Banki w Irlandii: Ryk tygrysa

Prof. dr hab. Eugeniusz Gostomski

Przed kryzysem Irlandia dysponowała stabilnym systemem bankowym. Według danych EBC w 2007 r. funkcjonowało w tym kraju 81 instytucji kredytowych, które posiadały 1158 placówek i zatrudniały 42 tys. osób. Aktywa systemu wynosiły 1,3 bln euro i w relacji do PKB stanowiły aż 715 proc., co jest jednym z najwyższych wskaźników w UE. Udział banków kontrolowanych przez inwestorów zagranicznych był bliski 50 proc., natomiast współczynnik koncentracji w sektorze mierzony udziałem 5 największych banków w aktywach systemu wynosił 46 proc..

Z nędzy do pieniędzy

Położona na peryferiach kontynentu i licząca tylko 4 mln mieszkańców Irlandia przez wiele lat należała do najbiedniejszych krajów Europy. Chociaż od 1973 roku była członkiem EWG, jeszcze w połowie lat 80. XX wieku borykała się z dużym bezrobociem i wysokim deficytem budżetowym.

Aż 40 proc. czynnych zawodowo Irlandczyków pracowało w rolnictwie, stopa bezrobocia dochodziła do 20 proc., młodzi ludzie masowo emigrowali do USA, dług publiczny wynosił 150 proc. PKB, a per capita 70 proc. średniego unijnego. Sytuacja zmieniła się dopiero pod koniec lat 80., gdy nastąpiła prawdziwa eksplozja prywatnej przedsiębiorczości i szerokim strumieniem zaczęły napływać inwestycje zagraniczne skoncentrowane na nowoczesnych technologiach (przemysł elektroniczny i farmaceutyczny, informatyka). Reformy strukturalne w dziedzinie finansów publicznych pozwoliły Irlandii obniżyć wielkość deficytu, który w 1996 r. spadł do zera. W latach 1999-2001 gospodarka Irlandii rosła w tempie 9-11 proc. rocznie i ...