Amortyzacja w spadku – mniejszy podatek w firmie rodzinnej

Nowelizacja ustawy o PIT z dnia 27 października 2017 r., która weszła w życie 1 stycznia br. pozbawiła obdarowanych jak i spadkobierców możliwości zaliczania do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od nabytych w drodze darowizny lub spadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli nabycie to było zwolnione z podatku od spadków i darowizn. Zmiana wprowadzana projektem, który rząd skierował właśnie do Sejmu, oznacza powrót do starych zasad, obowiązujących od lat. Jednak nie dosłownie. I tak w zakresie spadków, całkowity powrót do reguł obowiązującego przed l stycznia 2018 r. Natomiast w zakresie darowizn – do złagodzenia regulacji wprowadzonej nowelizacją z dnia 27 października 2017 r.

Amortyzacja przed zmianami

Do końca 2017 r. w przypadku środków trwałych otrzymanych w formie darowizny czy spadku, podatnik mógł je amortyzować w prowadzonej działalności gospodarczej. Za wartość początkową w takiej sytuacji przyjmowało się wartość rynkową takiego składnika majątku z dnia nabycia. W przypadku natomiast, gdy umowa darowizny określała niższą wartość takiego składnika niż jego wartość rynkowa, w takiej sytuacji ta niższa wartość była uznawana za wartość początkową, od której dokonywano jego amortyzacji. W konsekwencji wiele środków trwałych, które zostały już zamortyzowane przez jednego przedsiębiorcę, a następnie przekazane w formie darowizny drugiemu przedsiębiorcy, mogło ponownie być amortyzowanych.

– Na skutek nowelizacji w październiku ub. roku  przepisów ustawy o podatku dochodowym  od osób fizycznych od 1 stycznia 2018 r., odpisy amortyzacyjne dokonywane od środków trwałych otrzymanych darowizną albo w spadku nie dawały korzyści podatkowej –  wyjaśnia Magdalena Flis, doradca podatkowy Tax Care.

Te ograniczenia dotyczą jednak nie wszystkich środków trwałych. – Odpisy podatkowe nie stanowią kosztu uzyskania przychodu od tych środków trwałych otrzymanych w formie darowizny czy spadku, przy otrzymaniu których podatnik korzystał ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn. Przy czym wprowadzona od 1 stycznia regulacja obejmowała nie tylko te składniki majątku, które zostały otrzymane w takiej formie w 2018 r., ale również te składniki, które zostały otrzymane przez podatnika wcześniej, choćby nawet były już przez niego amortyzowane. Każdy odpis od takiego środka trwałego dokonany w 2018 r. nie mógłby być  zaliczony do podatkowych kosztów uzyskania przychodu – wskazuje Magdalena Flis.

Amortyzacja po powtórnej zmianie

Projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 18 stycznia 2018 r. zakłada przywrócenie starych zasad dla podatników, którzy otrzymali składniki majątku w formie spadku, bez względu na to, czy było, czy nie było stosowane zwolnienie z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Po wejściu w życie nowelizacji osoby, które otrzymały środki trwałe w formie spadku, będą mogły kontynuować podatkową amortyzację tych składników. Faktycznie bez przerwy, bo poprawione przepisy wejdą w życie z mocą wsteczną od 1 stycznia br.

– Natomiast podatników, którzy otrzymali składnik majątku w formie darowizny, która korzystała ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn, będzie trzeba podzielić na dwie grupy – wyjaśnia doradca podatkowy Tax Care.

– Pierwszą stanowią podatnicy, którzy zachowają prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego otrzymanego darowizną, zwolnionego z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Będzie jednak to możliwe tylko w sytuacji, gdy darczyńca dokonywał amortyzacji tych darowanych składników majątku. Obdarowany będzie musiał kontynuować przyjętą przez darczyńcę wartość początkową tego składnika, kontynuować przyjętą przez darczyńcę metodę amortyzacji i uwzględnić dotychczasową wysokość odpisów amortyzacyjnych, dokonanych przez darczyńcę.

Drugą grupę stanowią zaś podatnicy, którzy nadal nie będą mieli prawa do dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Będzie to dotyczyło sytuacji, gdy darczyńca nie dokonywał odpisów amortyzacyjnych, albo przypadku, gdy darczyńca przekazał środki trwałe, które przez niego zostały zamortyzowane.

Fiskus zastawia pułapki

To jednak nie koniec zamieszania z amortyzacją składników majątku, które obdarowany zechce wykorzystywać w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Kolejna zmiana przepisów PIT, poprawiająca błędy, nie tylko nie przywraca poprzednio obowiązujących przepisów na zasadzie 1:1, ale i nie reguluje jednoznacznie wszystkich przypadków.

Jak podkreśla doradca podatkowy, na przykład otrzymane w formie darowizny środki trwałe, które do końca 2017 r. były przez podatników amortyzowane, mimo poprawienia przepisów nie będą mogły być dalej amortyzowane na wcześniejszych zasadach – na skutek niemożności ustalenia czy środek trwały był amortyzowany przez darczyńcę, a także według jakiej metody i od jakich wartości.

– Ponadto projektowane zmiany przepisów dotyczących amortyzacji darowanych środków trwałych nie dają odpowiedzi na pytanie, jak należałoby się zachować w sytuacji, gdy środek trwały został otrzymany darowizną kilka lat wcześniej, podatnik dokonywał amortyzacji od wartości rynkowej takiego środka trwałego, a w 2018 r. na skutek projektowanych zmian będzie musiał kontynuować sposób amortyzacji przyjęty przez darczyńcę – wyjaśnia Magdalena Flis.

– Co się będzie działo w sytuacji, gdy kwota dokonanych do końca 2017 r. przez obdarowanego odpisów amortyzacyjnych przekroczy wartość księgową tego środka trwałego wynikającą z ewidencji środków trwałych prowadzoną przez darczyńcę? Na tego typu pytania nie znajdziemy odpowiedzi w projekcie ustawy. Trzeba liczyć, że głos w tej sprawie zabiorą organy podatkowe i wyjaśnią tego typu wątpliwości – podsumowuje doradca podatkowy Tax Care.