Bank i Klient: Listy zastawne w końcu atrakcyjne

Na dwa dni przed końcem urzędowania prezydent Bronisław Komorowski podpisał Ustawę z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wejdzie w życie 1 stycznia 2016 r. Wprowadza ona zmiany nie tylko do ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, ale również do wielu innych ważnych aktów prawnych. Wspomniane zmiany mają zaowocować wzrostem emisji listów zastawnych oraz ich wiarygodności, a co za tym idzie przyczynić się do zwiększenia liczby banków hipotecznych.

Pole do rozwoju istnieje. Jak wskazują autorzy nowelizacji w jej uzasadnieniu, w Republice Czeskiej poziom refinansowania kredytów mieszkaniowych instrumentami typu list zastawny wynosi 42 proc., podczas gdy obecnie w Polsce jest on na poziomie 0,7 proc. Nowelizacja ustawy ma również pomóc w spełnieniu wymogów tzw. pakietu CRD IV (odpowiednia dyrektywa nie została jeszcze implementowana przez polskiego ustawodawcę), którego zadaniem jest wymuszenie na bankach stabilnego poziomu finansowania.

Co nowego? Nowelizacja wprowadza m.in. wymóg nadzabezpieczenia, limity refinansowania oraz testy równowagi pokrycia i testy płynności. Nadzabezpieczenie wymaga, by 110 proc. łącznej kwoty nominalnych wartości znajdujących się w obrocie listów zastawnych (zarówno hipotecznych, jak i publicznych) miało pokrycie w oznaczonych wierzytelnościach banku. Dodatkowo, bank hipoteczny ma obowiązek utrzymywać bufor płynności na zabezpieczenie obsługi odsetek od listów zastawnych przypadających do wypłaty w okresie kolejnych sześciu miesięcy. Przypomnijmy, że różnica między obu rodzajami listów leży w podstawie emisji. Podstawę emisji hipotecznego listu zastawnego stanowią wierzytelności banku zabezpieczone hipotekami, zaś publicznego listu zastawnego inne oznaczone w ustawie o listach zastawnych i bankach hipotecznych wierzytelności.

Limit refinansowania w odniesieniu do nieruchomości mieszkaniowych podniesiony został do 80 proc. bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości. Wcześniejsza regulacja wskazywała na stałą wartość 60 proc. bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości bez rozróżnienia dla jej rodzaju. Oznacza to, że bank hipoteczny może – ze środków uzyskanych z emisji listów zastawnych – w większym stopniu refinanso wać kredyty udzielone na rzecz budownictwa mieszkaniowego. Kolejna znacząca zmiana to wprowadzenie wymogu przeprowadzania cyklicznie testów równowagi pokrycia (co sześć miesięcy) i testów płynności (co trzy miesiące). Generalnie, test równowagi pokrycia ma wykazać, czy oznaczone wierzytelności banku hipotecznego wystarczą na peł...