Czy obligacje rządowe strefy euro są bezpieczne?
Mechanizm ten został po raz pierwszy wprowadzony w związku z greckim kryzysem zadłużenia. Mimo, że 86% długu było wyemitowane bez klauzuli CAC, parlament Grecji klauzulę taką wprowadził wstecznie uchwalając odpowiednią ustawę i 85% obligatariuszy zaakceptowało obniżenie wartości bieżącej posiadanych obligacji o ok. 70%.
Klauzule takie wspiera Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Zastępca dyrektora zarządzającego MFW, Geoffrey Okamoto na konferencji Peterson Institute for International Economics w Waszyngtonie, w październiki 2020 roku, stwierdził, że włączenie klauzul zbiorowego działania do długu obligacyjnego ułatwiło szybszą restrukturyzację z większym udziałem wierzycieli.
Według Banku Rozliczeń Międzynarodowych (BIS) główne banki centralne posiadają od 20% (Fed) do 40% (Bank Japonii) obligacji skarbowych swego kraju. Tymczasem EBC kupił w 2020 roku 50% obligacji, wyemitowanych przez rząd Irlandii i podobną wielkość długu włoskiego.
Pułapka dla inwestorów?
W grudniu 2020 roku Rada Prezesów EBC postanowiła zwiększyć pulę programu zakupów nadzwyczajnych związanych z pandemią (OIPE) o 500 miliardów euro, do łącznej kwoty 1850 miliardów euro. Wydłużyła również horyzont zakupów netto w ramach OIPE co najmniej do końca marca 2022 roku.
Jeśli pojawi się groźba kryzysu zadłużenia któregoś z państw strefy euro, banki komercyjne nie będą skłonne kupować od EBC obligacji
Emisja obligacji rządowych z klauzulą CAC może okazać się pułapką dla inwestujących w rządowe papiery dłużne.
Problem w tym, że głównym wierzycielem rządów krajów strefy euro jest Europejski Bank Centralny, który może z łatwością zbudować koalicję obligatariuszy i narzucić mniejszościowym inwestorom decyzję o restrukturyzacji długów, czyli obniżeniu wartości obligacji.
Inwestorzy mogą się obawiać, że w sytuacji kryzysowej, gdy nadmiernie zadłużone rządy nie będą w stanie obsługiwać długu zostaną zmuszeni do zaakceptowania takiej restrukturyzacji.
Kiedy obligacje wolne od ryzyka stają się obligacjami śmieciowymi?
Obligacje rządowe, które według standardów Komitetu Bazylejskiego są uznawane za wolne od ryzyka, staną się dzięki klauzuli CAC i polityce EBC obligacjami śmieciowymi.
Jeśli pojawi się groźba kryzysu zadłużenia któregoś z państw strefy euro, banki komercyjne nie będą skłonne kupować od EBC obligacji, więc EBC będzie zmuszony zatrzymać je we własnym bilansie, powodując zakłócenia w europejskim systemie bankowym.
Restrukturyzację długu publicznego, będącego w posiadaniu EBC zaproponowała grupa posłów do Parlamentu Europejskiego, reprezentujących Zielonych, Socjaldemokratów i Zjednoczoną Lewicę.
„Uważamy, że to rozwiązanie powinno przynajmniej być przedmiotem debaty w europejskich instytucjach” – stwierdzili w liście do Europejskiego Banku Centralnego.
