Forum Bankowo–Samorządowe 2018

Forum obradowało w tym roku w ramach bloków tematycznych: bankowo-finansowego, finansowania działalności i rozwoju JST, w tym po roku 2020, partnerstwa publiczno-prywatnego oraz bloku digitalizacji i innowacyjności technologicznej samorządu terytorialnego- w którym poruszone zostały tematy rozwoju technologicznego i bezpieczeństwa cyfrowego samorządowych klientów sektora finansowego. Spotkanie finansistów i samorządowców było też pierwszym plenarnym spotkaniem tych środowisk po zmianie kadencji w samorządzie terytorialnym.

Forum 2018 (FBS) odbywało się w tym roku w dniach 3-4 grudnia w Warszawie.
W prezentacjach i debatach dyskutowało prawie czterdziestu przedstawicieli obu sektorów oraz regulatorzy – krajowi i unijni. W całym Forum udział bezpośredni oraz za pośrednictwem transmisji on line wzięło kilkuset przedstawicieli obu środowisk.

Partnerami w realizacji Forum dialogu są: Związek Województw RP, Związek Miast Polskich, Związek Gmin Wiejskich RP, Unia Metropolii Polskich, Unia Miasteczek Polskich oraz Związek Powiatów Polskich. Patronami Honorowymi Forum Bankowo-Samorządowego 2018 byli: Minister Finansów, Minister Inwestycji i Rozwoju, Minister Cyfryzacji oraz Komisja Europejska. Partnerem Strategicznym Forum 2018 była: Fundacja Polska Bezgotówkowa.

Forum oficjalnie otworzył i gości powitał – Wiceprezes Związku Banków Polskich, Włodzimierz Kiciński. Podkreślił, że to już XI forum dialogu i współpracy samorządów z bankami. Podziękował Partnerom i Patronom za wsparcie i współpracę w przygotowaniu edycji 2018.

– Ta XI edycja naszego wspólnego projektu dialogu pomiędzy bankami i samorządami jest bardzo istotna także w kontekście tego w jaki sposób i w jakim tempie ma rozwijać się nasz kraj, w tym właśnie gminy i regiony  – mówił Wiceprezes Kiciński. W Polsce sektor bankowy stanowi blisko ¾ naszego systemu finansowego w tym w zakresie finansowania potrzeb gospodarczych klientów publicznych. Banki odgrywają więc absolutnie kluczową rolę
w długoterminowym finansowaniu rozwoju kraju. Ufamy, że i normy regulacyjne i normy nadzorcze powinny uwzględniać zarówno potrzebę stabilności systemu finansowego, jak
i wyzwania dalszego rozwoju systemu bankowego, a tym samym stwarzać korzystne warunki dla rozwoju klientów banków, szczególnie strategicznych dla państwa jakimi są jednostki samorządu terytorialnego – dodał Wiceprezes Kiciński.

Czytaj także: Forum Bankowo-Samorządowe 2018. W jakiej kondycji finansowej jest sektor polskich „małych ojczyzn”?

Pierwszy Dzień Forum, 3 grudnia 2018 r.

Pierwszy Dzień Forum w imieniu gospodarzy otworzyło specjalne wystąpienie Przewodniczącego Rady Związku Banków Polskich, Prezesa Banku HSBC Polska SA, Michała Mrożka, który określił jako kluczową – współpracę banków i JST w obliczu potrzeb jednostek samorządu terytorialnego, szczególnie w takich obszarach jak zrównoważony rozwój i ekologia (czyste powietrze, dekarbonizacja, jakość wody), infrastruktura (transport, rozbudowa sieci dostępu do Internetu) oraz ekonomia społeczna.

– Polski sektor bankowy to solidny partner sektora publicznego. Partner określany mianem jednego z najbezpieczniejszych sektorów w Europie. Warto to podkreślić szczególnie dosadnie, w świetle wyników ostatnich badań, tzw. stress testów, przeprowadzonych przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego. Polski sektor bankowy to także partner wiarygodny i doświadczony, który aktywnie wspiera rozwój polskiej gospodarki, w tym gospodarek lokalnych, np. gmin, małej przedsiębiorczości, a coraz częściej także eksporterów z tych środowisk. Polskie banki są jednym z kanałów transmisyjnych nowych technologii dla klientów, także samorządowych. Przykładem jest dynamiczny rozwój miast i wchodzenie w tzw. erę „smart cities”. Miasta będą musiały być bardziej cyfrowe, czystsze i bezpieczniejsze, także w świecie przestrzeni finansowej – podkreślił Przewodniczący Rady Związku Banków Polskich.

W imieniu Strony Samorządowej głos pierwszego dnia zabrali przedstawiciele regionów oraz metropolii polskich.

Przewodniczący Konwentu Marszałków RP, Marszałek Województwa Mazowieckiego, Adam Struzik mówił o niezwykle ważnej, toczącej się dyskusji dot. przyszłego budżetu UE. Niekorzystna propozycja dla Polski przedstawiona przez Komisję Europejską w maju bieżącego roku, gdzie Polityka spójności jest wyraźnie ograniczona wynika z jednej strony
z BrExitu, a z drugiej strony niechęci płatników netto do powiększania swojej składki
i generalnie takiej swoistej gry między tymi, którzy więcej do budżetu Unii wpłacają a tymi, którzy więcej z tego budżetu Unii Europejskiej otrzymują.

– Biorąc pod uwagę że 60% inwestycji publicznych w Polsce odbywało się w ostatnim czasie dzięki środkom UE, byłby to poważny uszczerbek. Oczywiście rozwijamy się, nasz wzrost gospodarczy jest bardzo przyzwoity i korzystamy również z zasobów własnych, ale trzeba też powiedzieć, że bardzo duża część inwestycji o charakterze publicznym jest współfinansowana z UE i nie byłaby bez nich możliwa. W nowych propozycjach na lata 2021-2027 widzimy wyraźną tendencję do redukcji poziomu współfinansowania z UE co znacznie utrudni podejmowanie wyzwań rozwojowych i zmusi do szukania dodatkowych środków np. w bankach- mówił Przewodniczący Konwentu Marszałków RP.

Poruszył również temat nowych regulacji w zakresie finansów publicznych. Rok 2019 jest ostatnim rokiem funkcjonowania ustawy o systemie wyrównawczym na poziomie województw. To niesie także nowe wyzwania w zakresie finansowania potrzeb, szczególnie obszarów mniej zamożnych  – oznajmił Marszałek.

