Andrzej Lazarowicz

Ponoć światem włada człowiek rozumny. Badając jednak bliżej tę kwestię, można wszakże pewnych wątpliwości nabrać. Czym bowiem tak naprawdę zajmuje się ów człek myślący. Zamiast dbać o to, by wszystkim żyło się lepiej, łatwiej i przyjemniej, przypatruje się walce o władzę i słucha pierdół, jakich nie szczędzą nam co chwila politycy. Jakby rzeczywiście było na co patrzeć i czego słuchać.

Coraz gorzej żyje się na tym świecie. Zwłaszcza wrażliwym i myślącym – tak, tak, na szczęście jeszcze zdarzają się tacy. Im bowiem coraz trudniej odnaleźć się tam, gdzie zamiast prawd i zasad odwiecznych rządzi aktualny interes polityczny bądź gospodarczy, a najbardziej cenieni stają się konformiści.

W rzadkich chwilach, gdy jakieś zdarzenie z mego otoczenia przypomni mi, żem homo sapiens, a więc człowiek rozumny – choć niektórzy tłumaczą to także: człowiek mądry, lecz tego nie odważę się powiedzieć – rozumu używać zaczynam. Dopiero wtedy, bo generalnie rzecz ujmując, na co dzień zbytnio on potrzebny nie jest. Wystarczają odruchy lub wypełnianie poleceń.

„Na tym polega uwiąd starczy, że człek nie mówi, jeno warczy” – nie pamiętam już, gdzie usłyszałem, czy też przeczytałem, tę maksymę. Trudno jednak z nią się nie zgodzić – dowodów na to ciągle dostarcza życie. I nie dość, że świat współczesny jest i tak wystarczająco głośny, to jeszcze co i rusz trafia się jakiś starszy (często zresztą tylko duchem) osobnik i nie dość, że w każdej sprawie musi mieć własny głos, to głos ten musi zabierać. Nawet o zdanie nie pytany.

Nie da się zaprzeczyć, że hałas i szum mocno utrudniają normalne funkcjonowanie. No bo spróbuj się skupić człowieku, gdy ktoś ci nad głową huczy i huczy. Albo spróbuj zasnąć, gdy sąsiad z sąsiadką akurat heavy metalu słuchają, lubo też wymieniają poglądy na temat swojego związku czy też pochodzenia, historii i prowadzenia się przodków.

Wieki temu alchemicy głowili się nad tym, jak ołów zamienić w złoto. Dziś całkiem inni alchemicy usilnie pracują nad tym, by na owo złoto przekuć swe zachowania i – rzucane czasem na wiatr – słowa.

Kolejna olimpiada i kolejny czas podziwiania mistrzów. Ja, jako człek swój wzrost i wagę posiadający, osobliwie sympatią darzę łyżwiarzy szybkich. Bo rzeczywiście nie lada mistrzem być trzeba, żeby nie tylko stać stabilnie na lodzie na czymś, co szerokością żyletkę przypomina, ale jeszcze poruszać się na tym w tempie o zawrót głowy przysparzającym.

Skromność właściwie nie jest moją specjalnością – rzekł przed laty Salvador Dali (właściwie Salvador Felip Jacint Dalí, 1904-1989, hiszpański malarz, rzeźbiarz, architekt, pisarz i reżyser). On akurat, w jakimś tam stopniu, miał prawo tak powiedzieć.

Włóczy się po świecie tak wielu ludzi, że świat ten ledwo może ich pomieścić. Łażą, szukają szczęścia, gonią za pieniądzem, marzą o karierze. Nie można jednak o nich powiedzieć, że żyją. Oni jednie przebywają na tym świecie. A na dodatek w żadnym wypadku nie są w stanie pojąć, że najważniejsze jest nie tyle bycie, co przeżywanie. Że nie liczy się to, ile lat jest się na tym świecie, ale to, ile się lat przeżyło.

Jest taki dzień, bardzo ciepły, choć grudniowy / Dzień, zwykły dzień, w którym gasną wszelkie spory / Jest taki dzień, w którym radość wita wszystkich / Dzień, który już każdy z nas zna od kołyski… – napisał kiedyś Krzysztof Dzikowski. Muzykę skomponował Seweryn Krajewski i w ten sposób powstała jedna z piękniejszych bożonarodzeniowych piosenek. I rzeczywiście nijak nie da się ukryć, że każdy ten dzień zna. I każdy, choćby nie wiem jak starym był koniem, na ten dzień czeka.

Myślę więc jestem – stwierdził onegdaj Kartezjusz. Niestety nie oznacza to jeszcze, że jeśli nie myślę, to mnie nie ma. A życie aż nadto przykładów na to dostarcza. Na dodatek ci niemyślący wcale nie mają się gorzej niż ci myślący. Wręcz przeciwnie – wielokrotnie o niebo lepiej. Może i dlatego, że gdyby pomyśleli z kim trzymają, to przestaliby z nim trzymać. I zaraz z generałów, no – pułkowników może – staliby się szeregowcami albo co najwyżej starszymi szeregowymi.

Popsuła się nam pogoda. Ale nie tylko ona. Także i życie, głównie polityczne. Wciąż słyszę bowiem narzekania, że i społeczeństwo, i politycy spsiali nam, że nie wiadomo co…

Jam, nie chwaląc się, tego dokonał – mawiał, dość często zresztą, imć Onufry Zagłoba. A ja, niczym Kubuś, miś o małym rozumku, Puchatek, przekonany byłem, że to jeno wymysł noblisty Sienkiewicza był. To znaczy, nie Kubuś Puchatek, jeno Zagłoba herbu Wczele. Aż po pół wieku boleśniem przekonał się, że w XXI wieku brakuje Kubusiów, za to aż nadmiar Onufrych. Jeno dziś nieco sprytniejsi od pierwowzoru są. Nie twierdzą wprost, że oni coś uczynili, delikatnie jednak – no nie chcę być uznanym za megalomana, powtarzając – przypisują sobie zasługi innych. Zaś inni owi milczą, dobre bowiem wychowanie z domu wynieśli i mimo lat uważają, że skromność cnotą jest i basta.

Tyle się mówi o tym, że zanim coś się powie raz, ze dwa razy powinno się pomyśleć. I niby to racja, czego po wielokroć doświadczamy, wysłuchując różnych dysput – osobliwie publicznych – lub też osób publicznych przepytywanych w świetle fleszy.