Fundusze funduszy rosną w siłę

Fundusze akcji zagranicznych umożliwiają inwestowanie w różnych, czasem bardzo egzotycznych zakątkach naszego globu. Jednak te znajdujące się w ofercie krajowych towarzystw funduszy inwestycyjnych w znacznej liczbie nie dokonują inwestycji bezpośrednio na konkretnych rynkach. Wg ostatnich dostępnych danych, największy, bo ponad 45-proc. udział w ich portfelach mają bowiem jednostki uczestnictwa innych funduszy, których siedziba znajduje się poza granicami Polski. W ten sposób zainwestowały przeszło 3,1 mld zł (z tego ok. jednej dziesiątej w ETF-y). Z kolei bezpośrednio w akcjach zagranicznych przedsiębiorstw ulokowały blisko 28 proc., czyli ok. 1,9 mld zł aktywów.

Nie zawsze tak to jednak wyglądało. Przewagę jednostki zagranicznych funduszy zaczęły zdobywać dopiero przed dwoma laty, wcześniej – choć zdarzało się nawet, że aktywa funduszy były wyższe niż obecnie – to bezpośrednie inwestycje w akcje stanowiły większość.

Najchętniej z formy „funduszu funduszy” korzystają te firmy, które należą do międzynarodowych grup kapitałowych. Liderem pod tym względem jest Pioneer Pekao TFI, którego fundusze akcji zagranicznych – zgodnie z ostatnimi opublikowanymi sprawozdaniami finansowymi, prezentującymi dane na koniec czerwca br. – ulokowały w jednostkach uczestnictwa zagranicznych funduszy prawie 1,9 mld zł. Z tej kwoty tylko niecałe 10 mln zł ulokowano w funduszach, które w nazwie nie mają słowa „Pioneer”.

Głównym powodem wprowadzania do oferty funduszy inwestujących za granicą przez krajowe instytucje jest przede wszystkim chęć wzbogacenia przez nie oferty i pozyskania nowych klientów. Wysokie aspiracje we wprowadzaniu nowych produktów często nie idą jednak w parze z możliwościami, aby w pełni samodzielnie inwestować w odległych rejonach świata. Zdecydowanie łatwiej (i niejednokrotnie na pewno również taniej) jest w takiej sytuacji zdanie się na know-how zagranicznego partnera, dysponującego rozległą siecią placówek i wieloletnim doświadczeniem.

W pewnym sensie potwierdza to analiza struktury portfeli funduszy akcji zagranicznych w poszczególnych kategoriach. Fundusze europejskich rynków wschodzących, koncentrujące się na bliskim nam regionie, których jest obecnie 16, w przeważającej większości inwestują w akcje bezpośrednio. Wyjątkiem jest tu tylko Pioneer Akcji Europy Wschodniej, który w całości posiłkuje się funduszami z grupy kapitałowej. Poza nim jeszcze tylko trzy fundusze w niewielkim stopniu lokowały w jednostki funduszy zagranicznych. Jednak w przypadku funduszy akcji azjatyckich (bez Japonii) sytuacja przedstawia się zgoła inaczej. Grupa jest co prawda mniejsza, bo liczy tylko cztery fundusze, ale istotne jest to, że żaden z nich nie posiada nawet pojedynczej akcji którejkolwiek ze spółek notowanych na którymkolwiek azjatyckim parkiecie. Wszystkie są funduszami funduszy.

Pod względem kosztów fundusze funduszy wcale nie różnią się od zwykłych funduszy. Specjalnej różnicy nie widać też w wynikach, co widać na przykładzie funduszy akcji rosyjskich. Fundusze Arki i Quercusa zarządzane są „z kraju”, zaś ING i Investors to fundusze funduszy.

Bernard Waszczyk, Open Finance