Przedstawiciel Unii Metropolii Polskich, Przewodniczący Komisji Skarbników UMP, Członek Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, Skarbnik Łodzi, Krzysztof Mączkowski podsumował współpracę metropolii z bankami jako bardzo dobrą. Podkreślił że mimo, że kondycja finansowa samorządów jest niezła, to rok 2018 pobudza mocno do refleksji nt. przyszłości. Pojawiają się problemy w zakresie realizacji dochodów majątkowych. Coraz więcej przetargów pozostaje bez rozstrzygnięcia, wiele inwestycji nie będzie zrealizowanych, co za tym idzie zapotrzebowanie na finansowanie dłużne ze strony banków też nie będzie w pełni wykorzystane. Koncentracja wydatków majątkowych przełoży się na rok 2019 i lata kolejne. Nowe zadania, np. w zakresie przekształcenia użytkowania wieczystego we własność, gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe spowoduje, że dochody bieżące będą niższe niż w 2018r. Oczywiście po stronie dochodów majątkowych pojawią się być może dodatkowe środki, ale są one przyszłe i niepewne jeżeli chodzi o 2019, bo musimy pamiętać, że pierwsze płatności za rok 2019 mogą być wnoszone do końca lutego 2020r. Powstanie swoista „dziura”, która może spowodować zmniejszenie nadwyżki operacyjnej, a to oznacza zmniejszenie możliwości potencjału obsługi długu,
a przede wszystkim do zmniejszenia zaciągania nowych zobowiązań. Przewodniczący Mączkowski złożył również podziękowania bankowcom za rok 2018.

– Rok 2018 to był rok dobrej współpracy z sektorem bankowym. Mam głębokie przekonanie, że będziecie nam nadal pomagać, nie tylko wydawać środki, ale i rozwiązywać pojawiające się problemy. Mam tez nadzieję, że te środki, które są nam niezbędne na realizację nowych planów inwestycyjnych znajdą się w Waszych skarbcach. Ale to nie wystarczy. Myślę, że również wsparcie ze strony rządu, regulatorów będzie konieczne. JST to jest nasz wspólny interes – podsumował Krzysztof Mączkowski.

Partner Strategiczny tegorocznego Forum, Prezes Fundacji Polska Bezgotówkowa,
dr Mieczysław Groszek przedstawił zebranym plan działania w zakresie sektora publicznego, w tym samorządowego. Od 1 września br. Fundacja Polska Bezgotówkowa rozszerzyła działania na sektor niekomercyjny, w tym na sektor jednostek samorządu terytorialnego oraz administracji publicznej, dla którego nie został wprowadzony limit terminali, ani limit obrotów. Polska jest na drugim miejscu na świecie jeżeli chodzi o liczbę transakcji wykonywanych gotówkowo. Digitalizacja to nie tylko zdefiniowany instrument, którym można coś wykonać, ale jest to pewne zjawisko kulturowe, cywilizacyjne. Popularyzacja płatności bezgotówkowych jest działaniem dużo szerszym niż samym ułatwianiem czynności płacenia.

Po wystąpieniach odbyła się dyskusja w gronie bankowo-samorządowym z udziałem instytucji nadzoru finansowego. W spotkaniu wzięła udział blisko setka przedstawicieli obu sektorów.

Drugi Dzień Forum, 4 grudnia 2018 r.

Drugi Dzień Forum, otworzył Prezes Związku Banków Polskich, Krzysztof Pietraszkiewicz.

– Od wielu lat, praktycznie już od chwili powołania instytucji samorządowych po 1989 roku, sektor bankowy podejmował współpracę z lokalnymi władzami – przypomniał prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz. Owocem współdziałania było i jest nie tylko finansowanie inwestycji samorządowych, ale nierzadko o kluczowym znaczeniu infrastrukturalnym dla lokalnych społeczności. Współpraca naszych sektorów to jednak nie tylko pieniądze, to także współpraca na rzecz ekonomii społecznej. – Dziękujemy np. za realizowany wspólnie program edukacji ekonomicznej dzieci i młodzieży, w którym obecnie uczestniczy ponad 350 tys. dzieci. W tym bezprecedensowym przedsięwzięciu uczestniczy obecnie przeszło 400 jednostek samorządu terytorialnego– podkreślił prezes ZBP.

W kontekście odbywającego się właśnie w Polsce szczytu klimatycznego, Prezes ZBP podkreślił także, że kooperacja pomiędzy sektorem bankowym a włodarzami „małych ojczyzn” obejmować może również tak ważne dziedziny jak zapobieganie zanieczyszczeniu powietrza, w tym w szczególności transformację i dekarbonizację branży energetycznej, czy też rozwój obszarów dotkniętych procesem migracji ludności.

Stan finansów i finansowanie potrzeb jednostek samorządu terytorialnego

Zasadniczym przedmiotem obrad Forum 2018 była problematyka stanu finansów i finansowania potrzeb jednostek samorządu terytorialnego. Wprowadzeniem do debaty w tym temacie była prezentacja raportu poświęconego kondycji finansowej jednostek samorządu terytorialnego, opracowanego przez agencję INC Rating SA. Wnioski płynące z badań przedstawił Krzysztof Grybionko, Wiceprezes spółki.

Autorzy raportu wskazali, że sektor samorządowy odpowiada aktualnie w Polsce średnio za 25,95% dochodów i 24,64% wydatków sektora finansów publicznych. Co istotne, JST realizują zdecydowaną większość wydatków majątkowych tego sektora. Jeśli rozdzielimy sektor JST na typy samorządów, zaobserwować można, że znaczącą większość tych wydatków realizują jednostki najniższego szczebla, czyli gminy.

Zadłużenie ogółem wszystkich jednostek samorządu terytorialnego w latach 2013-2018 wzrosło z poziomu 69,19 mld zł do 82,86 mld zł i stanowić będzie na koniec br. 37,11% ich dochodów bieżących. Koszt obsługi długu, wysokość odsetek od kredytów, płaconych przez samorządy, jest odzwierciedleniem ich kondycji finansowej, opisywanej np. przez ustalaną przez agencje ratingowe (o statusie ECAI) ocenę ratingową. Dokonując analizy kosztu obsługi zadłużenia, dostrzec można, że samorządy mające gorszą kategorię kredytową płacą zwykle wyraźnie wyższe odsetki niż samorządy, które otrzymały lepszą notę. Warte uwagi są jednak pewne odchylenia od tej reguły. W ocenie autorów raportu, jest to spowodowane dużą wagą subiektywnej oceny pracowników banków podczas ustalania wysokości odsetek.

