Forum Liderów Banków Spółdzielczych 2014 – relacja
Sukces polskiej bankowości w okresie transformacji nie był przypadkiem. Zdarzyło się w naszej historii coś bardzo ważnego: byliśmy "mądrzy przed ewentualną szkodą" - tymi słowami podsumował wysiłki polskich bankowców - również tych z sektora spółdzielczego - prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz, rozpoczynając obrady Forum Liderów Banków Spółdzielczych. Prezes ZBP zwrócił się do zebranych z następującym przesłaniem:
Forum Liderów Banków Spółdzielczych 2014: |
Jeśli Państwo pozwolicie, chciałbym się zwrócić w sposób osobisty do tych wszystkich, którzy są niewątpliwie ludźmi sukcesu, do bankowców pracujących w polskiej bankowości spółdzielczej. Jesteście Państwo ważnym partnerem obywateli, firm ale również i Państwa w realizacji rozwoju naszej Ojczyzny. Macie Państwo swój wielki udział w sukcesie milionów Polaków i setek tysięcy polskich firm. Macie Państwo – jako bankowość lokalna, bankowość spółdzielcza, działająca dzisiaj właściwie w każdej miejscowości, swoją specyfikę, która jest źródłem siły, ale w niektórych przypadkach stanowi także powód słabości.
Wspomniana „słabość” najczęściej nie leży po stronie samych banków spółdzielczych; Prezes ZBP podkreślił, że w obliczu natłoku nowych regulacji najmniejsze, lokalne placówki tracą najwięcej – zwłaszcza, iż procedury wdrażające te zmiany nierzadko konstruowane są z myślą o rynkowych gigantach, posiadających globalny zasięg:
Następuje modyfikacja regulacji – co pociągnie za sobą zmianę modelu biznesowego. Ta modyfikacja ma zapewnić zwiększenie możliwości rozwojowej, poprawić konkurencyjność, ale również zapewnić – taki był zamysł regulatorów – większą stabilność polskich, lokalnych instytucji finansowych i banków zrzeszających. Taką tendencję i ten typ rozwiązań regulatorzy zastosowali w całej Europie. Myślę, że wszyscy liczymy na stały wzrost potencjału i sprawności polskiej bankowości, a w szczególności polskich banków lokalnych. Wielkim bowiem wyzwaniem dla tej bankowości stają się zmiany demograficzne – ale także rosnące oczekiwania klientów. Wielkim wyzwaniem stał się ogrom regulacji. (…) Odnotowaliśmy – i Państwo czujecie to na co dzień – kłopoty z zastosowaniem proporcjonalności względem lokalnych, mniejszych instytucji finansowych w Polsce w różnych odsłonach.
Podkreślając zasługi banków spółdzielczych dla polskiego rynku finansowego, prezes Pietraszkiewicz równocześnie zwrócił uwagę na podstawowe zagrożenia i problemy, z jakimi na co dzień musi borykać się ten sektor – i zaapelował o działania mające na celu eliminowanie nieprawidłowości, również na szczeblu samych banków:
Spróbujmy odpowiedzieć między innymi na takie pytania: czy prawdą jest, że obserwowana jest w części banków spółdzielczych stagnacja, a w niektórych bankach nawet regres na przestrzeni ostatnich kliku lat? Czy prawdą jest, że obserwujemy spadek efektywności spowodowany okolicznościami zarówno zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi, także regulacjami? Czy prawdą jest, że w wielu bankach pogarsza się jakość portfela kredytowego, ale – niestety – równolegle następuje pogorszenie jakości zabezpieczeń? Czy prawdą jest, że w niektórych bankach mamy do czynienia z nieodpowiednią, niewłaściwą dywersyfikacją źródeł przychodów? Czy faktem są niższe – w niektórych placówkach istotnie niższe – nakłady na technologie, na nowe produkty w przeliczeniu na jednego pracownika? Czy prawda jest – i powodem zastanowienia i troski – to, że postępuje wyraźny spadek liczby członków banków spółdzielczych w Polsce? Mogę dodać, że w niektórych segmentach polskiej bankowości lokalnej odpowiedź na te pytania na pewno jest twierdząca – ale to nie znaczy, że bankowość spółdzielcza w Polsce jest w zlej kondycji. To tylko znaczy, że jeśli pojawiają się tendencje i nabierają pewnego większego rozmiaru, to czas na podejmowanie dobrych decyzji.
Prezes ZBP odniósł się również do modnego w ostatnim czasie hasła „repolonizacji” polskich banków; okazuje się, że głoszący takie postulaty pozostają w tyle za rzeczywistością rodzimego rynku finansowego:
W ostatnich latach modne stało się pojęcie repolonizacji sektora bankowego. Trzeba powiedzieć, że w czasie kryzysu udział kapitału krajowego w polskim sektorze bankowym wzrósł o kilkanaście procent, a aktywa zarządzane przez sektor bankowy z rodzimym polskim kapitałem osiągnęły blisko 40 procentowy udział. Można powiedzieć, że ten proces repolonizacji następuje w sposób naturalny. Banki z krajowym kapitałem – banki spółdzielcze, ale również komercyjne – odegrały ważną rolę w finansowaniu polskiej gospodarki w sytuacji, kiedy nieco bardziej rygorystyczne podejście do działalności kredytowej zastosowały banki z kapitałem zagranicznym. Chcę jednocześnie dodać i prosić, żebyśmy obalali mity, że nastąpił jakiś zły nurt zachowań bankowości z kapitałem zagranicznym. Trzeba powiedzieć, że banki te odpowiedziały na apel władz polskich i przeznaczały całość lub większość wypracowanych zysków na fundusze, kiedy było trzeba zasiliły płynnością, zwiększyły nawet swoje zaangażowanie – i to też jest jest część obrazu polskiej bankowości.
Rodzimy kapitał w bankowości to – zdaniem Prezesa ZBP – nie tylko kwestia ekonomiczna, ale przede wszystkim fundament nowoczesnych, europejskich państw. Bankowość spółdzielcza w naturalny sposób wpasowuje się w ten model:
W ekonomicznym i politycznym interesie obywateli – jak również w interesie inwestorów krajowych i zagranicznych jest to, aby znaczna część sektora bankowego w każdym kraju, szczególnie podobnej wielkości jak Polska, była powiązana z rodzimym kapitałem. Chcę powiedzieć, ze to nie jest przesłanie tylko i wyłącznie dla Polski – to jest przesłanie dla każdego solidnie zarządzanego kraju europejskiego. Moim zdaniem, to jest jeden z wniosków kryzysu – że wszyscy obywatele Unii Europejskiej mają w społecznej gospodarce rynkowej (…) swój udział w budowaniu własnych instytucji finansowych – i to instytucji finansowych dobrze zdywersyfikowanych.
Karol Jerzy Mórawski
