FOR przedstawił Rachunek od Państwa
Całkowite wydatki państwa w roku 2022 wyniosły na głowę Polki i Polaka 35818 zł i były wyższe od dochodów, jakimi przeciętnie każdy Polak zasilił budżet państwa o 3077 zł. W efekcie wzrósł dług publiczny. W końcu 2022 roku na każdego Polaka przypadało 40416 zł zadłużenia – o 3049 zł więcej niż w roku 2021.
Największą pozycją wydatków są emerytury z ZUS. Na każdego mieszkańca Polski przypada 5611 zł. FOR wyodrębnił dodatkowo wydatki na „trzynaste” i „czternaste” emerytury, które są finansowane poza ZUS-em – 643 zł na głowę Polki i Polaka. Poza ZUS-em finansowane są też specjalne emerytury dla służb mundurowych, a także sędziów i prokuratorów. Przeciętnego Polaka obciążają sumą 632 zł.
Wydatki socjalne przeważają nad wydatkami rozwojowymi
Ochrona zdrowia kosztuje każdego z nas 4195 zł, a edukacja od przedszkola do szkoły średniej 2812 zł. Dużym obciążeniem są rozmaite wydatki socjalne. Pomoc społeczna i wsparcie dla bezrobotnych to wydatek przypadający na mieszkańca Polski w wysokości 2688 zł, dodatki do rent i emerytur, zasiłki pielęgnacyjne i chorobowe 1142 zł, program 500+1082 zł.
Wydatki socjalne przeważają nad wydatkami rozwojowymi. Inwestycje w drogi krajowe kosztowały przeciętną Polkę i Polaka 486 zł, drogi samorządowe 834 zł, kolej i tory 429 zł.
Znaczącą pozycją są wydatki obronne – 1648 zł na głowę Polki i Polaka w roku 2022. W roku bieżącym wydatki te wzrosły skokowo i w zestawieniu, jakie za rok sporządzą eksperci FOR to będzie jedna z największych pozycji.
Rosnący koszt obsługi długu publicznego
Mniej natomiast płacimy za funkcjonowanie państwa. Administracja rządowa kosztowała w ubiegłym roku każdego z nas 887 zł, administracja samorządowa 886 zł, policja, straż pożarna i służby specjalne 626 zł, sądy i więzienia 461 zł.
Składka do budżetu Unii Europejskiej obciąża nasze prywatne budżety sumą 935 zł. Zwykle znacznie więcej otrzymywaliśmy z unijnej kasy, ale przedłużający się spór z Brukselą może spowodować, że nie tylko nie otrzymamy pieniędzy z KPO, ale także z perspektywy budżetowej na lata 2021-2027.
Znaczącą pozycją jest koszt obsługi długu publicznego. W roku 2022 było to 1437 zł na głowę Polki i Polaka, a suma ta będzie znacznie większa w roku bieżącym i przyszłym.
Według wyliczeń FOR w 2023 roku wyniesie 1823 zł, a w roku 2024 aż 2052 zł. Wzrost kosztów obsługi zadłużenia powinien skłaniać rządzących do ograniczenia wydatków państwa i działań na rzecz równoważenia budżetu w najbliższych latach.