Na mijający właśnie rok zaplanowano kolejny dynamiczny wzrost wydatków majątkowych samorządów. Z jednej strony związane jest to z realizacją projektów współfinansowanych ze środków unijnych, z drugiej natomiast może być efektem tegorocznych wyborów samorządowych. Choć na koniec września 2018 r. faktycznie zrealizowano jedynie 26 spośród 74 mld zł zaplanowanych wydatków majątkowych, to jednak należy się spodziewać przyspieszenia tempa realizacji inwestycji w ostatnim kwartale.

Jeszcze wyraźniej niż przed rokiem widać spadek wydatków majątkowych i nowego zadłużenia w planowanych latach 2019 i 2020 (w stosunku do roku 2018). W dużej mierze jest to efekt wymogów formalnych, związanych z tworzeniem dokumentów planistycznych w jednostkach samorządu terytorialnego. Dodatkowym czynnikiem, niewątpliwie mającym wpływ na ten stan rzeczy, były październikowe wybory samorządowe. Wywierały one presję na władze jednostek samorządu terytorialnego (JST), by w roku wyborczym realizowały jedynie te wieloletnie przedsięwzięcia, które obiektywnie można uznać za niezbędne. Celem takiego działania jest umożliwienie ewentualnym następcom planowania dalszych inwestycji zgodnie z ustalonymi przez nich priorytetami. Równocześnie zwiększyło to nacisk władz samorządowych na realizację jak największego pakietu inwestycji przed końcem roku 2018.

Budżet samorządowy systematycznie rośnie. Gwałtowne zwiększenie dochodów i wydatków bieżących w roku 2016 wynika głównie z przepływu środków z programów społecznych. Nie stanowi to realnego zwiększenia możliwości budżetowych samorządów, choć polepsza okresowo niektóre wskaźniki finansowe. Konieczna jest zatem korekta oceny trendów finansowych w budżetach JST. Od 2013 r. średni roczny poziom spłaty zadłużenia oscyluje w zakresie 8-11 mld zł. Znaczne zwiększenie tej pozycji o 30-40% może postawić większość samorządów w trudnej sytuacji. Rosnąca nadwyżka operacyjna w latach 2019-2020 może częściowo zrekompensować rosnące nakłady związane z regulacją zadłużenia. Istnieje jednak ryzyko, że przełoży się to na trudności w zebraniu wkładu własnego na kolejne inwestycje. Taka sytuacja doprowadzić może do znacznego zwiększenia zadłużenia lub wyprzedaży majątku samorządów. Z perspektywy sektora bankowego konieczna może być zmiana harmonogramów spłat, standardowo oferowanych dla JST, ze średnio 8-12-letnich na 15-20-letnie.

Cały Raport – dostępny w Miesięczniku Finansowym „BANK” >>>

Po prezentacji Raportu, która stanowiła naturalne wprowadzenie do debaty o finansowaniu  JST, dyskusję poprowadził Wiceprezes Związku Banków Polskich Włodzimierz Kiciński, a wśród panelistów wystąpili: Marek Olszewski, Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP, Max Kraczkowski, Wiceprezes PKO Banku Polskiego, Zdzisław Kupczyk, Prezes Banku Polskiej Spółdzielczości, Krzysztof Żuk, Wiceprezes Związku Miast Polskich i Prezydent Lublina, Bartosz Gołębiowski, Dyrektor Funduszu Infrastruktury Samorządowej w Polskim Funduszu Rozwoju oraz Mirosław Stańczyk, Zastępca Dyrektora Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów.

Uczestnicy panelu przypomnieli, iż kondycja finansowa sektora polskich „małych ojczyzn” nie dostarcza szczególnych powodów do niepokoju. Po trzech kwartałach samorządy dysponują nadwyżką budżetową na poziomie 11 mld, również i poziom zadłużenia gmin i powiatów utrzymuje się na dość bezpiecznym poziomie. – Na koniec września  wynosił on 68 mld zł i był wyższy od zadłużenia w analogicznym okresie roku ubiegłego o 3,3% – przypomniał Dyrektor Mirosław Stańczyk z MF.

Zobowiązania  jednostek samorządu terytorialnego stanowią zarazem 26,6% ich planowanych dochodów. Na koniec roku 2018 sytuacja finansowa polskich miast i gmin nie daje powodów do niepokoju. Po dziewięciu miesiącach funkcjonowania budżety polskich miast i gmin wykazują łącznie nadwyżkę na poziomie przekraczającym 11 mld złotych. Wynik taki udało się uzyskać dzięki rosnącym przychodom jednostek samorządu terytorialnego, które w porównaniu z analogicznym okresem roku wcześniejszego były o niemal jedną dziesiątą wyższe. – Dochody własne zwiększyły się o 9,7%, natomiast łączna wartość dochodów samorządowych wyniosła we wspomnianym okresie 187 mld 616 mln złotych, co stanowi rezultat o 9,3% lepszy niż rok wcześniej – zauważył przedstawiciel resortu finansów. Jest duże prawdopodobieństwo iż rok 2018 uda się zamknąć zaplanowaną, łączną kwotą 81 mld zł długu. Również i szacunki na kolejne lata nie brzmią niepokojąco, wskazują bowiem, iż zobowiązania samorządowe powinny rosnąć o miliard złotych w skali rocznej. – Z wieloletnich prognoz finansowych wyłania się obraz, w którym zadłużenie będzie zwiększać się sukcesywnie, nie powodując jednak zagrożenia dla bezpieczeństwa finansów publicznych. Oczywiście, nie można wykluczyć sytuacji kryzysowych w poszczególnych jednostkach, natomiast w skali makro dług pozostanie na odpowiednim, bezpiecznym poziomie – ocenił Mirosław Stańczyk. Sygnałem szczególnie skłaniającym do optymizmu jest relatywnie niski poziom zadłużenia związanego z realizacją projektów unijnych. Na chwile obecną wynosi ono ponad 4 mld złotych, co stanowi jedynie 6%  należności.

Dobra koniunktura gospodarcza niesie ze sobą również wyzwania dla lokalnych budżetów. Jednym z nich jest bez wątpienia wzrost cen usług budowlanych, w ślad za którym zwiększają się koszty  inwestycji. Na problemy z pozyskiwaniem wykonawców zwrócił uwagę Zdzisław Kupczyk, Prezes Banku Polskiej Spółdzielczości, które to zrzeszenie w roku 2018 uczestniczyło w 186 przetargach organizowanych przez polskie miasta i gminy.

