Bank: Loża komentatorów – marzec 2016

Krzysztof Kluza
Szkoła Główna Handlowa

Wysoki rating podmiotów, to nie tylko efekt ich wysokiej rentowności, ale także, a może przede wszystkim, efekt budowy stabilnego modelu działania i silnych więzi z klientami oraz dostęp do odpowiednich źródeł finansowania. To także perspektywy dalszego rozwoju. W obecnej sytuacji banków wszystkie te cztery elementy są zachwiane. W takiej sytuacji i przy nie najlepszej perspektywie trudno oczekiwać, aby banki były w stanie uniknąć obniżki swych ratingów. Nowy podatek bankowy w znaczący sposób wpłynie na zmniejszanie rentowności sektora. Dojdzie jeszcze do tego efekt przewalutowania i rozliczenia kredytów frankowych. Czyli ryzykownych instrumentów (z ryzykiem pierwotnie ulokowanym na kliencie), które stały się powszechne w ofercie sektora, i to pomimo niedopasowania walutowego źródeł finansowania. Zagregowany negatywny efekt ekonomiczny tej działalności po latach przekłada się na dziesiątki miliardów złotych. W nowym otoczeniu politycznym istotna część tego kosztu najprawdopodobniej zostanie ustawowo przypisana do sektora bankowego. Perspektywy rozwoju sektora również są niepewne, szczególnie jeśli wystąpi osłabienie kursu złotego – wówczas wzrosną dla banków koszty konwersji kredytów frankowych. Dodatkowo kondycja finansowa strategicznych akcjonariuszy polskich banków (czyli dużych europejskich grup bankowych) również w większości przypadków uległa pogorszeniu w ostatnich miesiącach. W takich okolicznościach nie ma możliwości zapobieżenia obniżce ratingów przez Moody’s. Pozostaje pytanie o ich skalę.

Andrzej Reterski
prezes Domu Finansowego QS

Takie działania, jak wprowadzenie podatku od aktywów bankowych na pewno sektorowi nie pomagają. Zyski banków spadną, a część tych instytucji, próbując zaoszczędzić, może nawet zdecydować się na ucieczkę w programy naprawcze, czyli wykazać straty. Taka sytuacja musi rodzić ryzyko spadku ratingów. Jednakże sam podatek bankowy może okazać się znośny, jeżeli nie dojdą do tego koszty spłaty kredytów denominowanych do franka szwajcarskiego, czy też innych walut obcych. Chcąc poprawić sytuację banków i uniknąć ewentualnego spadku ich ratingów, rząd powinien odsunąć groźbę „ustawy frankowej”. Z drugiej strony, zważywszy że sam podatek bankowy stał się już faktem i raczej nie sposób oczekiwać wycofania tego obciążenia, należałoby poszukać możliwości wsparcia sektora w inny sposób. Działalność bankowa w Polsce, poza szykanami podatkowymi, jest limitowana licznymi ograniczeniami ustawowymi oraz wynikającymi z tzw. rekomendacji KNF. Z całą pewnością sytuacja sektora uległaby poprawie, gdyby to restrykcyjne podejście zostało zmienione. Kryzys finansowy mamy już dawno za sobą, a ograniczenia z nim związane nadal się utrzymują, a nawet powstają kolejne. Można zrozumieć to, że nowy rząd, potrzebując środków na realizację obietnic przedwyborczych, sięga po nie tam, gdzie, jak wszyscy wiedzą, pieniądze zawsze są – do sejfów ...