Bezpieczeństwo: Troska o dokumenty tożsamości jako podstawa bezpiecznej bankowości

Jędrzej Brand, Jan Ziomek

Równocześnie środowisko bankowe od wielu lat prowadzi wśród konsumentów szereg intensywnych akcji informacyjnych na temat bezpieczeństwa danych osobowych zawartych w posiadanych przez nich dokumentach tożsamości. Zbliżone działania podejmuje też Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (informowanie o zakazie żądania przez usługodawców pozostawienia dokumentu tożsamości jako zabezpieczenia itp.). Ze względu na potencjalną możliwość powtórnego wykorzystania tych danych przez osoby nieuprawnione, warto zwrócić uwagę na istniejące rozwiązania ograniczające to zagrożenie.

Bezpieczeństwo tożsamości osób fizycznych

Bezpieczeństwo tożsamości dotyczy nie tylko dowodów osobistych, lecz również takich dokumentów, jak paszport, prawo jazdy, legitymacja studencka czy książeczka czekowa. Możemy z łatwością znaleźć w nich szereg informacji, takich jak imię, nazwisko, numer PESEL, jak również inne dane indywidualizujące. Osoby, które wejdą w posiadanie takich dokumentów dysponują więc najważniejszymi danymi, niezbędnymi do użycia m.in. w internecie do stworzenia nowej tożsamości, tzw. wirtualnej, w celu dokonywania wyłudzeń, których ofiarami padają zarówno banki, jak i instytucje pożyczkowe oraz inne osoby prawne i fizyczne. Analizując dostępne dane na temat prób wyłudzeń kredytów przy użyciu zagubionych lub podrobionych dokumentów, możemy stwierdzić, iż dzięki Kampanii Systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE poprawiła się wykrywalność prób wyłudzeń. Udało się zmniejszyć roczną wartość udaremnionych prób wyłudzeń kredytów przy użyciu cudzych dokumentów z 458 ml zł w roku 2010 do 400 mln zł w 2014 r. Oznacza to, że dzięki funkcjonowaniu Systemu DZ w ciągu czterech lat ograniczono potencjalne straty po stronie sektora finansowego o ponad 50 mln zł.

Należy jednak mieć na uwadze, że utrata dokumentów tożsamości i niezastrzeżenie ich może być przez osoby nieuprawnione wykorzystane na inne sposoby niż wyłudzenie pożyczki lub kredytu. Porównywalnym zagrożeniem jest ich używanie do wynajmowania pokoi hotelowych bez uiszczania opłaty, wypożyczania samochodów i późniejszej ich kradzieży, czy też do zakładania spółek, które posłużą przestępcom do wyłudzania pieniędzy.

Potencjalne negatywne skutki takich działań mogą być daleko idące i mogą rodzić dla osoby, która nie zastrzegła utraconych dokumentów konieczność udowodnienia w trakcie procesu, iż z działaniami przestępczymi nie miała żadnego związku, co będzie pochłaniało zarówno jej czas, jak i środki finansowe.

W odpowiedzi na takie ryzyko, pojawiły się już firmy oferujące pośrednictwo w zastrzeganiu dokumentów w Systemie Dokumenty Zastrzeżone, działające na podstawie udzielonego przez osobę fizyczną pełnomocnictwa. Warto podkreślić, że takie podmioty pobierają stosunkowo wysokie opłaty za pośrednictwo w zastrzeganiu dokumentów, a jednocześnie mogą nie gwarantować odpowiedniego poziomu ochrony danych osobowych, jak również niezwłoczności działania, która w takich ...