Bank i Klient: Czy uczestnicy rynku są na nie gotowi?

Bolewław Mieluch
Doradca zarządu Związku Banków Polskich,

ekspert Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej

Z punktu widzenia konsumenta

Wzrost świadomości korzyści, jakie uzyskuje konsument, który sięga po kredyt o stałej stopie, wymaga przede wszystkim edukacji. Edukacji, która:

• tłumaczy zasady ustalania i wpływ stóp procentowych, ich zmienności lub stałości na gospodarkę, warunki kredytowania i życia;
• pozwala zrozumieć, że oszczędzanie na mieszkanie czy cele emerytalne pomaga budować komfort finansowy, m.in. dzięki kredytom o stałej stopie, np. w ramach popularnych w Europie systemów kas oszczędnościowo-budowlanych;
• wyjaśnia pojęcia związane z oceną ryzyka dla kredytów o stałej stopie procentowej, ale także ryzyka zmiennej stopy.

Świadomość ryzyka stopy procentowej powinna rodzić się w procesie edukacyjnym, ale także w relacjach między bankiem i konsumentem. Bank ma szczególną misję – przedstawienie konsumentowi w zrozumiałej formie różnych aspektów ryzyka stopy procentowej. Symulacje, wyjaśnienia i przykłady powinny pomóc klientowi nie tylko w zrozumieniu ryzyka, ale także w podejmowaniu decyzji. Dziś jest ona praktycznie oparta na jednym kryterium: wysokość raty kredytowej, o której decyduje zastosowany wskaźnik referencyjny stopy procentowej (np. WIBOR) i marża. W dużo mniejszym stopniu konsument bierze pod uwagę ogólne koszty kredytu czy ryzyko wzrostu kredytu o zmiennej stopie, gdy pogarszają się warunki makroekonomiczne.

Doświadczenie pokazuje, iż wielu konsumentów, którzy wybrali kredyt o stałej stopie procentowej, w późniejszym okresie preferuje stopę zmienną. Okazuje się też, iż większy koszt kredytu nie jest dla konsumentów najważniejszy, gdyż w większości przypadków wybierają oni kredyt z opcją spłaty ratami annuitetowymi. Charakteryzuje się on wyższymi kosztami, ale ratą równą w okresie stałości stawki referencyjnej. W pierwszej fazie inwestowania w mieszkanie i urządzanie go ma to dla większości kredytobiorców duże znaczenie.

Kredyty hipoteczne o stałej stopie ...