Bank i Klient: Problem ze zrównoważeniem wyrwy pokoleniowej

Dokładnie dziesięć lat temu po raz pierwszy zebrała się Kapituła Klubu Polska 2015+. Chcieliśmy stworzyć miejsce, gdzie dyskutowałoby się o rozwoju kraju i gdzie powstawałyby analizy dotyczące strategicznych spraw. Czy udało się zrealizować ten plan?

– Wszystko wskazuje na to, że będziemy spotykać się jeszcze przez kolejne kilkanaście lat, nie tylko dlatego, że wciąż nie omówiliśmy wszystkiego, ale – co ważniejsze – w Polsce myślenie strategiczne nadal nie wydaje się być przesadnie rozwinięte, A ten typ dyskusji jest bardzo potrzebny.

Klub Polska 2015+ to jedno z niewielu miejsc, gdzie systematycznie podejmowana jest próba diagnozowania i opisywania nie tego, co będzie się działo w horyzoncie kilku miesięcy, jak to uwielbiają robić politycy, lecz w perspektywie kilku bądź kilkunastu lat.

Kiedy dekadę temu zaczynaliśmy działalność Klubu Polska 2015+, w kraju działało kilka rządowych instytucji zajmujących się zagadnieniami strategicznymi, tymczasem dziś ich już nie ma…

– To bardzo niepokojąca sytuacja, bo jest coraz więcej różnego typu systemowych i instytucjonalnych wyzwań, a fakt, że nie ma niektórych partnerów do tej rozmowy, coś pokazuje. Choć można powiedzieć przewrotnie, że ta sytuacja jest dobra dla nas, bo uzasadnia potrzebę istnienia Klubu Polska 2015+. To jednak jest substytut poważniejszych debat, które powinny być prowadzone, a władze z różnych powodów od nich uciekają. I to jest bardzo niepokojąca sytuacja.

Bieżący rok jest szczególny, bo obok rocznic związanych z akcesją do Unii czy NATO przypada w nim również 25. rocznica pierwszych wolnych wyborów, rocznica obrad okrągłego stołu. Polska zdecydowanie różni się od tej sprzed ćwierćwiecza. Czy możemy zdefiniować, w jakim punkcie rozwoju gospodarczego znajduje się dziś nasz kraj?

– Najistotniejszym osiągnięciem jest to, że od końca lat 90. ub. wieku Polsce udało się odwrócić tendencję, która występowała od setek lat. Chodzi o narastanie dystansu cywilizacyjnego i gospodarczego w stosunku do Europy Zachodniej. To największy sukces, że w końcu uruchomiliśmy inne procesy. Pojawia się jednak pytanie, na ile one są trwałe i jak sytuacja będzie wyglądała, gdy skończą się fundusze unijne, czyli po 2020 r. Sprawa finansowania rozwoju gospodarczego wymaga bardzo poważniej refleksji, tymczasem w debatach politycznych uciekamy od tej dyskusji. Zamiast tego omawiamy nieustannie bieżące wydarzenia, które często nie mają większego znaczenia. A bez rozstrzygnięcia pozostają nadal takie kwestie, jak miejsce Polski w kształtującej się nowej Unii Europejskiej z unią bankową i innymi rozwiązaniami, których traktat lizboński w ogóle nie przewidywał. Mimo zbliżających się wyborów do Parlamentu Europejskiego wciąż praktycznie nie ma dyskusji na te tematy. I dalej nie wiem, co najważniejsi politycy mają do powiedzenia w tych kwestiach.

Czy ta przemiana gospodarcza, którą przeszliśmy, to normalne następstwo zmian politycznych rozpoczętych w 1989 r?

– Zdecydowanie nie, przecież nikt wcześniej przed nami nie wychodził z komunizmu. W związku z tym wszystkie analogie są słabe, ponieważ mamy do czynienia z zupełnie inną historią, tak pod wzglę...