Wyższy koszt wykonawstwa sprawia, iż udział środków unijnych w realizacji niektórych przedsięwzięć spaść może poniżej magicznego limitu 60%, a to z kolei generuje konieczność uwzględniania zobowiązań związanych z inwestycją w wyliczaniu tzw. indywidualnego wskaźnika zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego. Co to oznacza dla polskich miast i gmin? – W 2020 roku może dojść do masowych rezygnacji z realizacji projektów unijnych, a Polska będzie zwracać środki do Brukseli – przestrzegł Krzysztof Żuk, Wiceprezes Związku Miast Polskich oraz Prezydent Lublina.

Samorządowcy proponują dwa warianty rozwiązania tego problemu. Pierwszym z nich jest obniżenie obecnego limitu do poziomu 40%, dzięki czemu wiele działań realizowanych z udziałem funduszy europejskich pozostanie poza limitem długu. Alternatywą może być utrzymanie dotychczasowego limitu i równoległe wsparcie zagrożonych przedsięwzięć z pieniędzy pozostających w dyspozycji resortu innowacji i rozwoju. – Czy Ministerstwo Rozwoju jest w stanie wyłożyć takie środki? Od strony formalnoprawnej nie ma przeszkód, trudno ocenić, jak sytuacja wygląda od strony płynnościowej – podkreślił prezydent Lublina. Przedstawiciel resortu finansów zapewnił, że najbliższa nowelizacja ustawy o zamówieniach publicznych przynieść ma zmiany dotyczące zasad ustalania indywidualnego wskaźnika zadłużenia. Jednak ich zakres nie w pełni zadowoli lokalnych włodarzy. – Mechanizmy wskazane w projekcie mogą skutkować zmniejszeniem zadłużenia w granicach zaledwie 10% – stwierdził Marek Olszewski, Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP.

Problem dla jakości budżetów samorządowych generuje także przejmowanie kolejnych zadań przez administrację szczebla centralnego, za którymi to obowiązkami nierzadko nie idą wystarczające środki na ich realizację. Przykładem może być działalność oświatowa, która w niektórych gminach wiejskich pochłania nawet 50-60% całego budżetu. Krzysztof Żuk przypomniał, iż sama tylko reforma oświatowa wymusiła na wielu samorządach nieplanowane wydatki. Koszty tych inwestycji nierzadko pokrywane były z wykorzystaniem instrumentów niestandardowych, takich jak umowy forfaitingowe. Innym interesującym źródłem pieniędzy jest Fundusz Inwestycji Samorządowych. Instytucja ta powołana została z inicjatywy Polskiego Funduszu Rozwoju oraz Banku Gospodarstwa Krajowego właśnie po to, by umożliwić pozyskiwanie wkładu własnego na realizację lokalnych przedsięwzięć – Możemy udostępniać środki bezpośredni samorządom albo też spółkom zależnym. Wsparcie przeznaczone jest zasadniczo na wszelkiego rodzaju inwestycje, które wiążą się z realizacją działań własnych władz lokalnych – podkreślił przedstawiciel PFR Bartosz Gołębiewski. Dodał on również, iż FIS nie ma charakteru konkurencyjnego wobec kredytów komercyjnych, jest to raczej instrument komplementarny. Zresztą i same banki mają do zaoferowania samorządom wiele alternatywnych  form pozyskiwania kapitału, w rodzaju emisji obligacji komunalnych. Niekwestionowanym liderem w tym segmencie rynku jest PKO Bank Polski.

– Przeprowadziliśmy około 40% emisji na kwotę przekraczającą 8 mld złotych – wskazał  Maks Kraczkowski, Wiceprezes PKO Banku Polskiego.

Cyfrowa gmina to perspektywa najbliższych lat

Digitalizacja sektora publicznego stanowi dziś kierunek tyleż priorytetowy co bezdyskusyjny,
i jednostki samorządu terytorialnego nie stanowią pod tym względem wyjątku. Jaka rola przypadnie gminom i powiatom w budowie cyfrowego państwa i dostarczaniu obywatelom zdalnych usług? Czy Polacy są już gotowi na komunikację z urzędem bez wychodzenia z domów, i w jaki sposób budować właściwe nawyki w tym zakresie? Kwestii tych nie mogło zabraknąć podczas tegorocznego Forum Bankowo-Samorządowego.

Czytaj także: Forum Bankowo-Samorządowe 2018. Cyfrowa gmina to perspektywa najbliższych lat >>>

Dyskusję moderowana przez dr Piotra Judę, poprzedziła prezentacja Moniki Grabowskiej, Dyrektor w Fundacji Polska Bezgotówkowa.

W swym wystąpieniu przedstawiła ona działania na rzecz promocji płatności elektronicznych w jednostkach samorządu terytorialnego, realizowane w szczególności poprzez ambitny program instalacji terminali płatniczych.

Jednym z największych wyzwań na drodze ku cyfrowemu państwu był dotychczas brak jednoznacznego i konsekwentnego podziału obowiązków pomiędzy administrację szczebla centralnego i jednostki samorządu terytorialnego. Obecny na konferencji Minister Cyfryzacji  Marek Zagórski przywołał wymowny przykład tworzonego właśnie internetowego konta pacjenta.

Podobną inicjatywę podejmowały wcześniej na własną rękę samorządy, tymczasem po wejściu w życie rozwiązania ogólnopolskiego wszelkiego rodzaju konta lokalne stracą rację bytu. Według zapewnień Ministra cyfryzacji, takie dublowanie kompetencji już niedługo ma zostać wyeliminowane. – Chcemy dokonać bardzo wyraźnego podziału zadań w zakresie szeroko rozumianej obsługi obywateli, jednoznacznie wskazując, za co odpowiada administracja państwowa, a za co jednostki samorządowe – zaznaczył Marek Zagórski. Drugim priorytetem dla rządu jest stworzenie nowoczesnego, komercyjnego modelu tożsamości cyfrowej obywateli. Dziś tę funkcję pełni Profil Zaufany, który posiada już 2 mln 600 tysięcy użytkowników. Tylko na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy liczba Polaków wykorzystujących tę możliwość autentykacji zwiększyła się o milion. Dlaczego zatem tworzyć alternatywne instrumenty uwierzytelniające? – W przeciwieństwie do profilu zaufanego będą one mogły być używane nie tylko w administracji ale również i w usługach komercyjnych – wyjaśnił szef resortu cyfryzacji. Kolejnym elementem programu „Cyfrowe Państwo” jest projekt e-doręczeń, czyli przeniesienie komunikacji pomiędzy obywatelem a urzędem do sieci. Zamierzenia rządu obejmują także stworzenie nowoczesnej chmury hybrydowej, którego jednym elementem będzie zarządzany przez administracje publiczną cloud dedykowany rejestrom państwowym, pozostałe zaś funkcje realizowane będą przez dostawców komercyjnych.

