Bankowcy a edukacja: Warto współpracować

Urszula Szulc
dyrektor Projektu BAKCYL
kooordynator „Projektu sektorowego Bankowcy dla Edukacji”

Postawy Polaków wobec finansów osobistych od blisko 10 lat bada Fundacja Kronenberga przy Citi Handlowy. Najnowsza edycja badań zrealizowana wspólnie z Fundacją Think!, opublikowana we wrześniu 2016 r., pokazuje, że co prawda na przestrzeni lat widać pewne pozytywne zmiany, ale często pozostają one w sferze bardziej deklaracji niż działań. – Z badania wyraźnie wynika, że zdajemy sobie sprawę z wagi oszczędzania. W sferze praktycznej wygląda to jednak nieco inaczej. 41% Polaków odkłada od czasu do czasu, z czego co czwarty deklaruje, że oszczędzać… nie warto. To pokazuje, że odkładanie pieniędzy ma dla nas charakter raczej epizodyczny. Przy tym wszystkim jedynie 13% z nas oszczędza regularnie, co stanowi spadek w stosunku do roku ubiegłego, kiedy deklarowało tak 16% respondentów – zauważa Krzysztof Kaczmar, prezes zarządu Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy.

– 70% z nas uważa, że warto oszczędzać, jednak tylko 13% robi to regularnie. Współczynnik ten kształtował się różnie na przestrzeni lat, od 6% w roku 2009 do 16% w roku 2015. To jednak dość mało. Gospodarstwa domowe uzasadniają to wciąż zbyt niskimi dochodami, ale z drugiej strony być może potrzebujemy szerzej zakrojonych działań edukacyjnych na poziomie krajowym, które zwiększyłyby świadomość finansową Polaków – dodaje dr Dariusz Danilewicz, prezes Fundacji Think!

Słaba wiedza o finansach

Autorzy badań wskazują także, że wciąż wyjątkowo dużo Polaków (17%) trzyma pieniądze w tzw. skarpecie. Z produktów finansowych najpopularniejsze jest konto oszczędnościowe i lokata terminowa – te sposoby przechowywania pieniędzy wybrało odpowiednio 16% i 14% ankietowanych. Niewielu z nas korzysta z funduszy inwestycyjnych (robi to tylko 5%), a jeszcze mniej inwestuje w obligacje (1%) lub gra na giełdzie (1%).

– Takie podejście do finansów to korelacja dwóch czynników – wiedzy oraz zaufania. Niestety, na polu wiedzy o finansach wciąż widać nieodrobione lekcje sprzed lat; ewidentnie jest zapotrzebowanie na edukację w tym obszarze, skoro najpopularniejszym narzędziem do lokowania oszczędności pozostaje nieoprocentowany ROR – twierdzi Krzysztof Kaczmar, prezes zarządu Fundacji Kronenberga przy CITI Handlowy. – Prawie co piąty z oszczędzających rozumie odkładanie pieniędzy jako włożenie ich do szuflady w kopercie, a produkty o charakterze inwestycyjnym łącznie stanowią jedynie 10% wskazywanych sposobów oszczędzania. Pozytywne jest, że jeżeli już Polacy decydują się skorzystać z porady w temacie swoich pieniędzy – co respondenci w badaniu deklarują niestety rzadko – to w pierwszej kolejności kierują się po informacje do pracowników czy materiałów instytucji finansowych (46%) – dodaje. – Solidna i ugruntowana wiedza pomaga w podejmowaniu właściwych decyzji inwestycyjnych. Bez niej trudno w ogóle mówić o inwestowaniu – podkreśla Dariusz Mejszutowicz, szef Zespołu Relacji z Klientami Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

Sektor finansowy w całej Europie mocno angażuje się w działania na rzecz edukacji finansowej. Tradycją marcową staje się European Money Week, projekt organizowany co roku przez Europejską Federację Bankową wraz ze swoimi członkami – krajowymi asocjacjami bankowymi. Celem projektu jest popularyzacja świadomego korzystania z usług finansowych oraz edukacji ekonomicznej społeczeństwa. W Polsce koordynatorem działań jest Związek Banków Polskich. W 2016 r. w 32 krajach Europy działania edukacyjne tych podmiotów objęły aż 10 000 różnorodnych aktywności, w których wzięło udział 350 000 obywateli w wieku 8-18 lat (szerzej piszemy o tym na str. 20-21).

W Polsce ciekawą inicjatywą realizowaną w ramach European Money Week są spotkania młodzieży gimnazjalnej z menedżerami banków. W roku 2017 zaplanowano spotkania około 500 uczniów z przedstawicielami zarządów banków – zarówno dużych komercyjnych, jak i spółdzielczych. To element projektu „Bankowcy dla Edukacji Finansowej Młodzieży BAKCYL”. Warszawski Instytut Bankowości jest organizatorem projektu, a uczestniczy w nim blisko 50 instytucji partnerskich. Na co ...