Dowody osobiste tylko z odciskami palców i podpisem, jednolite zasady w całej Unii Europejskiej

Celem projektu ustawy jest dostosowanie przepisów ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. z 2020 r. poz. 332, z późn. zm.) do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1157 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie zwiększenia bezpieczeństwa dokumentów tożsamości obywateli Unii i dokumentów pobytowych wydawanych obywatelom Unii i członkom ich rodzin korzystającym z prawa do swobodnego przemieszczania się.

Zamierzeniem tego rozporządzenia jest ograniczenie ryzyka fałszowania dokumentów oraz ryzyka przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów przez usunięcie istniejących, znaczących różnic w poziomie zabezpieczeń krajowych dokumentów służących do korzystania z prawa do swobodnego przemieszczania się.

Czytaj także: Wniosku o dowód osobisty nie będzie można złożyć online

Najważniejsze zmiany, które przewiduje projekt ustawy:

1) zamieszczanie odcisków palców w dowodzie osobistym ‒ w warstwie elektronicznej dowodu osobistego zamieszczane będą dane biometryczne w postaci odcisków palców;

2) termin ważności dowodów osobistych ‒ dowody osobiste z pięcioletnim okresem ważności wydawane będą dzieciom do 12. roku życia, od których nie będą pobierane odciski palców, a dowody osobiste z dziesięcioletnim terminem ważności wydawane będą obywatelom po ukończeniu 12. roku życia;

3) zakres danych zawartych w warstwie graficznej dowodu osobistego ‒ uzupełniono zakres danych, jakie będą zawarte w warstwie graficznej dowodu osobistego, uwzględniając wśród nich podpis posiadacza. Podpis nie będzie zamieszczany w dowodach osobistych osób, które nie ukończyły 12. roku życia oraz w dowodach osobistych osób, które nie mogą złożyć podpisu (np. powody zdrowotne);

Czytaj także: Bankowość i finanse | Systemy ZBP | Zastrzeganie utraconych dokumentów to nie wszystko

4) dostęp do danych biometrycznych i ich przechowywanie ‒ dostęp do danych biometrycznych zamieszczonych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego w postaci odcisków palców posiadać będą wyłącznie podmioty wymienione w art. 66 ust. 3 pkt 1‒11 ustawy o dowodach osobistych (np. organy Policji, Komendant Główny Straży Granicznej). Odciski palców będą przechowywane w Rejestrze Dowodów Osobistych do dnia odbioru dowodu osobistego, ale nie dłużej niż do 90 dni od dnia wydania (personalizacji);

5) wyznaczenie organów wykonujących obowiązki, o których mowa w art. 9 rozporządzenia 2019/1157 ‒ minister właściwy do spraw wewnętrznych został wskazany jako organ wykonujący zadania punktu kontaktowego;

6) wnioskowanie o wydanie dowodu osobistego ‒ ograniczono możliwość składania wniosku o wydanie dowodu osobistego drogą elektroniczną. Pozostawiono taką możliwość wyłącznie w przypadku wnioskowania o wydanie dowodu osobistego dla osób do 12. roku życia, od których nie będą pobierane odciski palców.

Przewidziano zmiany w zakresie przyjęcia wniosku o wydanie dowodu osobistego w miejscu pobytu wnioskodawcy, które polegają na wyznaczeniu organów gmin właściwych w tych sprawach. Uznano, że wystarczające będzie wyposażenie jednej gminy na obszarze powiatu w mobilną stację urzędnika, która będzie umożliwiać m.in. pobieranie odcisków palców w miejscu pobytu osoby.

Przyjęto też rozwiązanie, zgodnie z którym organ gminy będzie odmawiał przyjęcia wniosku o wydanie dowodu osobistego, gdy wniosek nie będzie spełniał podstawowych wymogów formalnych.  Przewidziano nowe przesłanki do wymiany dowodu osobistego (m.in. możliwość żądania wymiany dowodu osobistego nie zawierającego odcisków palców na nowy dowód);

Czytaj także: Bankowość i Finanse | Systemy ZBP | Pandemia nie powstrzymuje przestępców – rośnie liczba prób wyłudzeń

7) odbiór dowodu osobistego ‒ uregulowano zasady potwierdzania tożsamości przy odbiorze dowodu osobistego.

W procedurze wydawania dowodu osobistego przewidziano sprawdzenie przez organ gminy, czy dane zamieszczone w warstwie graficznej dowodu osobistego są zgodne ze stanem faktycznym oraz czy odciski palców tej osoby są zgodne z odciskami palców zamieszczonymi w warstwie elektronicznej dowodu osobistego;

8) zmiany w zakresie Rejestru Dowodów Osobistych ‒ do zakresu danych gromadzonych w Rejestrze Dowodów osobistych dodano m.in. odciski palców, odwzorowanie podpisu, datę przyjęcia w organie gminy dokumentu zawierającego kod umożliwiający odblokowanie certyfikatu identyfikacji i uwierzytelnienia oraz certyfikatu podpisu osobistego.

Termin wejścia w życie ustawy jest określony na dzień 2 sierpnia 2021 r.

Katarzyna Urbańska,
Dyrektor Zespołu Prawno-Legislacyjnego ZBP.
katarzyna.urbanska@zbp.pl