Powodzenie procesu digitalizacji tylko w pewnej części uzależnione jest od nowoczesnych rozwiązań technologicznych i sprzyjającego prawa. Kluczowym czynnikiem pozostaje społeczna akceptacja nowych form komunikacji z administracją publiczną. Paweł Tomczak, Dyrektor Związku Gmin Wiejskich RP przekonywał, że organizacja ta od lat wspiera wszelkie procesy modernizacji polskiej wsi, również jeśli chodzi o podnoszenie świadomości społecznej. – Już w latach 90. zaangażowaliśmy się w zapewnienie dostępu do Internetu w polskich szkołach – wskazał Paweł Tomczak.

Zaznaczył on jednocześnie, iż cyfryzacja nie powinna być postrzegana przez urzędy jako cel sam w sobie, a jako środek do usprawnienia komunikacji z obywatelem. Dlatego tak ważne jest kreowanie kultury cyfrowej w społeczeństwie. Generalnie jednak zdecydowana większość polskich gmin czy powiatów funkcjonuje w nowej rzeczywistości. – Nowe narzędzia dają nam bezpośrednie przełożenie na wygodę i jakość zarządzania. Jeżeli jesteśmy w stanie realizować procesy w formie cyfrowej szybciej i sprawniej niż tradycyjnie to praktycznie każda jednostka wdroży nowoczesne systemy – powiedział Grzegorz Kubalski, Dyrektor Związku Powiatów Polskich.

Przypomniał on jednak, iż informatyzacja to nie tylko wprowadzenie komputerów, ale również zmiana sposobu myślenia urzędników. Przykładem zmiany o charakterze strukturalnym może być opracowywanie na nowo podziału obowiązków pomiędzy różne szczeble administracji. – Dotychczas przydział zadań determinowany był dostępnością dla obywateli. Jeśli jednostka samorządu terytorialnego staje się końcówką terminalu danych, pojawia się pytanie, jak na nowo nakreślić kompetencje – stwierdził Grzegorz Kubalski. Coraz bliższa staje się również wizja automatyzacji wydawania niektórych decyzji administracyjnych, na wzór procesu kredytowego w bankach. Proces taki przypominałby w dużym stopniu stosowane powszechnie w sektorze bankowym, automatyczne procedury kredytowe, otwiera się zatem szansa dla kolejnej wymiany doświadczeń między bankami a jednostkami samorządu terytorialnego. Pomocne w tym przypadku mogą okazać się doświadczenia obu stron z wdrażania płatności bezgotówkowych w urzędach. – W samej tylko Warszawie udostępniamy blisko 250 terminali placówkom samorządowym – powiedział Radosław Szewczak, Dyrektor ds. Rozwoju współpracy z sektorem publicznym w Citi Banku Handlowym w Warszawie.

Banki realizują też niepomiernie bardziej zaawansowane projekty w obszarze cyfryzacji Polski lokalnej, a koronnym przykładem może być narzędzie wypracowane przez Citi wspólnie ze stołecznym magistratem. – Pozwoliło ono na przewidywanie wydatku w skali dziennej. Wiemy, jaka kwota na koniec dnia znajduje się na rachunku i wiemy jak nią zarządzać, żeby osiągnąć optymalną efektywność – zauważył Radosław Szewczak. To doskonała wiadomość zarówno dla samorządów, które dzięki wsparciu ze strony banków są w stanie szybko przeskoczyć na najwyższy poziom zaawansowania technologicznego, jak i instytucji finansowych zmagających się z narastającą konkurencją ze strony fintechów. Zajęcie silnej pozycji dostawców rozwiązań cyfrowych dla sektora publicznego może okazać się w tym przypadku jedną z bardziej wartościowych nisz rynkowych dla tradycyjnej bankowości. W podobnym tonie wypowiadał się przedstawiciel bankowości spółdzielczej: – Banki spółdzielcze są już nie tylko partnerem finansowym, ale i technologicznym jednostek samorządu terytorialnego. Coraz mocniej zyskuje na znaczeniu nie tylko podnoszenie kompetencji kadr w tym zakresie, ale i kompatybilność systemów czy cyberbezpieczeństwo- powiedział Mirosław Skiba, Prezes Banku SGB SA.

Skąd środki na rozwój lokalny po roku 2020?

Prawdopodobnie nowa perspektywa unijna przyniesie polskim samorządom znacznie mniej środków aniżeli dotychczasowa. W tych warunkach włodarze gmin, miast i powiatów już dziś powinni już rozpocząć rozglądanie za alternatywnymi formami finansowania inwestycji. Jednym z takich instrumentów, w Polsce wciąż niewystarczająco popularnym, pozostaje partnerstwo publiczno-prywatne (PPP).

Czytaj także: Forum Bankowo-Samorządowe 2018. Skąd brać pieniądze na rozwój lokalny w nadchodzącej perspektywie?

Do niedawna kooperacja pomiędzy instytucjami publicznymi i partnerami komercyjnymi była utrudniona z uwagi na niesprzyjające prawo. Sytuację ma odmienić obowiązująca od września br. nowelizacja ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. Liliana Bogusz, Dyrektor Departamentu PPP w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, przekonywała podczas tegorocznego Forum Bankowo-Samorządowego iż zmiany prawne to krok nie tylko we właściwym kierunku, ale i klucz do sukcesu obydwu partnerów PPP.

– Aby PPP mogło być skuteczne projekt musi być dobrze przygotowany a decyzja podmiotu publicznego podjęta świadomie. Dodatkowo należy pamiętać, iż polska specyfika partnerstwa publiczno-prywatnego odbiega znacząco od doświadczeń krajów zachodnich, nie sposób zatem bezrefleksyjnie powielać tamtejsze wzorce. Typowe przedsięwzięcia realizowane w ramach PPP na gruncie unijnym obejmują takie sektory jak transport, edukacja i ochrona zdrowia. W Polsce w tej formule prowadzone są głównie projekty z dziedziny sportu i rekreacji, ochrony środowiska (w tym również największa spalarnia śmieci pod Poznaniem) i telekomunikacja.

