 bln dolarów.
Spowolnieniu w ubiegłym roku winne są przede wszystkim presja cenowa w USA oraz niepewność ekonomiczna w Chinach, Rosji i Brazylii, a wszystkie te kraje razem mają 50-proc. udział w globalnych przychodach sektora farmaceutycznego. Jednocześnie czynniki cywilizacyjne, takie jak starzenie się społeczeństwa i choroby przewlekłe, sprawiają, że nadal segment ten będzie cieszył się dobrą kondycją. Średnia długość życia na świecie wzrośnie z 72,3 lat w 2014 roku do 73,3 lat w 2019 roku. Liczba osób powyżej 65. roku życia sięgnie 604 mln, czyli 10,8 proc. globalnej populacji. W Europie Zachodniej odsetek ten sięgnie 21 proc., a w Japonii aż 28 proc.
Presja cenowa wynikająca z konieczności ograniczania kosztów, a co za tym idzie spadające marże firm farmaceutycznych sprawiają, że udział Europy Zachodniej w wydatkach na leki zmniejszy się do 18 proc. w 2019 roku z 21 proc. obecnie. W krajach Unii Europejskiej szczegółowe mechanizmy regulacji cen leków finansowanych przez płatnika publicznego stały się w ostatnich latach codziennością. Ciekawy jest zwłaszcza przykład Niemiec, gdzie do 2010 roku firmy farmaceutyczne były uprawnione do dowolnego kształtowania cen leków, ale po wejściu w życie w styczniu 2011 roku AMNOG (ustawy o reorganizacji rynku leków) jako zasadę wprowadzono system oceny korzyści i ustalanie cen leków na podstawie jej wyników. A jak jest w Polsce? Przedstawiciele Ministerstwie Zdrowia zapowiadają zmianę podejścia do kwestii wyceny technologii lekowych w systemie refundacji. W szczególności zapowiedziano lepsze wykorzystanie narzędzi wprowadzonych obowiązującą obecnie ustawą refundacyjną, co pomogłoby zoptymalizować wydatki na ochronę zdrowia i jednocześnie nie oznaczałoby ograniczenia dostępu pacjentów do nowych technologii medycznych. „Zapowiadane zmiany, które mają dotyczyć m.in. negocjacji refundacyjnych, powinny być szczególnie korzystne dla firm innowacyjnych, zainteresowanych wprowadzeniem do refundacji nowych i ważnych, lecz jednocześnie równie często kosztowych technologii lekowych. Oczekiwane byłoby również szersze wykorzystanie instrumentów dzielenia ryzyka opartych o wynik leczenia. Tego typu instrumenty uzależniają np. wysokość ceny leku od tego, czy wywoła on określony efekt zdrowotny u pacjentów”– wyjaśnia radca prawny Bartosz Michalski, Lider zespołu farmaceutycznego i ochrony zdrowia w kancelarii Deloitte Legal.
Jak wynika z raportu DNB Bank Polska i firmy Deloitte Polacy wydają rocznie na farmaceutyki średnio 139 euro na osobę. I choć wydatki te w przeliczeniu na jednego mieszkańca w ciągu ostatnich dziesięciu lat rosły dość dynamicznie (średnio o 4,4 proc. rocznie) – to i tak jest to znacznie mniej niż w przypadku mieszkańców większości krajów europejskich. Dla porównania – Niemcy wydają średniorocznie 510 euro, Hiszpanie 336 euro, Francuzi 549 euro, Węgrzy 247 euro, a Czesi – 232 euro. Mniej od Polaków wydają jedynie Łotysze i Rumuni. Zdaniem autorów raportu wydatki na leki stanowią w Polsce niemal 21 proc. ogółu wydatków na ochronę zdrowia – więcej niż w rozwiniętych krajach europejskich (od 6,7 proc. w Norwegii do 16,7 proc. w Belgii), są jednak niższe niż np. na Węgrzech (ponad 31 proc.).
W porównaniu z sektorem farmaceutycznym globalna branża biotechnologiczna jest w bardziej stabilnej kondycji. Przychody firm z tego sektora wyniosły w 2014 roku 289 mld dolarów, rok później było to już 311 mld dolarów. Według prognoz za trzy lata mają one wzrosnąć do 445 mld dolarów. Motorem tego wzrostu są przede wszystkim leki biologiczne i szczepionki, których udział w ogólnej sprzedaży leków wzrośnie z 23 proc. w 2014 do 26 proc. pięć lat później. Równie pozytywne sygnały płyną z firm związanych z technologią medyczną, których przychody w 2015 roku wyniosły 369 mld dolarów, a w 2019 roku będzie to już 454 mld dolarów. W tym roku przeanalizowano także wyniki finansowe dystrybutorów leków. Ich przychody z 800 mld dolarów w ub. roku wzrosną do 1,04 biliona w 2019 roku.
„Autorzy raportu z ostrożnym optymizmem przewidują wzrost w branży farmaceutycznej, biotechnologicznej i nielekowych technologii medycznych. Ceny najbardziej innowacyjnych leków niewątpliwie pozostaną wysokie, jednak firmy farmaceutyczne będą napotykać silną presję ze strony płatników publicznych i prywatnych na uzasadnianie proponowanej ceny. Presję tę dodatkowo wzmocni postępująca globalizacja służby zdrowia, której przejawem jest m.in. rosnący eksport tańszych leków generycznych z krajów rozwijających się takich jak Indie czy Chiny, wobec wzrastającego nacisku na obniżenie cen na rynkach lokalnych” – podsumowuje Bartosz Michalski.
Cały raport: www.deloitte.com.pl.
