Bank i Klient: Narzędzie do promowania zachowań etycznych banków

Jak ocenić etyczność w bankach?

Badanie opracowane jest we współpracy z London Business School oraz London School of Economics. Składa się z generalnej ankiety przeprowadzonej wśród pracowników oraz jakościowych pogłębionych analiz (grupy docelowe, wywiady oraz zapytania do zarządu i rady nadzorczej). W 2017 r. w badaniu BSB wzięło udział 36 000 pracowników z 25 banków, przeprowadzono 60 wywiadów pośród 800 grup fokusowych.

Badanie obejmuje dziewięć obszarów:

1. Szczerość
2. Respekt
3. Otwartość
4. Odpowiedzialność
5. Niezawodność
6. Odporność
7. Reakcyjność
8. Kompetencje
9. Wspólny cel

Wersja raportu, zawierająca zagregowane wyniki, publikowana jest na stronie internetowej BSB. Instytucja nie ujawnia danych jednostkowych poszczególnych banków biorących udział w badaniu. Jednak wyniki są mocno nagłaśnianie w mediach w Wielkiej Brytanii: powołuje się na nie wiele organizacji pozarządowych, m.in. Urząd Etyki Finansowej (Financial Conduct Authority), Centralny Bank Anglii (szczególnie Prudential Regulation Authority) oraz rząd.

Wyniki nie są wiążące dla banków i nie wymagają od nich podjęcia żadnego działania ani nie wiążą się z żadnymi sankcjami. Niemniej stanowią podstawę do podjęcia wewnętrznych działań nad usprawnianiem procesów bankowych, zainicjowania analizy, czy obecne modele motywacyjne dla pracowników są odpowiednie i czy generalnie instytucja zachowuje się w sposób etyczny.

Szczegółowe dane, zestawione w odniesieniu do całej branży, są dostępne tylko dla samych zainteresowanych instytucji, które część banków otwarcie komunikuje wewnętrznie. Sposób prezentacji zebranych danych obejmuje analizę na poziomie całej instytucji, ale również w podziale na poszczególne linie biznesowe. Wyniki BSB są szczegółowo omawiane podczas spotkań zarządów banków. Niskie rezultaty skutkują silną wewnętrzną reakcją, która rzadko jest komunikowana zewnętrznie. Efektywność zmiany, którą inicjuje badanie, jest przez to trudna do oszacowania na obecnym etapie (do tej pory przeprowadzono dopiero dwa badania). Nie można jednak temu przedsięwzięciu odmówić przełomowości oraz wnoszenia znacznej wartości dodanej.

Potencjalnymi wadami raportu są:

• Jest on wykonywany tylko raz do roku – jednym z powielanych zarzutów jest fakt, iż banki wiedzą z wyprzedzeniem, kiedy dokładnie będą odbywały się badania (które trwają ok. 3 miesięcy) i w tym czasie intensyfikują działania wewnętrznego marketingu, aby poprawić wyniki ankiet.
• Wyniki szczegółowe (ranking) nie są komunikowane opinii społecznej – część komentatorów zwraca uwagę, iż gdyby wyniki były dostępne dla obywateli, to mogliby oni wówczas masowo przenosić się do instytucji, która jest bardziej etyczna.
• Badani są tylko pracownicy banku – nie są badani klienci.
• Badanie nie jest częścią sformalizowanego środowiska regulacyjnego, przez co brak jest narzędzi egzekwujących postępowanie zgodne z conduct.

Akcjonariusze motywatorem

Jak już wspomniano, poniesione przez banki kary finansowe w większości wypadków nie wynikały z jednostkowych oszustw dokonywanych przez bankierów (badanie CCP Research Foundation). Były one skutkiem egzekwowania wadliwej strategii oraz patologicznej polityki wewnętrznej banków (nastawionych na agresywne cele sprzedażowe), które stymulowały ...