Przegląd systemu emerytalnego czy wyłącznie OFE? Zamiast likwidacji – wygaszenie działalności?
Szykowane dalsze ograniczenie działalności OFE i zapowiadane stopniowe przeniesienie całości ryzyka emerytalnego do FUS są wyrazem strategii politycznej rządu wycofania się z likwidacji przywilejów emerytalnych i zmian w systemie rentowym. Ta strategia zwiększa deficyt w systemie emerytalnym, który już tej chwili ogranicza dostępne środki na inwestycje i zwiększa dług publiczny.
Rekomendacja Komisji Europejskiej ogłoszona 29 maja br. skutkować będzie pozostaniem Polski przez kolejne dwa lata w procedurze nadmiernego deficytu. Perspektywa wyjścia z tej procedury pozostaje niejasna.
W poniedziałek, 17 czerwca, w siedzibie BCC odbyła się debata pt. „Co dalej z systemem emerytalnym?”. Zgromadzeni na niej eksperci, przedstawiciele instytucji rynku finansowego oraz zaproszeni goście, zastanawiali się nad możliwymi konkluzjami spodziewanego rządowego przeglądu systemu emerytalnego.
Opinia publiczna miała go poznać, zgodnie z harmonogramem ministra pracy i polityki społecznej z 21 stycznia 2013 r. – do 5 marca br. Następnie, do 15 kwietnia miały zostać zakończone konsultacje społeczne. Ponad 3-miesięczne opóźnienie w jego powstaniu i upublicznieniu oraz niezwykła agresja niektórych przedstawicieli rządu skierowana wobec PTE i OFE, jest prawdopodobnie spowodowana załamaniem się planu wyjścia Polski z procedury nadmiernego deficytu. Zamiast reform i redukcji wydatków rządowych podjęto atak na OFE, licząc na to, że będzie neutralny politycznie i przyniesie doraźne korzyści budżetowi przez przejęcie gotówki OFE w zamian za zapisy księgowe w FUS.
Uczestnicy konferencji wskazali na kilka głównych problemów systemu emerytalnego, które wymagają pilnego rozwiązania. Należą do nich:
- Wdrożenie polityki demograficznej i objęcie ochroną tworzenia miejsc pracy dla osób z pokolenia 25+, w celu złagodzenia presji migracyjnej. Uznano, iż procesy demograficzne i migracyjne mają kluczowe znaczenie dla kondycji finansowej systemu emerytalnego w dłuższym okresie czasu.
- Zniesienie lub istotne ograniczenie przywilejów emerytalnych oraz zmiana systemu rentowego, jako niesprawiedliwych społecznie i niefinansowalnych w bliskiej perspektywie.
- Objęcie przemyślanymi zmianami wszystkich elementów systemu emerytalnego (FUS, OFE, PPE, IKE i IKZE).
Uczestnicy debaty wskazywali, iż retoryka niektórych ministrów i możliwe dalsze restrykcje wobec OFE naruszają zaufanie obywateli do systemu emerytalnego oraz zaufanie uczestników rynku kapitałowego do państwa, co skutkować będzie obniżeniem wiarygodności Polski w otoczeniu gospodarczym. Erozja tego zaufania wzrośnie, jeśli zamiast wypełnienia dyspozycji art. 32 ustawy z dnia 11 stycznia 2011 roku, zobowiązującej rząd do dokonania przeglądu całego systemu emerytalnego, otrzymamy głównie krytykę OFE.
Komentarz głównego ekonomisty BCC prof. Stanisława Gomułki – „Manipulacje w rządowym przeglądzie„.
Dr Wojciech Nagel
ekspert BCC ds. ubezpieczeń społecznych
Prof. Stanisław Gomułka
główny ekonomista BCC