Tematyka współpracy samorządów z podmiotami prywatnymi w celu wspólnej realizacji inwestycji publicznych była następnie tematem debaty, poprowadzonej przez Renatę Siwiec, Prezes Fundacji Centrum PPP.

W dyskusji udział wzięli dr Rafał Cieślak, Wspólnik zarządzający Kancelarii Doradztwa Gospodarczego, dr Mirosław Czekaj, Skarbnik Unii Metropolii Polskich oraz Skarbnik m.st. Warszawy, Patryk Darowski, Dyrektor sektora budowlanego, medycznego i PPP w Departamencie Projektów Sektorowych Banku Gospodarstwa Krajowego, Małgorzata Kleniewska-Wodtke, Prezes Fitch Polska oraz Artur Tomaszewski, Prezes DNB Bank Polska. Paneliści zwracali uwagę na liczne wyzwania, warunkujące skuteczność realizacji przedsięwzięć w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. – Konieczna jest edukacja wszystkich interesariuszy włączonych w proces, tak, by PPP nie kojarzyło się z prywatyzacją majątku publicznego – podkreśliła Prezes Fitch Polska Małgorzata Kleniewska-Wodtke.

Niezwykle istotna jest również ocena efektywności. Forma finansowania inwestycji musi mieć uzasadnienie stricte ekonomiczne, a PPP nie może być wybrana jako sztuka dla sztuki. Dlatego każde przedsięwzięcie realizowane w tym modelu powinna poprzedzać wszechstronna analiza. – Fakt jej przeprowadzenia to już niemały sukces, jednak najwięcej zależy od tego, jak profesjonalnie podejdziemy do wyników tej analizy – zauważył Patryk Darowski, Dyrektor ds. PPP w BGK.

Należy przy tym uwzględniać nie tylko specyfikę, ale i skalę polskiego rynku, gdzie średnia wartość umowy PPP jest niemal dwudziestokrotnie niższa aniżeli w krajach zachodnioeuropejskich. – Należy zastanowić się, czy  dla małych projektów nie wypracować standardowej umowy finansowania – zaproponował reprezentant BGK. Przychylił się on również do wcześniejszych opinii, iż największą barierą dla wspólnego realizowania projektów publicznych z partnerem prywatnym pozostaje brak wiedzy. – Dużą rolę odegrać mogą takie działania jak publikowanie wytycznych, organizowanie szkoleń przez resort rozwoju czy budżety na doradców – powiedział Darowski. Także Artur Tomaszewski, Prezes DNB Bank Polska zauważył, iż pomimo pewnych komplikacji PPP powinno przyspieszyć.

Aby tak się stało, obie strony muszą myśleć w kategoriach wspólnego dobra i nie starać się zarobić kosztem partnera. – Oczekiwania sektora publicznego muszą być bardziej realistyczne, partner prywatny musi zarobić w formule win-win – podkreślił reprezentant DNB Banku. Wspomniał on również o możliwości swoistego, niepisanego PPP w obszarze finansowania tego rodzaju projektów przez banki państwowe wspólnie z instytucjami komercyjnymi. Pozostaje wreszcie szukanie nisz dla partnerstwa publiczno-prywatnego. – Jest kilka dziedzin gdzie PPP może być wykorzystane a które nie rozwijają się tak jak na Zachodzie, na przykład rewitalizacja miast – powiedział Artur Tomaszewski. Przedstawiciel Unii Metropolii Polskich, Skarbnik M. St. Warszawy, dr Mirosław Czekaj  odniósł się zaś sceptycznie do opłacalności zastosowania formuły PPP w inwestycjach samorządowych. – Jednostka samorządu terytorialnego odpowiada za taką inwestycję i musi udowodnić, że efektywność finansowa tego rozwiązania, formuły PPP jest wyższa niż inne rozwiązania. Na dzisiaj jest to bardzo trudne- skomentował.

Obrady Forum Bankowo-Samorządowego zamknęła sesja poświęcona perspektywom finansowania jednostek samorządu terytorialnego po roku 2020. Wstępem do panelu było wystąpienie przedstawiciela Komisji Europejskiej, Wolfganga Muncha, Zastępcy Dyrektora Wydziału ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej, w którym przypomniał on kluczowe wyzwania dla polskiej gospodarki.

– Polska to jedno z najszybciej starzejących się społeczeństw w Europie – zaznaczył Wolfgang Munch. Pozytywny charakter ma z kolei nieprzerwany od 1992 roku wzrost gospodarczy, osiągnięty jednakże głównie poprzez konsumpcję oraz inwestycje sektora publicznego. Problemem jest również niski stopień innowacyjności MŚP, który może w dalszej perspektywie poskutkować wysokimi kosztami pracy, czy też uzależnienie gospodarki od węgla i związany z tym duży poziom zanieczyszczenia atmosfery. – 44 tysiące Polaków umiera przedwcześnie każdego roku z uwagi na smog – przypomniał reprezentant Komisji Europejskiej. Po stronie pozytywów należy odnotować tez fakt, iż Polska zalicza się do państw policentrycznych, co wyróżnia nas na tle Węgier, Czech czy Słowacji, w których życie koncentruje się wokół jednej dużej aglomeracji. – Dysponujemy centrami wzrostu na przyszłość i trzeba je utrzymywać w tendencji wzrostowej – powiedział  Munch. Optymizmem napawa również dynamika rozwoju polskich regionów. Nawet najbiedniejsze województwa, należą do najszybciej rozwijających się w Europie. Obok smogu największym wyzwaniem dla Polski pozostaje niedostatecznie rozwinięta sieć transportu, szczególnie kolejowego i aglomeracyjnego, a także niedostatek Internetu szerokopasmowego.

Problematyka strategii na nadchodzącą perspektywę była również tematem debaty, poprowadzonej przez Wiceprezesa ZBP Włodzimierza Kicińskiego. Wzięli w niej udział Robert Dzierzgwa – dyrektor Departamentu Strategii w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, Marek Dylewski – skarbnik województwa zachodniopomorskiego, Wojciech Lipka – prezes Instytutu Analiz i Ratingu GPW, Wolfgang Munch – zastępca dyrektora Wydziału ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Rozwoju Regionalnego i Miast Komisji Europejskiej oraz  Agnieszka Wolska – Dyrektor Obszaru Bankowości Korporacyjnej Santander Banku Polska    SA.

