Finanse sektora w analizie BFG: Diagnoza z odrobiną czasu na myślenie

Z analizy przedstawionej na IV Forum Liderów BS wynika, że sytuacja bankowości spółdzielczej wymaga wnikliwej diagnozy i znalezienia recepty strategicznej. Pozycja konkurencyjna sektora jest determinowana wzrostem nakładów na inwestycje, co przy obecnym poziomie wyniku na działalności bankowej może okazać się trudnym wyzwaniem. Przeciętne wyniki nie są zagrożone, jednak utrata klientów już ma miejsce, na przykład w segmencie agrobiznesu. Należy liczyć się z tym, że silny atut – wielka sieć placówek, zostanie osłabiony przez nowoczesne technologie i wirtualne kanały dystrybucji produktów finansowych.

Z czego rosną aktywa? W czasie turbulencji na światowych rynkach suma bilansowa BS-ów wzrastała dynamicznie, szybciej niż w bankach komercyjnych. Nie spowodowało to jednak wyraźnego wzrostu udziałów sektora w całym systemie. W BS-ach dominują depozyty klientów niefinansowych, które stanowią ponad 83 proc. sumy bilansowej, podczas gdy w sektorze komercyjnym – poniżej 60 proc. Udział należności od klientów niefinansowych jest podobny, ale znacząca część aktywów w BS-ach pochodzi z banków zrzeszających.

Na koniec II kw. br. relacja kredytów do depozytów w bankach komercyjnych wyniosła 116 proc., natomiast w BS-ach 70 proc., co oznacza to, że spółdzielcy prowadzą biznes bardziej bezpieczny. Środki pozyskane od klientów detalicznych są w 65 proc. alokowane w kredyty, a w 35 proc. składane w bankach zrzeszających.

Lokaty konsumentów stanowią 76 proc. pasywów BS- ów, w bankach komercyjnych – 61 proc. W okresie „wojny cenowej” na rynku wolumen depozytów detalicznych wzrastał dynamiczniej w sektorze komercyjnym, natomiast gdy obniżyła się presja konkurencyjna, spółdzielcy dość szybko odbudowali swój udział rynkowy m.in. poprzez pozyskiwanie lokat od przedsiębiorstw.

Portfele w przebudowie

Od 2008 r. zmienia się struktura aktywów sektora BS-ów, w szczególności kredytów. Dynamika pożyczek dla konsumentów spadła z ponad 11 do 5 proc., a ich malejący udział w portfelach banków spółdzielczych może oznaczać, że coraz trudniej zwiększać akcję kredytową w ramach dotychczasowej bazy klientów. Ubytek tradycyjnych kredytobiorców jest rekompensowany przez wyższe finansowanie sektora MŚP. Dla części BS- ów małe i średnie firmy to nowi klienci, z którymi niełatwo można współpracować z punktu widzenia ryzyka i rentowności.

W przypadku banków komercyjnych zmiana w strukturze portfeli w okresie ostatnich trzech lat jest asymetrycznie odwrotna: wzrasta udział kredytów dla ...