Ustanawianie zabezpieczeń na maszynach ‒ siedem zasad dla przezornych
Za sprawą drobnego z pozoru elementu zmienić się może „tożsamość” maszyny. Brak licznika paliwa w cysternie zabudowanej na podwoziu samochodu, zmienia przeznaczenie tego megaukładu, bowiem transport paliwa w takim zbiorniku okazuje się niemożliwy.
Zautomatyzowane gniazdo produkcyjne zmienia się w zwykłą wtryskarkę, jeśli pozbawione zostanie przenośnika odkładczego lub robota. W obu przykładach nie tylko redefiniowany jest cel i przeznaczenie maszyny, ale, co kluczowe dla przedstawiciela instytucji finansowej – zmienia się diametralnie ich wartość.
Jak minimalizować ryzyko nieporozumień elementarnych przy przyjmowaniu zabezpieczeń wierzytelności w postaci środków i megaukładów technicznych?
Oto siedem zasad sformułowanych przez BOMIS, z których banki i firmy leasingowe korzystać mogą holistycznie:
1. Oględziny środka technicznego, czyli patrzeć na maszynę i widzieć maszynę samodzielnie lub oczami rzeczoznawcy. Faktura, czy zdjęcie nie wystarczą, by z całą pewnością ustalić, co jest przedmiotem zabezpieczenia.
2. Weryfikacja legalność eksploatacyjnej maszyny, czyli egzekwowanie właściwych dokumentów od właściwych podmiotów: władającego, importera, dystrybutora, producenta, by potwierdzić status quo maszyny. Przy okazji warto sprawdzić, do której z czterech wymienionych grup zalicza się klient banku, bowiem ich obowiązki legitymizacyjne są różne.
3. Powierzenie oceny i wyceny uprawnionemu do szacowania wartości środków i megaukładów technicznych rzeczoznawcy. Warto wcześniej sprawdzić, czy jego kwalifikacje i kompetencje rzeczoznawcze są adekwatne do zadania.
4. Ocena poprawności przeprowadzenia oszacowania przez pracownika instytucji finansowej, czyli czytanie ze zrozumieniem raportów rzeczoznawczych. Warto sprawdzać, czy źródła danych są udokumentowane, a zastosowana metodologia wyceny zgodna jest ze standardem rzeczoznawczym.
5. Audyt stanu faktycznego maszyny i zmiany ich wartości w czasie trwania umowy kredytowej lub leasingowej, zwłaszcza wobec dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej.
6. Wycena i ocena finansowanej maszyny in loco, kiedy zachodzi konieczność windykacji. Dobry rzeczoznawca pracując nad wyceną i analizując rynek mimochodem może wskazać potencjalnego nabywcę przedmiotu zabezpieczenia lub finansowania. Warto zdawać sobie sprawę, że demontaż i złożenie w magazynie pewnych maszyn, w kontekście szacowania ich wartości – zmienia je w złom.
7. Standaryzacja zasad szacowania wartości środków i megaukładów technicznych na potrzeby ich finansowania lub ustanawiania zabezpieczeń, by stosować spójne i transparentne dla wszystkich stron kryteria oceny i wyceny.
Powyższe zasady zostaną zaprezentowane i zilustrowane przykładami podczas VII Forum BOMIS Wyceny 2022 już 18 października 2022 r. Zapraszamy! www.fundacja.bomis.pl
Marzena Raźniewska-Półkoszek,
prezes Zarządu Fundacji BOMIS.
