Bank i Klient | Chmury nad kredytami hipotecznymi

Przemysław Szubański

Kredyty hipoteczne coraz częściej pojawiają się w pakietach złych długów, sprzedawanych przez banki firmom windykacyjnym. Wprowadzone i planowane obciążenia finansowe wspomnianych sprzedawców, niskie stopy procentowe w Polsce i ujemne stawki LIBOR dla euro i franka szwajcarskiego powodują, że – jak podkreśla w swej analizie Professional Benchmark Consulting – część banków zaczyna z rezerwą patrzeć na portfele kredytów hipotecznych, upatrując w nich możliwych do zmaterializowania się w przyszłości kłopotów i problemów.

Spokój nadzorców

Na razie główny organ nadzorczy, czyli Komisja Nadzoru Finansowego, zachowuje spokój. Sytuację na rynku kredytów mieszkaniowych uznaje za normalną, podobnie jak – w opracowaniach oceniających dotychczasową działalność – Narodowy Bank Polski (którego wyliczenia cytuje również KNF).

Warto jednak zauważyć, że to m.in. uregulowania nadzorcze i prawne są przyczynkiem do możliwego pogorszenia sytuacji banków. Już wprowadzono Rekomendację U (dotycząca dobrych praktyk w zakresie bancassurance), do końca roku ma być wdrożona Rekomendacja P (dotycząca zarządzania ryzykiem płynności finansowej banków). Może być wprowadzony podatek bankowy – lub transakcyjny, mamy wreszcie ustawę regulującą reklamacje klientów, stanowiącą, że muszą być one rozpatrzone w terminie 60 dni, gdyż w przeciwnym przypadku mają zostać uznane

KNF zwraca jednak uwagę na nadmiernie liberalne zasady udzielania kredytów – m.in. niedoszacowanie ryzyka stopy procentowej, akceptowanie przy wyliczaniu zdolności kredytowej zaniżonych kosztów utrzymania na poziomie nieadekwatnym do wydatków faktycznie ponoszonych przez gospodarstwa domowe i wreszcie nadmiernie wydłużone okresy kredytowania, niejednokrotnie nakładające się w znacznym stopniu na wiek emerytalny kredytobiorców oraz przekraczające przeciętne długości trwania życia. Na zwracaniu uwagi się nie skończyło, bowiem – jak informuje NBP w raporcie „Sytuacja na rynku kredytowym”, powstającym na bazie ankiet rozprowadzanych wśród przewodniczących komitetów kredytowych kilkudziesięciu największych banków – w III kw. 2015 r. istotnie zaostrzyły one kryteria przyznawania kredytów mieszkaniowych. W poprzedniej edycji ankiety banki przewidywały brak zmian kryteriów. Swe decyzje tłumaczą zaś m.in. zaleceniami KNF dotyczącymi podwyższenia minimalnych wydatków gospodarstw domowych przy wyliczaniu zdolności kredytowej.

Walutowy miecz Damoklesa

Stopy procentowe są w Polsce na bardzo niskim poziomie – referencyjna wynosi 1,5 proc., a trzymiesięczny WIBOR – ok. 1,7 proc.

A zmiany w RPP mogą oznaczać dalsze łagodzenie polityki pieniężnej. Jeszcze gorzej jest z walutami. Średnia stopa dla LIBOR 3M wynosiła pod koniec listopada dla euro -0,0872 proc., a dla franka szwajcarskiego -0,7674 proc. Ale nie tylko o wpływ takiej sytuacji na przychody odsetkowe chodzi.

Pomoc dla frankowiczów wciąż nie ma prawnego uregulowania. Nabrała kształtów w Kancelarii Prezydenta RP, ale – jak wynika ze wstępnych opinii – nie zadowoli żadnej ze stron sporu. Na pewno zaś jej efekty są przez banki przewidywane i uwzględniane w prognozach finansowych. A koszty to nie tylko sprawa przewalutowania. Professional Benchmark

Consulting wylicza:

• Przyjmowanie i obsługa wniosków znacznie obciąży oddziały, przez co wielu doradców nie będzie mogło zrealizować planów sprzedażowych.
• Dodatkowo zaangażowani zostaną analitycy, którzy będą musieli przeprowadzać analizy wniosków i aneksowanie umów.
• ...