Dyrektywa o kredycie konsumenckim: Homo consumens

Ustawa zostanie oparta na unijnej Dyrektywie 2008/48/WE w sprawie umów o kredyt konsumencki. Dyrektywa ta zakłada pełną przejrzystość oferty bankowej (także w reklamach!) Nowe regulacje obejmą kredyty o wartości do 75 000 euro (lub 255 550 zł), a związane z nimi przepisy będą musiały stosować wszystkie instytucje finansowe, w tym m.in. spółdzielcze kasy, parabanki oraz osoby fizyczne, które w ramach swojej działalności udzielają pożyczek. Ustawa obejmie również transakcje dokonywane za pomocą kart kredytowych, z wyjątkiem kart debetowych z odroczonym terminem płatności. Inicjatywę implementacji dyrektywy przejął Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, tworząc założenia do nowelizacji dotychczas obowiązującej ustawy.

Konsument z formularzem

W myśl unijnej dyrektywy projekt UOKiK zakłada, że wszystkie dane dotyczące zobowiązania muszą być podawane kredytobiorcom na ujednoliconym formularzu, który pozwala łatwo porównać propozycje poszczególnych banków. Europejski Ujednolicony Formularz Kredytowy ma zawierać takie dane, jak koszty pożyczki, całkowita kwota do spłaty, wysokość oprocentowania, wymagane zabezpieczenia, obowiązkowe ubezpieczenia itp. Standardowy formularz obowiązuje we wszystkich państwach członkowskich UE.

Obecnie oferty kredytu muszą również zawierać informację o rzeczywistej rocznej stopie procentowej (łącznie z kosztami prowizji bankowej, ubezpieczenia, opłat przygotowawczych itp.), jednakże wyliczenie tego wskaźnika samodzielnie i bez specjalnego programu komputerowego jest raczej niemożliwe. W nowej ustawie ujednolicone zostaną definicje, na podstawie których wyliczane są roczna stopa procentowa oraz oprocentowanie kredytu na rachunku bieżącym, a także lista danych podawanych w reklamie i formularzu oferty poprzedzającej zawarcie umowy.

Wymogi informacyjne obejmą m.in. kredyty hipoteczne (bez względu na wysokość zobowiązania). Konsument powinien znaleźć w umowie dane dotyczące: wysokości oprocentowania kredytu i warunków jego zmiany, wysokość prowizji i kosztów związanych z udzieleniem kredytu, w tym opłaty za rozpatrzenie wniosku, całkowitego kosztu, sposobu zabezpieczenia spłaty, uprawnień i skutkach przedterminowej spłaty. W umowach o kredyt walutowy podawane będą dodatkowo m.in. informacje o sposobie i terminach ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego, w szczególności, wyliczana jest kwota uruchamianego kredytu oraz zasady przeliczania na walutę wypłaty i spłaty kredytu.

Rekompensata dla banku

Klient może spłacić kredyt przed terminem, w dowolnym momencie i w dowolnej kwocie, a bank nie ma prawa mu tego odmówić. Banki uzyskają prawo rekompensowania sobie wcześniejszej spłaty kredytu, jednak tylko wtedy, gdy kwota przekracza 10 tys. euro. Zgodnie z obecnymi przepisami konsument może odstąpić od umowy ...