Bułgaria wchodzi do strefy euro

Od końca lat ’90 bułgarska waluta była powiązana sztywnym kursem walutowym (najpierw z marką niemiecką, a następnie z euro), a w lipcu 2020 r. kraj przystąpił do ERM II i Unii Bankowej, ustalając stały kurs lewa wobec euro (1,95583 BGN/EUR) i wprowadzając nadzór EBC nad głównymi bankami.

Bułgaria dążyła do głębszej integracji europejskiej, a kolejnym krokiem było pełne członkostwo w strefie Schengen w styczniu 2025 r., umożliwiające swobodny przepływ osób przez granice części państw UE.

Bułgaria spełnia kryteria z Maastricht

W połowie 2025 r. raporty konwergencji Komisji Europejskiej i EBC potwierdziły spełnienie nominalnych kryteriów wejścia do strefy euro. W okresie referencyjnym maj 2023 – maj 2025 kurs lewa nie odbiegał od kursu centralnego, inflacja wyniosła średnio 2,7% wobec referencyjnych 2,8%, deficyt w 2024 r. wyniósł 3,0% PKB, a dług publiczny 24,1% PKB – znacznie poniżej progu 60%, co było także jednym z najniższych poziomów w UE.

W rezultacie Bułgaria spełniła wszystkie wymagane kryteria z Maastricht dotyczące stabilności cen, finansów publicznych, stabilności kursu walutowego i długoterminowych stóp procentowych.

Proces konwergencji i wzrost gospodarczy

Przez niemal dwie dekady członkostwa w UE Bułgaria poczyniła znaczące postępy w konwergencji realnej, choć pozostaje najbiedniejszym państwem członkowskim pod względem podstawowych wskaźników.

PKB per capita w w parytecie siły nabywczej wzrósł do około dwóch-trzecich średniej UE z poziomu poniżej 40% w połowie lat 2000., dzięki jedenastu kolejnym latom stopniowego nadrabiania dystansu. W wartościach bezwzględnych PKB per capita w parytecie siły nabywczej przekracza obecnie 34 tys. USD, co pokazuje, że Bułgaria przeszła drogę od kraju o niskich dochodach do rozwijającej się gospodarki o średnich dochodach, głęboko zintegrowanej z europejskimi łańcuchami podażowymi.

Ostatnie dane i prognozy potwierdzają solidny wzrost: według szacunków Colliers realny PKB wzrósł o 3,1% w 2025 r. (po 3,4% w 2024 r.), a w 2026 r. oczekiwany jest wzrost o 3,0%. Gospodarkę napędza silny popyt krajowy dzięki rosnącej konsumpcji gospodarstw domowych wspieranej wzrostem płac i emerytur, a inwestycje prywatne korzystają z poprawy koniunktury związanej z wejściem do strefy euro i absorpcją funduszy UE.

Bezrobocie jest w tym roku rekordowo niskie (3,6% wobec średniej UE 6,0% w sierpniu 2025 r.), a realne dochody rosną wraz z dalszą konwergencją gospodarki Bułgarii. Następuje także dalsza integracja z pozostałymi rynkami europejskimi – 65% bułgarskiego eksportu trafia na rynki UE, a 45% do strefy euro.

Decyzja o przyjęciu euro przyczyniła się do podwyższenia ratingów Bułgarii potwierdzających poprawę wiarygodności kredytowej.

W lipcu 2025 r. S&P Global Ratings i Fitch podniosły długoterminowy rating Bułgarii do BBB+ ze stabilną perspektywą, wiążąc ten ruch z potwierdzonym przystąpieniem do strefy euro i wzmocnieniem ram makrofinansowych. Inne agencje, w tym Scope Ratings, awansowały Bułgarię do kategorii A, podkreślając strukturalną poprawę w porównaniu z okresem przedakcesyjnym, gdy kraj znajdował się blisko dolnej granicy inwestycyjnej.

Czytaj także: Bułgaria 21. krajem członkowskim UE w eurolandzie od 2026 roku

Korzyści z przyjęcia Euro

• Niższe koszty transakcyjne i bariery handlowe: Ostateczna zmiana waluty eliminuje opłaty konwersyjne w ramach jednolitego rynku. Firmy bułgarskie nie będą ponosić kosztów wymiany lewa na euro w handlu z klientami z UE. Podobnie konsumenci i turyści zaoszczędzą na spreadach i opłatach.
• Większy napływ inwestycji: Przyjęcie euro będzie stanowiło zachętę do przyciągnięcia kapitału z UE i innych kierunków zagranicznych. Członkostwo w strefie euro zapewnia Bułgarii status waluty rezerwowej, dostęp do linii płynności EBC i programów skupu obligacji. Stopa obowiązkowych rezerw minimalnych dla lokalnych banków spadnie z 12% do zaledwie 1%, co uwolni środki na akcję kredytową. W okresie styczeń–październik 2025 r. wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Bułgarii wzrosła o 23% w porównaniu z tym samym okresem roku poprzedniego.
• Niższe koszty finansowania dla sektora publicznego i prywatnego: Niższe ryzyko walutowe oraz większe możliwości finansowania były jednymi z powodów podwyżki ratingów Bułgarii. Niższe stopy procentowe i większa baza potencjalnych inwestorów będą stanowić wsparcie dla inwestycji i projektów infrastrukturalnych. Już w lipcu 2025 r. gdy Bułgaria wyemitowała obligacje o wartości 3,2 mld EUR na rynkach międzynarodowych, wartość złożonych ofert przekroczyła 13 mld EUR, co pokazuje znaczne zainteresowanie inwestorów.
• Wzrost handlu i turystyki: Usunięcie ryzyka kursowego zapewni eksporterom stabilność cen. Skorzysta także turystyka, która jest jedną z kluczowych branż w Bułgarii; przykład Chorwacji pokazuje, że jej wejście do strefy euro (styczeń 2023 r.) spowodowało wzrost wydatków turystów zagranicznych.
• Stabilność finansowa i integracja: Przystąpienie do strefy euro pomaga utrwalić dyscyplinę zdobytą w spełnianiu kryteriów konwergencji, wzmacnia wiarygodność polityki nawet w obliczu szoków zewnętrznych i sygnalizuje dalszą konwergencję ze standardami UE (np. w bankowości, finansach, płatnościach). Z czasem pełna euroizacja powinna przyczynić się do niższej zmienności makroekonomicznej Bułgarii.

