Egzekucja z weksla in blanco: jak wierzyciel może skutecznie dochodzić swoich należności

Zobowiązanie z weksla in blanco jest związane z dodatkową umową między wystawcą weksla a remitentem, którą jest porozumienie lub deklaracja wekslowa, gdzie obie strony uzgadniają sposób i okoliczności, w jakich weksel in blanco może zostać uzupełniony o brakujące elementy w momencie jego emisji. Zajęcia weksla in blanco (wierzytelności związanej z posiadaniem dokumentu) dokonuje komornik sądowy przez odebranie dokumentu weksla dłużnikowi lub osobie trzeciej.

Zająć i odebrać można weksle wyłącznie będące we władaniu dłużnika, wierzyciela lub osoby trzeciej pod warunkiem, że osoba trzecia zgadza się na dokonanie zajęcia lub wyraźnie przyznaje, że dokument ten stanowi własność dłużnika. Jeżeli w momencie dokonywania przez komornika sądowego zajęcia weksla in blanco brak jest tzw. deklaracji wekslowej, to konieczne jest odtworzenie jej postanowień w dalszym etapie egzekucji.

Kto ma prawo do uzupełnienia weksla in blanco?

Wprawdzie ważność zobowiązania wekslowego nie jest uzależniona od istnienia deklaracji wekslowej (wyrok SN z 28.10.1963r. II CR 249/63), jednakże tylko dokładna znajomość jej postanowień umożliwi prawidłowe uzupełnienie weksla in blanco. Ustaleń takich winien dokonać komornik sądowy, który od momentu zajęcia zazwyczaj sprawuje również obowiązki dozorcy zajętego weksla. W tym celu winien on wezwać dłużnika do złożenia stosownych wyjaśnień w tym przedmiocie. O dokonanych ustaleniach komornik sądowy zawiadamia wierzyciela egzekwującego wraz z wezwaniem do samodzielnego uzupełnienia weksla o jego brakujące elementy.

Prawo do uzupełnienia weksla in blanco jest prawem przysługującym wyłącznie uprawnionemu z weksla, którym, po dokonanym zajęciu, jest wyłącznie wierzyciel egzekwujący. Po uzupełnieniu weksla in blanco przez wierzyciela egzekwującego – zgodnie z postanowieniami deklaracji wekslowej – organ egzekucyjny dokonuje przedstawienia weksla do zapłaty. Polega to na wystosowaniu do dłużnika zajętej wierzytelności wezwania do zapłaty poszukiwanej sumy. Jeżeli po przedstawieniu weksla do zapłaty dłużnik zajętej wierzytelności nie zapłaci poszukiwanej sumy, komornik sprzeda weksel.

Sprzedaż weksla

Sprzedaży weksla komornik sądowy może dokonać w drodze licytacji publicznej, stosując odpowiednio przepisy o egzekucji z ruchomości. Z kolei za zgodą dłużnika komornik sądowy może sprzedać weksel z wolnej ręki, po cenie wskazanej przez dłużnika, jeżeli sprzedaż nie narusza interesów wierzycieli. Dłużnik może wskazać nabywcę oraz określić inne warunki sprzedaży weksla. Zgoda dłużnika na sprzedaż z wolnej ręki nie jest potrzebna, gdy wierzytelność była wymagalna przed dniem zajęcia.

W wyniku sprzedaży weksla nowy wierzyciel wekslowy wstępuje w prawa dłużnika egzekwowanego – co powoduje, że może wykonywać wszelkie prawa i roszczenia dłużnika. Może on dochodzić należności z weksla na drodze sądowej i uzyskać tytuł wykonawczy przeciwko dłużnikowi wekslowemu.

Źródło: Kancelaria Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni