Bankowość spółdzielcza w Austrii: Austriackie banki Raiffeisena dostosowują się do nowych regulacji

Prof. UG dr hab. Eugeniusz Gostomski

Dawniej banki Raiffeisena działały w środowisku wiejskim i w małych miastach, natomiast banki ludowe koncentrowały się na obsłudze osób prywatnych i drobnych przedsiębiorców z większych miast. Dzisiaj ten podział już nie obowiązuje i często w jednej miejscowości jest zarówno bank Raiffeisen, jak i bank ludowy, oferujące podobne produkty tym samym segmentom klientów. Grupa Banków Raiffeisena (RGB), gdy chodzi o liczbę placówek i wartości ich aktywów, jest kilkakrotnie większa od Grupy Banków Ludowych. Pod względem udziału w krajowym rynku usług bankowych należy do najbardziej znaczących spółdzielczych grup bankowych w Europie – obok holenderskiej Grupy Rabobank i fińskiej OP-Pojhola Group. Jednocześnie jest ona największą grupą bankową w Austrii z udziałem w aktywach systemu bankowego na poziomie 30,7 proc. (2013 r.), podczas gdy udział banków ludowych wynosi tylko 5,5 proc. Jej skonsolidowana suma bilansowa na koniec 2014 roku wynosiła 285 mld euro i była o 3,9 mld euro większa niż w poprzednim roku.

Spółdzielcza szpica peletonu

Grupa Banków Raiffeisena zajmuje silną pozycję zarówno w bankowości detalicznej, jak i korporacyjnej. Klientami banków Raiffeisena jest około 4 mln Austriaków, czyli 40 proc. osób powyżej 15 roku życia. Dla jednej trzeciej dorosłych mieszkańców kraju bank Raiffeisena jest najważniejszym bankiem. Jeżeli zaś chodzi o bankową obsługę przedsiębiorstw, to Grupa Banków Raiffeisena ma około 60 proc. udziału w rynku. Banki Raiffeisena są liderem na rynku bankowości internetowej. Około półtora miliona klientów systematycznie realizuje transakcje z nimi za pomocą internetu, przy czym z reguły jest to równoległy do stacjonarnych placówek bankowych kanał kontaktowania się klientów z instytucją oraz dystrybucji produktów i usług bankowych.

Grupa Banków Raiffeisena dysponuje największą w Austrii siecią placówek bankowych – na koniec 2014 r. posiadała ich 2083, co stanowiło 41 proc. wszystkich stacjonarnych placówek bankowych w tym kraju. Od wielu lat RGB ma wysoki udział w krajowym rynku depozytów i kredytów bankowych, który w ostatnich latach jeszcze się zwiększał lub był ustabilizowany.

Grupa Banków Raiffeisena zatrudnia w Austrii 29 tys. osób. W przeciwieństwie do spółdzielczych grup bankowych w Niemczech, Szwajcarii czy Finlandii ma trójszczeblową strukturę organizacyjną, która składa się z:

• 473 samodzielnych, działających w skali lokalnej, banków,
• 8 banków regionalnych, zrzeszających banki Raiffeisena z danego kraju związkowego,
• banku krajowego Raiffeisen Zentralbank wraz z jego spółkami zależnymi.

Ikona Raiffeisena

Banki RGB funkcjonują na zasadzie subsydiarności (pomocniczości) i każdy szczebel koncentruje się na obsłudze innego segmentu klientów. Logo całej austriackiej Bankowej Grupy Raiffeisena stanowi krzyż szczytowy w postaci dwóch czarnych skrzyżowanych głów końskich na żółtym tle. Znak ten jest głęboko zakorzeniony w kulturze chłopskiej w krajach europejskich. W przeszłości umieszczano go na szczytach domu, aby chronił jego mieszkańców przed wszelkimi niebezpieczeństwami zewnętrznymi. Wspólne logo RGB symbolizuje ochronę i bezpieczeństwo, którym mogą cieszyć się członkowie banków Raiffeisena, współpracujący ze sobą w ramach spółdzielni kredytowej. Dzisiaj jest to najbardziej rozpoznawalny znak towarowy/marka instytucji finansowej w Austrii.

Pierwszy szczebel RGB tworzy 473 autonomicznych, działających w skali lokalnej, banków Raiffeisena. Ich liczba – na skutek fuzji – stopniowo się zmniejsza. W ostatnim roku ubyło 17 lokalnych banków Raiffeisena, a w ciągu ostatnich pięciu lat ich liczba zmniejszyła się ...