Bankowość spółdzielcza: Lokalna bankowość napędza lokalną przedsiębiorczość

Karol Materna

– Efekty naszych analiz stanowią podręcznikową ilustrację pozytywnej korelacji między rolą banków spółdzielczych na danym obszarze a skłonnością do zakładania firm, jak też ich rozwojem – podkreśla szef zespołu badawczego, prof. Krzysztof Jackowicz z Katedry Bankowości i Ubezpieczeń Akademii Leona Koźmińskiego.

Zespół badawczy, w skład którego oprócz prof. Jackowicza wchodzili również Iftekhar Hasan z amerykańskiego Fordham University i Bank of Finland, Oskar Kowalewski z IÉSEG School of Management z Francji oraz Łukasz Kozłowski z Akademii Leona Koźmińskiego, postawił sobie niezwykle ambitne zadanie. Analizy, prowadzone na podstawie dokumentów finansowych polskich firm z sektora MŚP oraz instytucji finansowych działających w tym segmencie rynku miały wykazać, jaki wpływ na finansowanie małych i średnich przedsiębiorstw na danym obszarze ma obecna na nim struktura rynku bankowego. O wyborze tematu badawczego zadecydowało kilka czynników.

– Pierwszy z nich stanowi niewątpliwie gospodarcze znaczenie sektora MŚP. Do tej grupy należy zdecydowana większość podmiotów w gospodarce narodowej, tworzą one znaczący procent PKB, decydują o dynamice zatrudnienia w lokalnych społecznościach – zaznaczył prof. Krzysztof Jackowicz. Naukowcy chcieli również przeanalizować konsekwencje przekształceń własnościowych w sektorze bankowym dla lokalnych społeczności i rynków.

Szef zespołu badawczego zauważył, iż aspekty te najczęściej są pomijane, a analitycy rynkowi koncentrują się głównie na makroekonomicznych konsekwencjach zmian dokonujących się na rynkach finansowych. – Tymczasem każda z tych przemian wywiera wpływ na to, co się dzieje na rynkach lokalnych, na relacje między bankami i przedsiębiorstwami, na sytuację konkurencyjną, na dostęp MŚP do kredytu, a także na możliwość tworzenia nowych firm. Warto, analizując ważne połączenia w skali całego kraju, pamiętać o lokalnych reperkusjach. Nasze badanie potwierdza, że to, co dzieje się na górze, nie jest obojętne dla najniższego szczebla – powiedział prof. Jackowicz. Istotne znaczenie dla prowadzących projekt badaczy miał również fakt, iż w przypadku Europy Środkowo-Wschodniej obszar ten nie był wcześniej poddawany analizom; opracowanie ma zatem charakter pionierski.

62 tys. firm, 290 tys. obserwacji

Badania prowadzone były przez trzy lata, pomiędzy rokiem 2013 a 2016. W tym okresie naukowcy przeanalizowali dane dotyczące zarówno sektora MŚP, jak również banków za lata 2007-2013. Prof. Jackowicz przypomniał, iż podstawą analiz były wyłącznie dokumenty finansowe przygotowane przez poszczególne podmioty oraz dane statystyczne. W przypadku małych i średnich firm podstawowy materiał badawczy stanowiły sprawozdania finansowe. Badanie nie objęło zatem tych podmiotów, których nie dotyczy coroczny obowiązek sprawozdawczy i które rozliczają się z fiskusem w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Analizy objęły niemal 62 tys. polskich firm, w większości małych i średnich, choć wśród badanych podmiotów znalazło się również około 5 tys. mikroprzedsiębiorstw. W procesie doboru podmiotów posiłkowano się międzynarodową bazą sprawozdań finansowych i raportów handlowych Amadeus, zawierającą informacje o ponad 20 mln firm z 43 państw.

– Do celów badawczych wybraliśmy wszystkie małe i średnie przedsiębiorstwa o profilu usługowym i produkcyjnym, jakie są obecne w tej bazie – twierdzi szef zespołu badawczego. Poza zainteresowaniem naukowców znalazły się za tem przedsiębiorstwa zajmujące się np. poś...