Deficyt i dług GG większy niż przewidywał rząd

Główny Urząd Statystyczny (GUS) podał wstępną informację dotyczącą deficytu i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych (tzw. sektor GG) w 2024 roku. Deficyt stanowił 6,6% PKB, natomiast dług sektora ukształtował się na poziomie 55,3% PKB.

Dane zostały opracowane zgodnie z metodologią Europejskiego Systemu Rachunków Narodowych i Regionalnych w Unii Europejskiej (ESA2010). Mają charakter wstępny i mogą ulec zmianie, choć zapewne niewielkiej.

Ostateczny komunikat w sprawie deficytu i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych zawierający dane zweryfikowane przez Komisję Europejską (Eurostat) zostanie opublikowany w dniu 22 kwietnia, zaś informacja w sprawie zaktualizowanego szacunku PKB za lata 2023-2024 17 kwietnia.

Czytaj także: Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP o budżetach najmniejszych JST

My liczymy inaczej

Ustawa o finansach publicznych inaczej definiuje dług i deficyt fiskalny niż Eurostat. Tak zwany państwowy dług publiczny (PDP) jest mniejszy od długu sektora instytucji rządowych i samorządowych o ponad 10 pkt proc. i według danych Ministerstwa Finansów wyniósł w roku 2024 44,6% PKB.

Był zatem znacznie niższy niż próg określony w Konstytucji RP (60% PKB) oraz próg ostrożnościowy, zapisany w ustawie o finansach publicznych (55% PKB), którego przekroczenie zmuszałoby rząd do przyjęcia na kolejny rok bardzo restrykcyjnego budżetu bez deficytu.

PDP nie uwzględnia zadłużenia funduszy zarządzanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego oraz Polski Fundusz Rozwoju.

Rosnąca z roku na rok różnica między długiem GG, a PDP świadczy o tym, że ta druga kategoria traci na znaczeniu i zdaniem wielu ekonomistów powinna zostać zastąpiona kategoriami zgodnymi z metodologią Eurostatu.

Czytaj także: Wydarzenia i Opinie | Forum Bankowo-Samorządowe 2024 | Synergia finansów, innowacji i zrównoważonego rozwoju

Dług sektora GG przekroczy 60% PKB już w tym roku?

Zarówno deficyt, jak i dług podany przez GUS, są wyraźnie większe niż prognoza zawarta w dokumencie Średniookresowy Plan Budżetowo-Strukturalny, który został  przyjęty przez rząd i przesłany do Komisji Europejskiej w październiku 2024 roku. Według tej prognozy deficyt sektora GG w roku 2024 miał wynieść 5,7% PKB, a dług 54,6% PKB.

Prognoza październikowa ’24 przewiduje, że w roku 2025 deficyt sektora GG wyniesie 5,5% PKB, a dług 58,4% PKB, czyli poniżej progu zapisanego w unijnym Pakcie Stabilności i Wzrostu (60% PKB).

Statystyki pokazane przez GUS świadczą o tym, że sytuacja fiskalna jest  gorsza niż  ocenia rząd.

W ubiegłym roku przyrost długu sektora GG wyniósł 5,8 pkt proc. (w relacji do PKB), a nie prognozowane przez rząd 5,0 pkt proc.

Z dużym prawdopodobieństwem dług sektora GG przekroczy 60% PKB już w tym roku, a jego ustabilizowanie wymagać będzie głębszej konsolidacji finansów publicznych niż przewiduje Średniookresowy Plan Budżetowo-Strukturalny.

Deficyt i dług sektora instytucji rządowych i samorządowych w relacji do PKB w latach 2021-2024:

Źródło: Główny Urząd Statystyczny