Węgry: najwyższa od dwóch dekad inflacja, słaby forint, zablokowane wypłaty z unijnych funduszy i protesty społeczne
Zmiany KATA zostały przedstawione i przeprowadzone w ciągu jednego dnia. Z uproszczonej węgierskiej formy opodatkowania osób, których roczny dochód nie przekraczał 12 mln HUF (29 tys. euro), oficjalnie korzystało w 2021 roku 450 tys. przedsiębiorców.
Właściciele małych firm mogli skorzystać z prostego programu, który wymagał miesięcznych płatności w wysokości 50 lub 25 tysięcy HUF (120 lub 60 euro). Obejmowały one wszystkie podatki i składki, a także niewielki podatek biznesowy, którego roczny koszt zazwyczaj wynosił 120 euro i roczny wkład na Izby Handlowej w wysokości 12,26 euro.
Zgodnie ze zmianami osoby, płacące podatki za pośrednictwem tego systemu, mogą od września otrzymywać dochody wyłącznie od osób prywatnych, co oznacza, że właściciele małych firm i freelancerzy prowadzący interesy z firmami nie będą już korzystać z systemu.
Niespodziewana decyzja Narodowego Banku Węgier
W tym samym czasie Narodowy Bank Węgier dokonał ‒ zgodnie z obietnicą ‒ podwyżki stóp procentowych o 200 pb, ale za to podczas posiedzenia, które w kalendarzu było oznaczone jako niedecyzyjne. Obecnie główna stopa wynosi 9,75 proc. i została zrównana z tygodniową stopą depozytową, co jest od czerwca 2022 roku strategią Banku.
Narodowy Bank Węgier pozostaje więc najbardziej otwartym bankiem centralnym w regionie na podwyżki stóp procentowych.
Obecnie główna stopa wynosi 9,75 proc.
Bank zapowiada zresztą kontynuację podwyżek do momentu ustabilizowania perspektyw inflacyjnych.
Czytaj także: Węgry: najwyższa jednorazowa podwyżka stóp procentowych od 2008 r.
Spowolnienie gospodarki węgierskiej
Węgry raczej uniknęły kwartalnego spadku PKB w II kwartale 2022 roku, ale przyszłość kraju wydaje się ponura. Najnowsze dane o aktywności pokazują bowiem spowolnienie, a oczekuje się, że rząd utrzyma środki antyinflacyjne do końca br. Przy wzroście płac realnych, niedoborze siły roboczej, może oznaczać to tylko wspieranie popytu wewnętrznego i silniejszą inflację.
W ostatnim tygodniu podano, że inflacja na Węgrzech jest już na najwyższym poziomie od 24 lat – 13,8 proc., a np. inflacja żywności przyspieszyła z 15,6 proc. w maju do 22,1 proc. w czerwcu 2022 roku. Niektóre z podstawowych produktów przetworzonej żywności wykazują ponad 40 proc. wzrostu cen rok do roku.
W przypadku Węgier mniejszym problemem pozostaje polityka energetyczna, polegająca na bliskich relacjach z Rosją, co umożliwia ograniczanie skali podwyżek cen energii, które rok do roku wzrosły tylko o 1,6 proc.
Inflacja na Węgrzech jest już na najwyższym poziomie od 24 lat – 13,8 proc.
Na dalszy wzrost inflacji mogą wpłynąć przede wszystkim zmiany podatkowe wprowadzone od lipca 2022 roku. Podniesiono m.in. podatek akcyzowy (alkohol i tytoń) i podatek od produktów zdrowia publicznego (niektóre produkty słodkie i słone).
Węgierski budżet z mniejszym deficytem
Plusem wysokiej inflacji są za to dochody budżetu państwa. Ten, w przypadku Węgier, odnotował w czerwcu 2022 roku mniejszy niż oczekiwano deficyt w wysokości 155,3 mld HUF, co jest najniższym miesięcznym niedoborem w tym miesiącu od blisko 10 lat.
W pierwszej połowie 2022 r. budżet zgromadził jednak deficyt w wysokości 2892 mld HUF, co stanowiło 91,7 proc. całorocznego celu.
Czytaj także: Nowy podatek antyinflacyjny na Węgrzech
Forint dynamicznie traci
Nowy rekord w relacji do głównych walut osiągnął kurs EUR/HUF, co też może wywołać dalsze zmiany cen. W ciągu kilku miesięcy forint stracił 10 proc. swojej wartości w stosunku do euro. Chęć utrzymania stabilności waluty przez bank centralny oznacza konieczność kontynuowania zdecydowanego zacieśniania jego polityki do szczytu inflacji. Utrzymana więc zostanie agresywna podwyżka stóp.
Liczba obcokrajowców zainteresowanych takim (nieruchomości) zakupem wzrosła o 30 proc. między majem a czerwcem 2022 roku
Inwestorzy unikają rynków wschodzących, co powoduje, że forint codziennie osiąga kolejne rekordowe minima. Jednak w konsekwencji jego rekordowo niskiego kursu widać ostatnio większe zainteresowanie inwestorów zagranicznych zakupem węgierskich nieruchomości.
Według raportu ingatlan.com liczba obcokrajowców zainteresowanych takim zakupem wzrosła o 30 proc. między majem a czerwcem 2022 roku. Dla nich oraz Węgrów pracujących za granicą nieruchomości stały się znacznie tańsze. W 2021 roku tylko 0,5 proc. nieruchomości na sprzedaż na Węgrzech było notowanych po cenach w euro, obecnie wynosi 1,5 proc.
Węgry a geopolityka
Węgry pozostają też pod presją ze względu na ryzyka polityczne i geopolityczne. Przez węgierską blokadę prawa UE dotyczącego opodatkowania międzynarodowych korporacji, USA zerwały właśnie traktat podatkowy z Węgrami z 1979 roku.
Amerykański Departament Skarbu zapowiedział, że USA wypowiadają traktat, ponieważ „korzyści nie są wzajemne”, powołując się na utratę dochodów podatkowych Stanów Zjednoczonych i niewielki zwrot z amerykańskich inwestycji na Węgrzech.
USA zerwały właśnie traktat podatkowy z Węgrami z 1979 roku
USA od dawna mają obawy związane z węgierskim systemem podatkowym. Podjęto więc ten krok ze względu na brak satysfakcjonujących działań ze strony węgierskiego rządu w celu zaradzenia tym obawom. Analiza Departamentu Skarbu wykazała, że traktat przynosi jednostronne korzyści Węgrom. Stawka 9 proc. to mniej niż połowa stawki w USA.
Czytaj także: Magyar Bankholding – finansowe imperium Orbána