BANK 2015/03

Problem kredytów we frankach na tyle zdominował polityczne dysputy nagłaśniane przez różnego typu „przekaziory”, że można nabrać podejrzeń, iż jest stale podkręcanym tematem zastępczym.

WYDARZENIA I WSKAŹNIKI

Stopa bezrobocia wyniosła w styczniu 12 proc., wobec 11,5 proc. w grudniu – wynika z danych GUS. Szacuje się jednak, że po odjęciu efektu sezonowego spadła ona w styczniu o 0,2 pkt. proc. do 11,3 proc. (lub 11,2 proc. – w zależności od szacunku). Wstępne szacunki wskazywały, że surowa stopa bezrobocia wyniosła w styczniu 12,1 proc., a stopa odsezonowana spadła o 0,1 pkt. proc. Jeżeli bezrobocie będzie spadać w średnim tempie 0,15 pkt. proc. miesięcznie, czyli tak, jak w ostatnim roku, to surowa stopa bezrobocia rejestrowanego spadnie do jednocyfrowego poziomu w lipcu, a stopa odsezonowana osiągnie jednocyfrowy poziom na jesieni.

Czy zbliżający się koniec dopłat do kredytów w programie rodzina na swoim może być źródłem problemów dla sektora bankowego?

Z dr. Mieczysławem Groszkiem, wiceprezesem Związku Banków Polskich, rozmawiał Karol Jerzy Mórawski.

Prognozy wzrostu gospodarczego nie pozostawiają wątpliwości – pod względem dynamiki rozwoju Polska jest liderem w UE. Jednak w najbliższych latach podstawowym celem dla rządzących (przy wsparciu sektora bankowego) powinny być działania zmierzające do podniesienia dochodów gospodarstw domowych.

Co dalej z prawem bankowym? Na drodze ustawodawców piętrzą się kolejne przeszkody.

Od 25 grudnia minionego roku obowiązują w Polsce nowe zasady zakupów w sklepach tradycyjnych, w internecie i na pokazach. Ustawa o prawach konsumenta wdraża do polskiego porządku prawnego przepisy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy w sprawie praw konsumentów, które będą obowiązywać we wszystkich krajach UE.

Od kilku lat rozwój sektora sharing economy, w tym finansowania peer-to-peer, budzi duże zainteresowanie. Czy ma szansę stać się znaczącym elementem rynku finansowego?

Polski sektor bankowy znowu liderem innowacyjności! Jako pierwszy w kraju zaczął wdrażać postanowienia w zakresie jednolitych ram kwalifikacji zgodnych z wymogami Unii Europejskiej.

Mimo że nie widać końca konfliktu na wschodzie Ukrainy, odczyty z polskiej gospodarki umiarkowanie napawają optymizmem, a ceny ani myślą rosnąć, największe instytucje na świecie rewidują swoje prognozy i zapowiadają, że Polska znów wróci do europejskiej czołówki pod względem wzrostu gospodarczego.

Pogoda w biznesie panuje umiarkowana, nastroje za to wyśmienite. Mimo konfliktu na Ukrainie, problemów z frankiem i groźbą nadregulacji bankowcy z Polski z optymizmem patrzą w przyszłość. I tym się różnią od swoich kolegów na Starym Kontynencie.

Polski sektor bankowy coraz śmielej radzi sobie w pokryzysowym świecie. Oczywiście pojawiają się wyzwania i turbulencje jak chociażby problem kredytów w walutach obcych czy kwestia uśpionych kont. Jednak nastroje w branży poprawiają się z miesiąca na miesiąc i widać ożywienie w inwestycjach w innowacje.

Szok, frank po 5 zł, Szwajcarzy oszukali rynek, Decyzja SBN wstrząsnęła Polakami – krzyczały nagłówki gazet 16 stycznia, dzień po ogłoszeniu przez Narodowy Bank Szwajcarii decyzji o odejściu od sztywnego kursu franka do euro. Po pewnym czasie przyszło jednak opamiętanie i wiele wskazuje, że rację mieli ci, którzy zapewniali, że po kilku tygodniach wszystko wróci do normy.

Styczniowy wzrost kursu franka szwajcarskiego wywołał antywalutową histerię. Na pomoc kilkuset tysiącom zadłużonych Polaków rzuciły się Ministerstwo Finansów, NBP, KNF i banki. Swoje dwa grosze dorzucili też politycy, którzy rozpoczęli przedwyborczą licytację na pomysły, jak ulżyć frankowiczom.

Problemowi przewalutowania kredytów hipotecznych w walutach obcych poświęcone było lutowe spotkanie z prasą Zarządu ZBP, zorganizowane po licznych konsultacjach z rządem i KNF, a przed zbliżającym się dorocznym Forum Bankowym. Prezes ZBP Krzysztof Pietraszkiewicz przypomniał pokrótce, jakie elementy składają się na pakiet łagodzący skutki uwolnienia kursu CHF wobec kredytów hipotecznych w Polsce.

