Bankowość i Finanse | Kronika | Żegnamy kapłana, społecznika, człowieka dialogu
W 1978 r. ukończył fizykę na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. Następnie, w latach 1978-1981 pracował naukowo w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. W 1981 r. wstąpił do zakonu dominikanów. Wybór nie był przypadkowy, gdyż zakon braci kaznodziejów (Ordo Praedicatorum), założony w 1216 r. przez św. Dominika Guzmána, do swojej konstytucji wpisał dialog. Wieczyste śluby zakonne złożył w 1986 r., rok później przyjął święcenia kapłańskie. W 1988 r. uzyskał licencjat z teologii na Wydziale Teologicznym Papieskiej Akademii Teologicznej (dziś Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie), a w 1997 r. uzyskał w PAT tytuł doktora filozofii.
Aktywny społecznie, już w latach 70. ub. wieku związał się z opozycją antykomunistyczną. W latach 80. doradca NSZZ „Solidarność” i dziennikarz „Tygodnika Solidarność”. Był założycielem, w 1995 r., Instytutu Tertio Millennio w Krakowie, pełnił też obowiązki jego dyrektora. Był również dyrektorem Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku oraz przewodniczącym Rady Fundacji Służby Rzeczypospolitej. W 1999 r., z nominacji Ojca Świętego Jana Pawła II, został członkiem Synodu Biskupów Europy, zaś dwa lata później członkiem Rady Do Spraw Społecznych Konferencji Episkopatu Polski. W 2003 r. Jan Paweł II mianował go konsultorem Papieskiej Rady „Iustitia et Pax”.
Był wytrawnym znawcą nauczania społecznego Kościoła, wykładowcą licznych uczelni w Polsce i na świecie. Autorem takich książek, jak: „Biało-czarne zapiski”, „Demokracja i antyewangelizacja”, „Niezwykły pontyfikat”, „Papieże i kapitalizm”, „Chrześcijaństwo-demokracja-kapitalizm” (z A. Rauscherem SJ i M. Novakiem). „Lekarstwo życia” (z Michałem Zioło, dominikaninem a następnie trapistą), „Chrześcijanie – Polityka – Ekonomia. Prawdy i kłamstwa”, „Unanimitas. Dominikańskie przykazanie”, „Biel z dodatkiem czerni”, „Nieznane, niepewne, niebezpieczne? Szkic o Europie”, „Ale nam się wydarzyło! O papieżu i Polsce, Kościele i Świecie”, „Kłopot za kłopotem. Katolik w dryfującej Europie”, „Papieska ekonomia. Kościół-rynek-demokracja” czy „Pontyfikat na czasy zamętu. Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata”. Tytuły te dowodzą, że misję Kościoła postrzegał Zmarły jako poszukiwanie odpowiedzi na wyzwania współczesności, a kontekst społeczny wywodził z ducha Drugiego Soboru Watykańskiego.
W przestrzeni publicznej zaistniał Ojciec Maciej przy okazji pielgrzymek Jana Pawła II. Przybliżając teologiczny wymiar papieskiego nauczania, posługiwał się językiem tyleż współczesnym, co unikającym uproszczeń i stricte politycznych odniesień. Wytrawny polemista, szanował agnostyków i zdeklarowanych ateistów, nie stroniąc od debat, pomimo świadomości, że każda ze stron pozostanie przy swoim zdaniu. Jako współtwórca i pierwszy dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności praktycznie realizował społeczną naukę Jana Pawła II. Nie uchylał się od powinności zakonnych, a w latach 1998-2006 pełnił posługę prowincjała polskich dominikanów.
Środowisko bankowe wspierał jako członek Kapituły Klubu Polska 2025 oraz uczestnik Debat Tischnerowskich, gdzie – jak wspomina Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich, żarliwie bronił swoich racji. Wskazywał na rolę etyki jako podwaliny zaufania niezbędnego w bankowym biznesie. Jego duchowy testament najlepiej oddają słowa przywołane we wspomnieniu prezydent Gdańska Aleksandry Dulkiewicz „Ojciec Maciej Zięba zawsze mówił, byśmy szukali tego, co łączy, a nie tego, co dzieli”. Uroczystości pogrzebowe z udziałem byłego prezydenta Bronisława Komorowskiego i premiera Mateusza Morawieckiego odbyły się w sobotę 9 stycznia w kościele św. Wojciecha. Kancelarię prezydenta Andrzeja Dudy, który odznaczył Macieja Ziębę pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski reprezentowała jej szefowa – Grażyna Ignaczak-Bandych. Po różańcu i liturgii mszalnej Ojciec Maciej Zięba spoczął na cmentarzu św. Wawrzyńca przy ul. Bujwida 51 we Wrocławiu.