Korzyści dla rynku nieruchomości

Sektor nieruchomości komercyjnych powinien szczególnie skorzystać na przyjęciu euro. Finalizacja pełnej integracji Bułgarii ze strefą euro zbiega się z rosnącą rolą kraju w regionalnych łańcuchach podażowych i eksporcie usług.

Niższe ryzyko, finansowanie w euro oraz wyższa płynność powinny z czasem obniżyć stopy kapitalizacji, zmniejszyć premię za ryzyko względem państw CEE obecnych już w strefie euro i poszerzyć bazę inwestorów dla różnych klas aktywów, w tym biurowych, logistycznych i handlowych. Już w pierwszych dziewięciu miesiącach 2025 r. inwestorzy zagraniczni stanowili 37% całkowitego wolumenu inwestycji w sektorze nieruchomości komercyjnych.

Jednocześnie silniejsza integracja prawna i instytucjonalna oraz dostęp do rynków kapitałowych UE mogą wspierać rozwój wysokiej jakości aktywów zgodnych z ESG, umacniając pozycję Sofii i głównych miast regionalnych na radarze inwestorów typu core i core plus.

Poparcie społeczne dla euro

Podobnie jak w innych krajach, które przyjęły euro, obawy Bułgarów koncentrują się na ryzyku wzrostu cen i ich zaokrąglaniu w górę po konwersji walutowej. Pomimo optymizmu, badania pokazują mieszane nastroje społeczne.

Sondaż Eurobarometru z czerwca 2025 r. wykazał, że 53% Bułgarów sprzeciwia się euro, a 45% jest za. Dlatego już w sierpniu 2025 r. parlament Bułgarii uchwalił roczny mechanizm kontroli cen, zgodnie z którym firmy muszą oznaczać ceny zarówno w lewach, jak i w euro.

Rząd może nakładać kary w przypadku znaczącego wzrostu cen towarów i usług. Z czasem zaufanie społeczne może wzrosnąć – doświadczenia innych krajów pokazują, że poparcie często rośnie po udanej zmianie waluty. Sondaż przeprowadzony w grudniu 2025 r. wykazał, że 79% respondentów w strefie euro uważa, iż posiadanie euro jest korzystne dla UE.

Pod koniec 2025 r. protesty w Bułgarii przeciwko polityce rządu przyczyniły się do zmian politycznych tuż przed przyjęciem euro i doprowadziły do rezygnacji rządu kierowanego przez Rosena Żelazkowa.

Bezpośrednią przyczyną demonstracji nie było wejście kraju do strefy euro, ale projekt budżetu na kolejny rok, przewidujący m.in. podwyżki podatków. Ostatecznie rząd wycofał się z tych planów. Sytuacja polityczna nie wpłynęła na harmonogram akcesji do strefy euro.

Pełna integracja Bułgarii z UE

Przystąpienie do strefy euro to coś więcej niż techniczna zmiana waluty. Oznacza pełną integrację Bułgarii z unijnym system gospodarczym i pieniężnym.

Ten krok już przyczynił się do wyższej wiarygodności kredytowej Bułgarii i powinien uczynić gospodarkę bardziej atrakcyjną dla długoterminowych inwestycji zagranicznych. Jednocześnie kraj nadal mierzy się z wyzwaniami strukturalnymi, w tym demografii, produktywności i jakości rządzenia.

Jeśli będą w tym celu realizowane reformy a fundusze unijne będą skutecznie alokowane, przyjęcie euro może stać się katalizatorem przyspieszającym konwergencję realną i zmniejszającym dystans dzielący Bułgarię od średniej UE w nadchodzącej dekadzie.

Obecnie pomimo solidnego ponad 3-proc. wzrostu PKB, Bułgaria nadal pozostaje w tyle za innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Ryzyko polityczne jest relatywnie wysokie – rząd Żelazkowa urzędował zaledwie 339 dni, a i tak był najdłużej sprawującym władzę od 2021 r.

Bułgarię czeka już ósme głosowanie do parlamentu w ciągu ostatnich pięciu lat. PKB per capita, które przekroczyło już 66% średniej unijnej to nadal znacznie poniżej wyników dla Polski (79%) czy Czech (91%). Pomimo, że Polska i Czechy nie są w strefie euro, ale są gospodarkami większymi, bardziej zdywersyfikowanymi, z wyższymi notami w rankingach dotyczących warunków prowadzenia biznesu i transparentności życia publicznego, nadal będą pozytywnie wyróżniać się na radarze inwestycyjnym.