Bank i Klient: Kredyt postawiony na głowie

Krzysztof Maciążek

Jeżeli dojdzie do ich sygnowania – a nic nie wskazuje na to, żeby się stało inaczej – umożliwią one uzyskanie dodatkowych środków pieniężnych przez osoby posiadające własne mieszkanie, dom, nieruchomość niezabudowaną, prawo użytkowania wieczystego gruntu lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

To nie dożywocie

Ministerstwo Finansów z marketingową przesadą dowodzi, że odwrócony kredyt hipoteczny z powodzeniem funkcjonuje od kilkudziesięciu lat w wielu krajach na świecie. Tak naprawdę, pierwszego odwróconego kredytu hipotecznego w formie, jaką znamy dzisiaj, udzielono w 1989 r., w stanie Kansas. Na ile tego typu rozwiązania są powszechne? z przeprowadzonego kilka lat temu badania Equity Release Schemes in the EU wynika, że pewne formy odwróconej hipoteki można odnaleźć w 13 z 27 krajów Unii Europejskiej, zaś wartość rynku została oszacowana na 4,7 mld euro, co stanowi poniżej 0,1 proc. wartości rynku hipotek. Doświadczenia innych krajów dowodzą natomiast, że najważniejszym aspektem tych regulacji powinno być zapewnienie korzystającym jak najlepszej ochrony ich praw. Na podkreślenie zasługuje to, że osoba korzystająca z odwróconego kredytu hipotecznego pozostaje do końca życia właścicielem nieruchomości, a jej spadkobiercy zachowują prawo do nieruchomości, jeśli wyrażą chęć jej zatrzymania i spłacą zobowiązania powstałe z tego tytułu. Natomiast jeśli nie wyrażą takiej woli, będą zobowiązani do przeniesienia własności nieruchomości na bank. Jednakże w takiej sytuacji bank zwróci im różnicę, o jaką wartość nieruchomości przewyższa należność banku z tytułu umowy odwróconego kredytu hipotecznego, jeśli taka nadwyżka powstanie. Widać tu zatem jak na dłoni podstawową różnicę między odwróconą hipoteką a tzw. dożywociem, czyli rentą dożywotnią, oferowaną m.in. przez fundusze hipoteczne. w tym drugim przypadku bowiem nieruchomość od razu przechodzi na własność spółki oferującej tego typu usługę. Rzecz jasna, różnic jest więcej. Na przykład do udzielania odwróconego kredytu hipotecznego zostały uprawnione wyłącznie banki, a zatem instytucje podlegające publicznemu nadzorowi sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego. Prawo to przyznano również oddziałom banków zagranicznych i instytucji kredytowych oraz instytucjom kredytowym w ramach działalności transgranicznej, podlegającym nadzorom w krajach macierzystych.

Rozwiewanie obaw

Specyfika odwróconego kredytu hipotecznego polega na tym, że bank zobowiązuje się do wypłacania kredytobiorcy określonej kwoty środków pieniężnych w ratach lub jednorazowo, natomiast kredytobiorca nie jest zobowiązany do spłaty tego kredytu. Oznacza to, że osoba zaciągająca odwrócony kredyt hipoteczny nie martwi się o jego spłatę, gdyż nie następuje ona za jej życia. Zabezpieczeniem spłaty kredytu jest nieruchomość będąca własnością kredytobiorcy. Ani seniorzy, ani ich spadkobiercy nie powinni również obawiać się sytuacji, w której kwota wypłaconego kredytu przewyższy wartość nieruchomoś...