Banki spółdzielcze: Poręczenia szansą banków spółdzielczych i rodzinnych gospodarstw rolnych

Stefan Cieśla
radca prawny w Kancelarii Prawnej,
Cieśla & Cieśla sp.k. specjalizującej się w pomocy prawnej dla banków spółdzielczych

Fundusze te zasadniczo kierują swoją ofertę do podmiotów gospodarczych prowadzących działalność podlegającą wpisowi do rejestru – czy to konstytutywnego, jakim jest Krajowy Rejestr Sądowy, czy też deklaratoryjnego, jakim jest Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej. W każdym z tych przypadków podmioty gospodarcze prowadzą działalność na podstawie Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1829, 1948, 1997, 2255, z 2017 r. poz. 460, 819). Powstał wszakże problem dostępności do przedmiotowej pomocy publicznej dla sektora rolniczego, ponieważ gospodarstwa rolne nie podlegają wpisowi do żadnego rejestru.

Kogo ma wspierać pomoc publiczna?

Cytowana powyżej ustawa w art. 3 expressis verbis stwierdza, że: „Przepisów ustawy nie stosuje się do: 1) działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego; 2) wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów; 3) wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz.U. z 2016 r. poz. 859); 4) działalności rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych [Dz.U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.1)]„.

Jednocześnie ustawa w art. 4 definiuje na swoje potrzeby „przedsiębiorcę”, uznając że: „przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. 2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.”

Przedmiotowy zapis powodował wątpliwości, czy regionalny fundusz poręczeniowy, który – jak już wspomniałem – był powołany do wspierania rozwoju micro, małych i średnich przedsiębiorców działających na terenie Polski, może wspierać także rolników indywidualnych.

Dla udzielenia prawidłowej odpowiedzi na to pytanie należy dokonać egzegezy istotnych przepisów regulujących zagadnienie przedsiębiorczości w Polsce oraz ich wykładnię a w szczególności judykaturę czyli wykładnię dokonaną przez sądy w toku rozpatrywania spraw.

Konstytucja chroni rolników

Podstawowym aktem prawnym regulującym porządek prawny w Polsce jest Konstytucja RP. Uchwalona 2 kwietnia 1997 r. Ustawa zasadnicza w art. 20, 22 i 23 reguluje zagadnienia przedsiębiorczości stwierdzając, iż „Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej„, natomiast ograniczenie wolności działalności gospodarczej w drodze ustawy jest wprawdzie dopuszczalne, lecz wyłącznie ze względu na ważny interes publiczny. W art. 23. ustawodawca wprost odniósł się do rolnictwa indywidualnego, stwierdzając, iż właśnie gospodarstwo rodzinne jest podstawą ustroju rolnego pań...