Giełdowe banki z 4,22 mld zł straty netto w III kw.; efekt wakacji kredytowych
W III kwartale dziewięć giełdowych banków, dla których sporządzono konsensus, zanotowało 3 proc. wyższy od oczekiwań wynik odsetkowy, nieznacznie lepszy wynik z opłat i prowizji, o 2 proc. niższe koszty operacyjne, ale zawiązały o 2 proc. wyższe rezerwy na ryzyko kredytowe.
Znaczne osłabienie wyników giełdowych banków
Trzeci kwartał przyniósł znaczne osłabienie wyników giełdowych banków – rok wcześniej i w II kwartale 2022 roku analizowane banki miały po około 3,2 mld zł zysku netto.
Zgodnie z oczekiwaniami 7 z 9 giełdowych banków zaraportowało w III kwartale stratę netto. Zysk w tym okresie pokazał jedynie Santander Bank Polska oraz Bank Handlowy.
Czytaj także: Bank Handlowy: 283,8 mln zł zysku netto w III kwartale, powyżej oczekiwań >>>
Wyniki banków w III kwartale 2022 roku w porównaniu do konsensusu PAP Biznes (w mln zł).
3Q2022 | 3Q2022 | różnica | |
wg konsensusu | |||
Wynik odsetkowy | 6466 | 6272 | 3,1% |
Wynik z prowizji | 4511 | 4481 | 0,7% |
Koszty ogółem | 7672 | 7803 | -1,7% |
Saldo rezerw | -1966 | -1933 | 1,7% |
Wynik netto | -4224 | -4472 | -5,5% |
Koszty rządowego programu wakacji kredytowych
Wpływ na wyniki banków w III kwartale miały przede wszystkim koszty rządowego programu wakacji kredytowych. Z zebranych danych wynika, że obciążyły one wyniki na kwotę 12,8 mld zł, przede wszystkim jako ujemna korekta przychodów odsetkowych z tytułu kredytów mieszkaniowych objętych wakacjami kredytowymi. Najwyższe koszty z tego tytułu dotyczyły PKO BP i Pekao, a najniższe Banku Handlowego.
Wakacje kredytowe wpłynęły na obniżenie wyniku odsetkowego banków, który w ostatnich kwartałach dynamicznie rósł wskutek wzrostu rynkowych stóp procentowych. W III kwartale 2022 roku wynik odsetkowy giełdowych banków spadł 35 proc. rdr i 61 proc.
Koszty programu wakacji kredytowych ujęte przez banki w wynikach III kwartału (w mln zł).
mBank | 1350 |
PKO BP | 3111 |
ING BSK | 1620 |
Millennium | 1423 |
Santander | 1357 |
BNP Paribas | 965 |
Bank Handlowy | 63 |
Alior Bank | 502 |
Pekao | 2430 |
SUMA | 12821 |
Wakacje kredytowe pozwalają na zawieszenie spłaty kredytu hipotecznego udzielonego w polskiej walucie łącznie przez 8 miesięcy: po 2 miesiące w trzecim i czwartym kwartale tego roku i po 1 miesiącu w każdym z czterech kwartałów przyszłego roku.
Koszty wakacji kredytowych okazały się zgodne z wcześniejszymi szacunkami banków. Banki po III kwartale podtrzymywały swoje założenia partycypacji klientów w tym programie, ale zapowiadały, że pod koniec IV kwartału 2022 r. dokonają ponownej analizy poziomu partycypacji i rozważą ewentualną korektę wpływu tego rozwiązania na wynik odsetkowy.
Rezerwy na portfel walutowych kredytów hipotecznych
W przypadku dwóch banków wpływ na obraz III kwartału miały także rezerwy na portfel walutowych kredytów hipotecznych. W mBanku koszty ryzyka prawnego w związku z kredytami CHF wyniosły 2,31 mld zł, natomiast w Banku Millennium rezerwy te wyniosły 447 mln zł.
Koszty wakacji kredytowych oraz rezerwy na kredyty CHF sprawiły, że banki te zaraportowały ujemny wynik finansowy po trzech kwartałach – grupa mBanku ma 1,54 mld zł straty netto, podczas gdy rok wcześniej miała zysk na poziomie 452,4 mln zł, z kolei raportowana strata grupy Banku Millennium wyniosła 1.264 mln zł.
Wyniki banków w III kwartale obciążyły również koszty związane z koniecznością zwrotu klientom dodatkowych opłat ponoszonych do czasu ustanowienia hipotek, a także dodatkowe wpłaty na rzecz Systemu Ochrony Banków Komercyjnych i koszty z tytułu wpłaty na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców.
Wyniki czterech giełdowych banków w III kwartale okazały się wyraźnie lepsze od oczekiwań analityków, a dwóch gorsze od konsensusu.
Poniżej wyniki netto banków w III kwartale 2022 roku (w mln zł) w porównaniu do konsensusu PAP Biznes.
3Q2022 | 3Q2022 | różnica | |
konsensusu | |||
Santander | 279 | 304 | -8% |
mBank | -2279 | -2358 | -3% |
Millennium | -1001 | -982 | 2% |
ING BSK | -317 | -378 | -16% |
PKO BP | -237 | -359 | -34% |
Bank Pekao | -544 | -558 | -3% |
Alior Bank | -63 | -74 | -15% |
BNP Paribas | -347 | -316 | 10% |
Bank Handlowy | 284 | 248 | 14% |
RAZEM | -4224 | -4472 | -6% |
Dynamika wyniku odsetkowego banków
W 2022 roku dynamika wyniku odsetkowego banków była pod wpływem cyklu podwyżek stóp procentowych rozpoczętych w październiku 2021 roku. Przedstawiciele banków, podsumowując wyniki za III kwartał, z reguły oceniali, że marżę odsetkową będzie już jednak trudno poprawić.
Bank Pekao, który zanotował w III kwartale wzrost skorygowanej marży odsetkowej, oczekiwał pogorszenia w kolejnych kwartałach ze względu na rosnący udział depozytów terminowych, natomiast PKO BP spodziewał się w IV kwartale dalszej poprawy marży, a potem liczył na jej stabilizację.
W III kwartale, w porównaniu do II kwartału, banki zanotowały stabilizację wyniku z tytułu opłat i prowizji.
Poziom bankowych rezerw
Poziom bankowych rezerw okazał się w III kwartale zbliżony do oczekiwanego, chociaż wzrósł blisko 47 proc. Banki informowały, że na razie nie obserwują pogorszenia jakości portfela kredytowego, jednak w kolejnych kwartałach tego się spodziewają ze względu na sytuację makroekonomiczną. Niektóre banki zdecydowały się w III kwartale zawiązać dodatkowe statystyczne rezerwy makroekonomiczne, związane z pogarszającymi się wskaźnikami makroekonomicznymi.
Przedstawiciele banków na ogół jednak oceniali, że ogólna jakość aktywów nie powinna ulec istotnemu pogorszeniu.
Poniżej wyniki 9 giełdowych banków w porównaniu rdr i kdk (w mln zł).
3Q2022 | 3Q2021 | 2Q2022 | rdr | kdk | |
Wynik odsetkowy | 6466 | 9895 | 16583 | -34,7% | -61,0% |
Wynik z prowizji | 4511 | 4239 | 4533 | 6,4% | -0,5% |
Koszty ogółem | 7672 | 6270 | 9886 | 22,4% | -22,4% |
Saldo rezerw | -1966 | -1448 | -1341 | 35,7% | 46,6% |
Wynik netto | -4224 | 3184 | 3183 |