Bankowość i Finanse | Gospodarka a Edukacja | Przestańmy gonić Zachód, nie mamy na to czasu

W twardych liczbach sektor MŚP to obecnie 2,2 mln przedsiębiorstw, ale to przede wszystkim sektor mocno poturbowany skutkami ekonomicznymi pandemii. Z pańskiej perspektywy zawodowej, tak naprawdę, w jakiej kondycji dziś znajduje się ten sektor w Polsce?

– MŚP to sektor, z którego w ostatnich latach jesteśmy bardzo dumni. Jest motorem rozwoju gospodarczego w Polsce, prężnie działa, rozwija się i jest w dużym stopniu innowacyjny. Faktem jest, że pandemia oraz kryzys w ostatnim czasie mocno weń. A dlaczego? Zawsze tak się dzieje, że małe przedsiębiorstwa, choć mówi się, że są elastyczne, cierpią najbardziej. I to nie jest tak, że mogą szybko i bardzo łatwo zmienić profil swojej działalności. Najczęściej nie wytrzymują warunków kryzysowych, zawieszają działalność lub upadają, a ich miejsce zajmują inne. Nie mają rezerw, jak duże firmy, i mają ograniczone możliwości manewru. Wielkie przedsiębiorstwa znacznie lepiej znoszą kryzysy, mogą ograniczać swoje działalności bądź wykorzystywać rezerwy. Jeśli sytuacja gospodarcza w Polsce i na świecie będzie się poprawiać, kryzys będzie mijał, to małe firmy, które przetrwają, będą dynamicznie odzyskiwać pozycję. Taka jest ich specyfika.

Innowacyjność jest jednym z czynników wpływających na rozwój i konkurencyjność przedsiębiorstw. Jakie tutaj istnieją szanse i zagrożenia dla polskiego sektora MŚP?

– Z tą innowacyjnością nie jest tak prosto. To nie jest tak, że MŚP kreują innowacje w dominującym stopniu. Wszędzie na świecie mały, średni biznes tylko w ograniczonym stopniu jest innowacyjny. Kiedy dominują w tej grupie startupy, które rozwijają się dynamicznie, innowacyjność jest większa, ale w małym biznesie duży udział mają zazwyczaj tradycyjne firmy, np. punkty usługowe. U nas jest właśnie taka sytuacja. Nie mamy tyle startupów, żeby miały one istotny wpływ na kondycję sektora MŚP. Tak naprawdę, to stanowią one margines. I to nie powinno dziwić, to wynika z rozwoju naszej gospodarki. Nie możemy więc powiedzieć, że nasz mały biznes jest jakoś super innowacyjny.

Mówimy o MŚP, jednak pozostańmy na chwilę przy dużym przemyśle. Co czeka ten sektor w Polsce w najbliższych latach w kontekście wyzwań przyszłości (ochrona środowiska, zmniejszające się zasoby naturalne, demografia)?

– Przemysł 4.0 wszędzie na świecie stoi przed wielkimi wyzwaniami. W naszych realiach są one jeszcze większe. To jest właśnie ekologia, automatyzacja, to są problemy demograficzne…. I rzeczywiście, jak patrzymy na skalę ogólnoświatową, no to następuje widoczna zmiana struktury przemysłu. Ten tradycyjny powoli gdzieś odchodzi, część ulega przebudowie i, co jest istotne, nawet duże korporacje, potężne przedsiębiorstwa nie są spokojne. Nie czują się bezpiecznie. Wystarczy spojrzeć na przemysł motoryzacyjny, farmaceutyczny, one naprawdę przechodzą rewolucję, zaczynają dominować inne podmioty.

A jeżeli chodzi o przemysł 4.0 w Polsce i polską specyfikę, to jest jeszcze trudniej, bo niezależnie od tych globalnych wyzwań, trzeba pogodzić się z tym, że ten nasz przemysł jest mniej nowoczesny niż europejski czy światowy, czyli w dwójnasób poddawany jest wyzwaniom. Jeśli np. przemysł motoryzacyjny ma problemy w Niemczech, to nasze mniej nowoczesne przedsiębiorstwa mają jeszcze większy problem. Jest jeszcze druga rzecz, która nakłada się na zacofanie naszego przemysłu. Jest faktem, że w dużej ...