Bank i Klient: IX Kongres Ryzyka Bankowego – dla sektora finansowego i uczestników systemu wymiany informacji

Stabilność i bezpieczeństwo sektora finansowego, zmiany regulacyjne na rynku, budowa jednolitego systemu nadzoru i resolution w Unii Europejskiej, to tematy, które stanowiły pierwszą część obrad Kongresu – kluczowego wydarzenia, które na stałe wpisało się w architekturę dyskusji o ważnych kwestiach dla polskiego sektora bankowego.

Kluczowe wyzwania dla sektora finansowego Zdaniem dr. Mariusza Cholewy prezesa Zarządu BIK do kwestii istotnych dla przyszłości sektora należą m.in. bezpieczeństwo, stabilność systemu finansowego, aspekty prawne, ewolucja systemu ochrony depozytów, wreszcie – system wymiany informacji o zobowiązaniach. Odrębne wyzwanie stanowi edukacja ekonomiczna polskiego społeczeństwa – w tej dziedzinie BIK tworzy program edukacyjny w zakresie wiarygodności kredytowej i budowy historii kredytowej. Do istotnych inicjatyw zmierzających do obniżenia ryzyka Mariusz Cholewa zaliczył międzybankową platformę antyfraudową, która zadebiutuje już w 2015 r.

Silne fundamenty podstawą sukcesu

Prezes Narodowego Banku Polskiego, prof. dr hab. Marek Belka wskazał na rolę polskich banków w pokonywaniu napięć i kryzysów na rynku. – Kryzys finansowy pokazał, że polski system bankowy jest odporny na negatywne zjawiska – podkreślił prezes NBP, dodając, że pozytywny wpływ na taki rozwój sytuacji miały tradycyjny model bankowości i silne fundamenty polskiej gospodarki, a także działania regulacyjne – np. wprowadzenie wiążących banki norm płynności. Marek Belka wymienił kilka działań podjętych przez banki, optymalizację portfeli kredytowych i stopniową zmianę struktury finansowania – poprzez redukcję transferów z banków matek przy równoczesnym wzroście znaczenia obligacji i depozytów. Mimo kryzysu w gospodarce światowej banki polskie utrzymały rentowność – zauważył prezes NBP, wskazując między innymi na roczny wynik polskiego sektora finansowego na poziomie 15,5 mld zł netto.

Zaufanie najlepszą gwarancją

Prezes Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, dr Jerzy Pruski, skoncentrował się na kwestii ewolucji światowego systemu ochrony depozytów oraz budowie systemu recovery i resolution. – Wciąż szukamy dobrego modelu, który implikuje dobre zarządzanie kryzysowe – stwierdził. Tradycyjny model: nadzór-instytucja wdrażająca regulacje nadzorcze-fundusz gwarancyjny okazał się niewystarczający. Z drugiej strony to właśnie system gwarancji depozytów sprawił, że zachowania klientów sektora finansowego w dobie kryzysu finansowego były nad wyraz spokojne. Spokoju klientów na rynku trudno przecenić. Gdyby na kryzys nałożyć wycofywanie pieniędzy z banków, byłby on ostrzejszy – mówił Jerzy Pruski. W najbliższym czasie czekają nas zmiany funkcji i zadań sieci bezpieczeństwa finansowego. – Trzeba stworzyć system, który pozwoli likwidować instytucję finansową w sposób uporządkowany i z minimalnymi kosztami dla wierzycieli oraz podatników – stwierdził Jerzy Pruski.

Będą nowe rekomendacje

W swoim wystąpieniu przewodniczący KNF, Andrzej Jakubiak analizował różne aspekty harmonizacji prawa adresowanego do instytucji finansowych w ramach Unii. – Po kryzysie zapoczątkowanym przez upadek Lehman Brothers odnotowujemy ogromny wypływ regulacji ze szczebla międzynarodowego – stwierdził. Doszło do powołania organów, których wcześniej nie było. Jednym z efektów tych działań jest utworzenie unii bankowej i jednolitego mechanizmu nadzorczego, który 4 listopada rozpoczął działalność.

Podkreślił, iż kluczowa jest zmiana podejścia do regulacji wspólnotowych, bo o ile przed kryzysem obowiązywała zasada minimalnej harmonizacji, dziś obserwowana jest maksymalna harmonizacja regulacji dla rynku finansowego – coraz częściej sięga się po rozporządzenia, aby zapewnić jednolite stosowanie norm we wszystkich krajach UE. Najdalej posunięta integracja regulacyjna występuje na rynku bankowym – obejmuje już nie tylko legislację, ale i jednolity mechanizm nadzoru.

Trudnych spraw nie można zamiatać pod dywan

Prezes Związku Banków Polskich, Krzysztof Pietraszkiewicz w swym wystąpieniu postawił fundamentalne pytanie: Co należny uczynić, aby sukcesu polskiej bankowości nie zamienić na porażkę do roku 2025?

Przypomniał, że miejsce, w jakim obecnie znajduje się polski sektor finansowy, to zasługa prowadzonych z górą 30 lat prac, które zaowocowały tym, że dziś sektor bankowy posiada najwięcej udziałów w rynku finansowym. Polski sektor bankowy jest liderem nie tylko w skali krajowej. Fundusze własne banków wzrosły w ciągu 20 lat z 2 do 8,4 proc. udziału w PKB i wyniosły w roku 2014 około 140 mld. Pod względem przyrostu kredytów od 2008 do 2014 r. nasz kraj zajął drugie miejsce w skali całej Wspólnoty. Polską bankowość wyróżnia także dobra jakość aktywów.

Krzysztof Pietraszkiewicz wskazał jednak na pewne wyzwania, niezbędne do dalszego dynamicznego rozwoju polskiego sektora bankowego, np. nadal niską zdolność do finansowania gospodarki, niską stopę oszczędzania, zarówno tego dobrowolnego, jak również wymuszonego – np. na cele emerytalne. Zaznaczył ponadto, że pod względem stosunku aktywów do PKB, jeśli chodzi o przedsiębiorstwa, polska bankowość zajmowała w 2012 r. przedostatnie lub ostatnie miejsce w Unii. Zdaniem prezesa ZBP rozstrzygnięcia na przyszłość wymagać będą m.in. sprawa wejścia do G-20, przyjęcia euro, wejścia do unii bankowej i energetycznej, dołączenia do „unii informatycznej”, a także zawarcia umów polityczno-społecznych budujących zaufanie w naszym kraju i obejmujących system emerytalny, system prorozwojowego oszczędzania, innowacyjności i modernizacji polskich firm, wejście Polski do strefy euro.

Trendy na rynku kredytowym w Polsce

Aktualne realia rynkowe opisała prezentacja dr. Mariusza Cholewy – prezesa zarządu Biura Informacji Kredytowej.

Prezes BIK potwierdził, że co drugi Polak ma kredyt, a liczba kredytobiorców utrzymuje się na poziomie 15 mln osób. Z kredytów najczęściej korzystają osoby z pokolenia X – jest to grupa wiekowa 32-46 lat, ...