Bankowość i finanse: Start bez banków

Łukasz Obzejta,
Maciej Wołk

W pierwszej historycznej sesji uczestniczyło siedem domów maklerskich, notowano akcje „pierwszej piątki” (Tonsil, Exbud, Krosno, Próchnik i Kable Śląskie), wpłynęło 112 zleceń kupna i sprzedaży, a łączny obrót wyniósł 1990 zł (2000 USD). Obecnie na GPW notowanych jest około 400 spółek (stan na marzec 2011 r.), w tym 15 z sektora bankowego, zaś kapitalizacja spółek z poziomu 161 mln zł w 1991 r. wzrosła do prawie 800 mld zł w grudniu 2010 r. To właśnie banki znacząco przyczyniły się do tak dynamicznego rozwoju GPW, a przez to polskiego rynku kapitałowego. Potwierdza to fakt, iż obecnie w portfelu WIG20, a więc 20 największych spółek akcyjnych notowanych na GPW, wchodzą cztery banki: Pekao S.A., PKO BP S.A, BRE Bank S.A. i BZ WBK S.A., posiadające łącznie ponad 30 proc. udziału w tym indeksie. Niemniej wpływ na rozwój rynku kapitałowego wywarły nie tylko banki z największego indeksu giełdowego.

Głośny debiut

Pierwszym bankiem notowanym na GPW był Bank Inicjatyw Gospodarczych S.A. z siedzibą w Warszawie (1992 r.; obecnie Millennium Bank S.A.). Jednak laur pierwszeństwa wśród banków zasłużonych dla rozwoju rynku kapitałowego należy się ING Bankowi Śląskiemu S.A. z siedzibą w Katowicach (dawny Bank Śląski S.A.) – uczestnikowi indeksu WIG (obecnie bank znajduje się – wraz z Bankiem Handlowym S.A. – na liście rezerwowej do WIG20). 18 października 1991 r. odbyła się komercjalizacja Banku Śląskiego S.A., po czym – 3 września 1993 r. – Komisja Papierów Wartościowych zgodziła się na wprowadzenie akcji banku do obrotu publicznego. Na debiut BSK S.A. w progach biur maklerskich oczekiwały długie kolejki inwestorów. Wyczekiwany debiut miał miejsce 25 stycznia 1994 r. i był wydarzeniem wyjątkowym – nie tylko ze względu na liczbę zainteresowanych zakupem akcji – 800 tys. osób – ale też ze względu na cenę ich sprzedaży, która przekroczyła o kilkaset procent cenę wyjściową (13,5-krotne przebicie) i wyniosła ostatecznie 675 zł. Między innymi dzięki tej emisji kapitalizacja GPW wzrosła z 7 mld zł w 1994 r. do 11 mld zł w 1995 r. Z kolei 6 maja 1996 r. kapitalizacja GPW wyniosła 20 mld zł. Symboliczną datą był również 21 maja 1997 r., kiedy to liczba rachunków inwestycyjnych w Polsce przekroczyła jeden milion.

Warto zwrócić uwagę na walor edukacyjny debiutu BSK S.A. Liczba rachunków inwestycyjnych z dnia na dzień wzrosła bowiem o prawie milion. Kolejna duża emisja akcji banku zakończona została 22 sierpnia 2001 r. przydziałem i objęciem 3, 75 mln akcji serii „B” o wartości nominalnej 10 zł i cenie emisyjnej 265 zł przez ING Bank N.V. z siedzibą w Amsterdamie (subskrypcja prywatna z wyłączeniem prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy). Wartość całej emisji wyniosła 993, 75 mln zł. Najniższą cenę akcje ING osiągnęły 28 marca 1995 r., spadając do 73 zł, natomiast najwięcej zań trzeba było zapłacić 4 lipca 2007 r., bo aż 1075 zł; obecnie wartość orbituje wokół kwoty 850 zł. Do tej pory ING wyemitował 13, 01 mln akcji zwykłych na okaziciela o wartości 10 zł każda. Wartość rynkowa akcji banku wynosi obecnie ponad 11 mld zł.

Bankowi Śląskiemu S.A. zawdzięczamy również pojawienie się na rynku jednego z największych domów maklerskich – ING Securities S.A. z siedzibą w Warszawie. Dom ten powstał 21 grudnia 2001 r. w wyniku połączenia Domu Maklerskiego Banku Śląskiego S.A. i ING Baring Securities (Poland) ...