Obecnie trwają negocjacje w Radzie UE zarówno regulacji rozporządzeń, które będą regulowały politykę spójności po roku 2020, a także regulacji, które dotyczą umowy związanej z budżetem UE. Za kwestię tych regulacji odpowiada Ministerstwo Spraw Zagranicznych przy bliskiej współpracy w kontekście działania dotyczącego polityki spójności z Ministerstwem Inwestycji i Rozwoju. Negocjacje są trudne – powiedział Robert Dyrektor Dzierzgwa, Dyrektor Departamentu Strategii w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju.

Propozycja budżetu dla Polski spadnie o 23%, porównując budżet, który jest w tym momencie realizowany. Wyjściowa kwota wynosi obecnie 64,4 mld euro w cenach z roku 2018. Jeżeli budżet spadnie o prawie ¼ to wiadomo, że co czwarte euro powinno być zaoszczędzone w danym obszarze, bądź akcenty powinny być inaczej rozłożone jeżeli chodzi o wydawanie środków. Wyznacznikiem powinna być strategia zrównoważonego rozwoju, w której mamy zasygnalizowane obszary dotyczące wydawania środków czy też celów strategicznych polityki gospodarczej rządu i będzie miało to przełożenie na programy operacyjne a także na treść umowy partnerstwa z Komisją Europejską – mówił Dzierzgwa. Przedstawiciel MIiR poinformował także, że MIiR przygotowuje zmiany ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, w którym chce zastąpić ocenę zgodności poszczególnych elementów strategicznych, w tym też dokumentów, które są realizowane na szczeblu regionalnym. W związku z czym ocena zgodności wytyczała będzie kierunki interakcji realizowanej również przez innych interesariuszy uczestniczących w tym procesie.

Ze względu na ograniczoność zasobów, MIiR chce zaangażować środki, które są już wycofane z inżynierii finansowej, a które były w perspektywie 2007 – 2013 oraz 2014 – 2020 do budowy tzw. instytucji regionalnych funduszy rozwoju. Ten proces już się dzieje, niemniej jednak po dwóch perspektywach ta kwota będzie znacząca, będzie mogła zasilić pulę dostępną dla beneficjentów. Będą to instrumenty zwrotne, czy to dłużne czy poręczeniowe czy gwarancyjne. W obecnej perspektywie jest 15 mld euro na instrumenty zwrotne. Jeżeli te kwoty będą przekazane do regionalnych funduszy rozwoju to będzie prawie 60 mld zł kapitału na takiego rodzaju instrumenty. Ta kwota mogłaby zapełnić lukę, która wynika z obniżenia budżetu w nowej perspektywie – podsumował Dyrektor Dzierzgwa.

Marek Dylewski, Skarbnik Województwa Zachodniopomorskiego zwrócił uwagę, że środki ze starej perspektywy, które mają zasilać instytucje zasilania biznesu są poza budżetem województwa, zawsze funkcjonują obok. Poruszył również problem znalezienia czy wyselekcjonowania wykonawców do bardziej zaawansowanych przedsięwzięć.

Nawiązał również do planowanych zmian ustawy o finansach publicznych w zakresie zadłużenia JST. Jego zdaniem duża część samorządów nie będzie w stanie realizować projektów, bo z jednej strony będzie miała zablokowany wskaźnik zadłużenia, z drugiej strony organy nadzoru będą blokowały instrumenty noszące znamiona długu.

Zadłużenie samorządów jest po 3 kwartałach 2018 na poziomie 68 mld zł, gdzie konstytuuje kredyt bankowy. Obligacje to 3,8 mld zł, czyli 5,5%. Jest to mniej niż w roku 2017, gdzie po 3 kwartałach poziom obligacji był na poziomie 6,5% ogólnego zadłużenia i wynosił 4,3 mld zł. 95% zaangażowania w obligacje stanowią banki. Mamy sytuację, w której tak naprawdę 100% finansowania samorządów jest po stronie banków – mówił Wojciech Lipka, Prezes Instytutu Analiz i Ratingu.

 Przy niskich stopach procentowych i nadpłynności banków, banki uważają samorządy za bardzo wiarygodnych kredytobiorców. Ważny jest dostęp do finansowania w sytuacji kryzysowej, jest jednym z kluczowych elementów oceny wiarygodności kredytowej. W obecnym kształcie regulacyjnym wykorzystanie naturalnych przewag obligacji jako instrumentu finansowego nad kredytem jest praktycznie dla pożyczkobiorcy niemożliwe – powiedział Lipka. Jego zdaniem muszą być wprowadzone zmiany regulacyjne, operacyjne, oraz powinny temu towarzyszyć lepsza koordynacja pomiędzy regulatorem a tymi, którzy odpowiadają za rynek kapitałowy. Jeśli te elementy nie zostaną zmienione, obligacje samorządowe w przeciągu kilku następnych lat nie będą istotnym elementem finansowania samorządów.

Zdaniem Agnieszki Wolskiej, Dyrektora Obszaru Bankowości Korporacyjnej, Santander Bank Polska SA, nadpłynność sektora bankowego jest tak ogromna i banki oferują finansowania na po tak niskich cenach, że często nie opłaca się iść po obligacje, albo po instrumenty alternatywne, tylko zostaje się przy kredytach bankowych. Większa ilość instrumentów zwrotnych w przyszłej perspektywie, to też mamy nadzieję na większa podaż długu publicznego, a co za tym idzie trochę bardziej rynkowe podejście do tego tematu i możliwość zaistnienia na tym rynku banków komercyjnych – mówiła Wolska.

Wolfgang Munch przypomniał, że propozycja UE zakłada zwiększony udział własnych środków przy finansowaniu przyszłej perspektywy. Wg. Niego należy zwrócić uwagę i wykorzystywać różne instrumenty, które UE popiera. Nie tylko kredyty, ale również instrumenty zwrotne, czy fundusze kapitałowe. To są najbardziej skuteczne instrumenty, które sektor publiczny może stworzyć, natomiast o resztę zatroszczą się banki, bo one zrobią to najskuteczniej i najefektywniej – powiedział Munch.