Właścicielom kredytów we frankach szwajcarskich ciśnienie nieco spada, choć cały czas waluta Helwetów utrzymuje się na dość wysokim poziomie. Na razie nie doszło na rynku do żadnej odgórnej interwencji, mimo iż Komisja Nadzoru Finansowego zgłasza konkretne propozycje rozwiązań systemowych i poddaje je pod dyskusję przedstawicielom banków. Również Szwajcarski Bank Narodowy, choć przyznaje, że silny frank zagraża szwajcarskim firmom, nie kwapi się do podjęcia interwencji.

Na początku lutego Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego opublikował dokument konsultacyjny w zakresie ujmowania przez banki strat oczekiwanych zgodnie z Międzynarodowym Standardem Sprawozdawczości Finansowej 9 – Instrumenty Finansowe (MSSF 9). Dokument jest wyrazem wysokich oczekiwań, jakie instytucje nadzorcze stawiają wobec banków odnośnie wdrożenia i zarządzania modelami strat oczekiwanych na potrzeby raportowania finansowego.

Chociaż rynek płatności bezgotówkowych zareagował pozytywnie na ustawową obniżkę prowizji interchange, unaoczniły się również negatywne konsekwencje interwencji regulatora. Kto najwięcej stracił na zmianach?

Najważniejszym elementem unijnych regulacji rynku płatniczego jest redukcja prowizji od transakcji bezgotówkowych. Jednak tam, gdzie drwa rąbią, to i wióry lecą.

Nie znamy jeszcze skutków ostatniej obniżki opłaty interchange. Nie można jednak zapominać, że na wielkość obrotu bezgotówkowego wpływają także inne czynniki.

Obowiązujące do końca ubiegłego roku przepisy postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych miały na celu zaspokojenie w jak najwyższym stopniu wierzycieli. Nowe większą wagę przykładają do praw dłużników.

1 czerwca 2015 r. wchodzi w życie ustawa Prawo restrukturyzacyjne, która ma umożliwić przedsiębiorcom skorzystanie z nowych zasad restrukturyzacji zadłużenia z zachowaniem ochrony praw wierzycieli. Część regulująca zasady udzielania pomocy publicznej wejdzie trzy miesiące później – od września 2015 r.

Właściwie wszyscy uczestnicy sektora bankowego, widząc zmiany w nim zachodzące, zgodzili się, że w ich interesie leży liberalizacja rynku listów zastawnych. Lada chwila światło dzienne powinien ujrzeć projekt ustawy regulujący te kwestie.

Wzrost popytu wewnętrznego, utrzymująca się deflacja i niskie stopy procentowe oraz łagodzenie polityki kredytowej przez większość banków sprzyjają dodatniej dynamice sprzedaży kredytów konsumpcyjnych i kredytów dla firm. Inaczej jest na rynku kredytów mieszkaniowych.

Instytucje europejskie nadzorujące sektor bankowy, ubezpieczeniowy i rynek instrumentów finansowych1 opublikowały wspólne wytyczne dotyczące sprzedaży krzyżowej (ang. cross-selling) produktów finansowych2. Dokument ukazał się 22 grudnia 2014 r. Proponowane zmiany mają wpłynąć na większą atrakcyjność pakietowania produktów z jednoczesnym poszanowaniem praw konsumentów.

Otwarcie bankowych rejestrów na dane przekazywane przez sektor pożyczkowy, udostępnienie informacji o niespłaconych zobowiązaniach natury publicznoprawnej czy wreszcie utworzenie jednolitego systemu w ramach biur informacji gospodarczej – posunięcia te mają sprawić, że system oceny zdolności kredytowej ma być jak najbardziej skuteczny. Wiele instytucji – również z sektora finansowego – sięga po inne metody badania wiarygodności klientów aniżeli tylko dane zgromadzone we wspomnianych rejestrach.

W relacjach między sferą biznesową a informatyczną często zdarzają się nieporozumienia i niejednoznaczności w komunikacji, które mogą rodzić zdenerwowanie i frustrację. Nie dotyczy to zresztą wyłącznie sektora bankowego, raczej wszystkich firm korzystających z zaawansowanych rozwiązań informatycznych.

Modna strategia omnichannel ma wiele zalet, ale niesie także i zagrożenia. Korzyści mogą być jednak znacznie wyższe od zakładanych.

Możliwość otworzenia konta w 5 minut gwarantuje wzrost liczby klientów migrujących między bankami. Zmusza to instytucje finansowe do podnoszenia jakości swoich produktów i usług oraz oferowania coraz wygodniejszych rozwiązań dla klienta.