Bankowość: Ocena zdolności kredytowej

Monika Skolimowska

Z raportu UKNF o sytuacji banków w 2016 r. wynika, że jakość portfe­la kredytowego pozostaje relatywnie stabilna. Kredyty konsumpcyjne opóźnio­ne w spłacie powyżej 30 dni wyniosły wtedy 18,4 mld zł i były o 0,6 mld zł wyższe w po­równaniu do 2015 r. Natomiast kredyty miesz­kaniowe opóźnione w spłacie powyżej 30 dni stanowiły 2,8% portfela kredytowego, czyli 11,1 mld zł i były wyższe o 0,9 mld zł w porów­naniu do 2015 r.

Przez zdolność kredytową rozumie się moż­liwość do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umo­wie. Jest ona szacowana m.in. na podstawie źró­dła i wysokości dochodów, kosztów utrzymania gospodarstwa domowego, zobowiązań finanso­wych, ilości osób na utrzymaniu. Zdolność kre­dytowa jest głównym czynnikiem determinu­jącym udzielenie kredytu. W ramach jej oceny banki korzystają z systemów, które to – poprzez parametryzację – określają pomiar i ocenę w za­kresie ustalania wydatków. Kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw jest wskazana jako niezawierające sztywnego poziomu kwotowego, ustalane niezależnie narzędzie referencyjne ogłaszane przez Główny Urząd Statystyczny.

Warunki udzielania kredytu

Rekomendacja T przewiduje możliwość podejmowania decyzji kredytowej na podstawie:

• uproszczonych zasad oceny zdolności kredytowej, przy wykorzystaniu modeli scoringowych;
• oświadczenia klienta o wysokości osiąganych docho­dów oraz analizy jego historii kredytowej przy wykorzystaniu informacji z własnych i zewnętrznych baz da­nych (oceny scoringowe). Monitoring takiego modelu polega na weryfikacji skuteczności jego działania, zwykle dzięki miarom statystycznym. Na wiele z tych parametrów nie mamy wypły­wu, jak choćby na nasz wiek, rodzaj zatrudnie­nia, wielkość miasta, z którego pochodzimy. A to na podstawie tych parametrów bank oceni profil kredytobiorcy.

Według „Raportu o sytuacji banków w 2016 roku” najwięcej ekspozycji kredytowych (66%, wartość kredytów 24,566 mln zł) zostało udzie­lonych osobom, których podstawowym źródłem dochodów jest praca wykonywana na podstawie umowy zawartej na czas nieokreślony. Sytuację dochodową większości kredytobiorców moż­na określić jako przeciętną lub nieco lepszą niż przeciętna (ponad 60% kredytów została udzie­lonych tym, których miesięczny dochód netto wynosił od 2 do 6 tys. zł).

Zmiana przeciętnego wynagrodzenia w go­spodarce za okres ostatnich pięć lat ma istotny wpływ na ustalanie wartości tzw. bufora, który ma odzwierciedlenie w badaniu zdolności kre­dytowej klienta. Według Komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego przeciętne wynagrodzenie w gospo­darce ...