Zachęcał również do przemyśleń w jaki sposób lepiej wykorzystać te instrumenty. Munch oznajmił, że UE odnotowuje i wie jak wygląda sytuacja budżetu Polski, który planowo będzie mniejszy o 23% w stosunku do obecnej perspektywy. Naszym zadaniem będzie przekonywanie innych państw europejskich, żeby może więcej wrzuciły do tego wspólnego garnuszka – podsumował przedstawiciel KE.

WYRÓŻNIENIA FORUM 2018

Wyróżnienia dla Bankowców, Samorządowców i Instytucji podczas Forum Bankowo-Samorządowego 2018, przyznane 3 grudnia 2018 roku

Szczególnym punktem pierwszego dnia Forum Bankowo-Samorządowego było wręczenie wyróżnień dla Bankowców, Samorządowców i Instytucji, za konstruktywną współpracę i budowanie dialogu pomiędzy Sektorem Bankowym i Samorządem Terytorialnym w Polsce.

Związek Banków Polskich, jako zaangażowany partner środowiska gospodarczego w procesy rozwoju i polskiej gospodarki, także w zakresie gospodarki regionalnej i komunalnej, w tym roku we współpracy z Partnerami wydarzenia (Fundacją Polska Bezgotówkowa oraz Związkiem Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej), postanowił zaproponować we współpracy z Partnerami Forum i przyznać, specjalne, okolicznościowe wyróżnienia.

Tegorocznym wyróżnieniem jest specjalny Srebrny Numizmat NBP z serii „Wielcy polscy ekonomiści” – Fryderyk Skarbek (finansista, samorządowiec i państwowiec, nazywany ojcem polskiej ekonomii, który w swoich dziełach uwypuklał pojęcie narodu, wiążąc w całość wszystkie zjawiska związane z gospodarką ogólnonarodową, postulował rozwój przemysłu, działania prowadzące do zmniejszenia długu publicznego i redukcję obciążeń fiskalnych) oraz Dyplom Uznania.

Związek Banków Polskich przyznał trzy wyróżnienia w uznaniu dla wkładu i zaangażowania w rozwój dialogu międzyśrodowiskowego oraz budowanie współpracy sektora publicznego i bankowego na rzecz rozwoju gospodarczego kraju, w tym aktywną współpracę w zakresie rozwoju oferty rynku finansowego dla JST. Wyróżnienie otrzymali:

• Pan Adam Struzik, Przewodniczący Konwentu Marszałków Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałek Województwa Mazowieckiego, Wiceprezes Zarządu Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej,
• Pan Marek Olszewski, Przewodniczący Zarządu Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej
• Pani dr inż. Elżbieta Berezowska, Przewodnicząca Komisji ds. Finansów Publicznych Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej, Skarbnik Województwa Dolnośląskiego.

Wyróżnienie wręczyli Pan Krzysztof Pietraszkiewicz, Prezes Związku Banków Polskich oraz Pan Włodzimierz Kiciński, Wiceprezes Związku Banków Polskich.

Związek Banków Polskich przyznał także wyróżnienie agencji ratingowej  INC Rating S.A.
w uznaniu za wsparcie rozwoju rynku usług finansowych dla sektora samorządu terytorialnego, w tym za aktywne wsparcie forum dialogu w postaci Forum Bankowo-Samorządowego. Wyróżnienie odebrał Pan Krzysztof Grybionko, Wiceprezes Zarządu INC Rating S.A.

W kategorii bankowiec Związek Banków Polskich wyróżnił w uznaniu za w uznaniu dla osobistego wkładu i profesjonalnego zaangażowania w rozwój dialogu międzyśrodowiskowego oraz za wkład w budowanie współpracy sektora publicznego i bankowego na rzecz rozwoju gospodarczego, w tym aktywną współpracę w zakresie rozwoju oferty rynku finansowego dla JST:

• Pana Radosława Szewczaka, Dyrektora Rozwoju Sektora Publicznego w Citi Handlowy Bank Handlowy w Warszawie S.A. oraz
• Pana Mariusza Nocha, Dyrektora Departamentu Klienta Sektora Publicznego, PKO Bank Polski S.A.

Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej wyróżnił dwie Instytucje Finansowe
w uznaniu za wkład w budowę współpracy sektora publicznego i bankowego na rzecz rozwoju gospodarczego, w tym za aktywną współpracę w zakresie rozwoju oferty rynku finansowego dla gmin wiejskich. Wyróżnienia z rąk Pana Marka Olszewskiego, Przewodniczącego Zarządu Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej oraz Pana Pawła Tomczaka, Dyrektora Generalnego, Związku Gmin Wiejskich RP otrzymał Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. oraz SGB-Bank S.A. W imieniu Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. wyróżnienie odebrał Pan Zdzisław Kupczyk, Prezes Banku Polskiej Spółdzielczości S.A., a SGB-Bank S.A. Pan Piotr Piłat, Dyrektor ds. Relacji SGB-Banku S.A.

Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej podziękował także Związkowi Banków Polskich za starania i wkład w budowę współpracy sektora publicznego i bankowego,  w tym za aktywną współpracę w zakresie rozwoju oferty rynku finansowego dla gmin wiejskich. Wyróżnienie wręczyli wspólnie Pan Marek Olszewski, Przewodniczący Zarządu Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej oraz Pan Paweł Tomczak, Dyrektor Generalny, Związku Gmin Wiejskich RP.

Partner Strategiczny Forum 2018- Fundacja Polska Bezgotówkowa w uznaniu za działania na rzecz upowszechnienia płatności bezgotówkowych w samorządach terytorialnych w Polsce wyróżniła Pana Dariusza Marcjasza, Wiceprezesa Zarządu Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. Wyróżnienie wręczył Pan dr Mieczysław Groszek, Prezes Zarządu Fundacji Polski Bezgotówkowej

Rozmowy o współpracy obu sektorów kontynuowano w miłej, okołoświątecznej atmosferze podczas uroczystej kolacji.

***

Związek Banków Polskich dziękuje Patronom Honorowym, Partnerom i Patronom Medialnym za wsparcie organizacji tegorocznej edycji Forum!

***

INFORMACJE ORGANIZACYJNE:

• Kontakt ws. Forum:

ZBP, Zespół ds. Programów Publicznych i Środowisk Gospodarczych,

Adrian Pieńkowski: Adrian.Pienkowski@zbp.pl

• Materiały do pobrania:
• Prezentacje
• Galeria zdjęć
• Całość Raportu Specjalnego nt. finansowania JST – już wkrótce na stronach miesięcznika BANK