BIG InfoMonitor: Zachowania Polaków ze szkodą dla Państwa
Co trzeci Polak akceptuje zachowania, których celem jest ucieczka przed podatkami, wśród prowadzących biznes nawet co drugi. W społeczeństwie panuje większe przyzwolenie na oszukiwanie państwa niż ubezpieczyciela, banku czy wierzyciela - wynika z badania Moralność Finansowa Polaków.
Według rządu, co roku do budżetu państwa nie wpływa około 35-55 mld zł z podatku VAT oraz między 10 a 40 mld zł z podatku dochodowego przedsiębiorstw (CIT). W trakcie opracowywania są obecnie przepisy, które miałyby uszczelnić ściągalność podatków. Zadanie będzie trudne, ponieważ Polakom, łatwo znaleźć usprawiedliwienie dla zachowań, których celem jest uniknięcie płacenia daniny na rzecz państwa. Z badania Moralność Finansowa Polaków* wykonanego na zlecenie Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w partnerstwie z BIG InfoMonitor wynika, że w społeczeństwie panuje większe przyzwolenie na oszukanie państwa niż ubezpieczyciela, banku czy wierzyciela.
Wśród 9 poruszonych w badaniu problemów, które miały za zadanie określić poziom tolerancji na nieetyczne zachowania finansowe, najwyższy odsetek twierdzących wskazań padł w odpowiedzi na pytania: Czy można usprawiedliwić, gdy ktoś płaci gotówką bez rachunku, by uniknąć płacenia VAT? oraz: Czy można usprawiedliwić, gdy ktoś pracuje na czarno, aby uniknąć ściągania długów z pensji?- czyli jednocześnie ucieka przed wierzycielem i unika opodatkowania. Na pierwsze pytanie odpowiedzi: zawsze, często i czasem padło 33 proc., a na drugie – prawie 35,6 proc.
Większą akceptację zyskało jeszcze jedynie usprawiedliwienie sytuacji, w której ktoś bierze kredyt bez dokładnego zapoznania się z warunkami spłaty – 35,9 proc.
Dla porównania, zupełnie nieliczni (1,5 proc.) usprawiedliwiliby zaciągnięcie kredytu na cudzy dowód, co naraziłoby na szkodę inną osobę i bank. Między 14 a 17 proc. ankietowanych byłoby gotowych przymknąć oko na zawyżanie wartości szkód, aby wyciągnąć więcej pieniędzy od ubezpieczyciela, czy też zatajanie przed bankiem informacji uniemożliwiających otrzymanie kredytu. Między 23 a 28 proc., czyli nadal mniej niż w przypadku oszustw podatkowych, byłoby gotowych usprawiedliwić zmienianie rachunków i przepisywanie majątku w celu ucieczki przed wierzycielem.
Co istotne w grupie respondentów prowadzących własny biznes akceptacja dla niepłacenia VAT i ucieczki przed wierzycielem do wolnej od podatków szarej strefy jest wyższa niż wśród ogółu respondentów i wynosi odpowiednio 42 i 49 proc.
* Badanie wykonane przez firmę Pactor na ogólnopolskiej reprezentatywnej 1000-osobowej próbie Polaków w wieku pow. 18 lat, luty 2016 r.
Halina Kochalska
