Już czyste finanse Watykanu

Watykan nie jest już pokazywaną przez wszystkich palcami pralnią brudnych pieniędzy, a nielicznych prób popełnienia tego przestępstwa dopuszczają się już niemal wyłącznie cudzoziemcy. Taką wymowę ma przedstawiony w piątek 27 kwietnia raport za ubiegły rok Inspektora Informacji Finansowej centrali Kościoła katolickiego. Urząd powstał w 2011 roku, a więc za pontyfikatu Benedykta XVI, który poważnie zabrał się do porządków w dziedzinie finansów. Uważany za bank watykański IOR, Instytut Dzieł Religijnych, w przeszłości utożsamiany był z szeregiem operacji finansowych na wielką nawet skalę, które stanowiły pogwałcenie podstawowych zasad w tej materii. Szkodziło to dobremu imieniu Kościoła katolickiego oraz narażało go niejednokrotnie na poważne straty.

Sytuacja zmierza ku normalizacji, powiedział w czasie specjalnej konferencji prasowej stojący na czele urzędu szwajcarski adwokat René Brülhart,. Ujawnił, że w roku ubiegłym zainteresował watykańską prokuraturę ośmioma przypadkami naruszenia przepisów, podczas gdy w 2016 było ich ponad dwadzieścia. Niemal wszystkie te potencjalne przestępstwa natury finansowej, dodał, dotyczą cudzoziemców. W większości przypadków są to oszustwa, w tym oszustwa podatkowe, podsumował.

Zauważył, że instytucje i organa sygnalizujące podejrzane przypadki oszustw wykazują się „większą świadomością własnej roli w sprawowaniu kontroli”.

W 2017 roku urząd watykańskiego inspektora zawarł porozumienie o współpracy z kolejnymi dziewiętnastoma instytucjami zagranicznymi, a z wieloma z nich wymienił informacje dotyczące 268 podejrzanych przypadków (80 z własnej inicjatywy, a pozostałe na życzenie innych krajów).

W ubiegłym roku wszedł również w życie regulamin ustalający przepisy dotyczące danych i informacji na temat transferów funduszy oraz kryteriów technicznych przelewów i kredytów w euro.

W raporcie, podobnie jak w latach ubiegłych, ujawnia się wysokość sum, jakie wniesiono lub wyniesiono z Watykanu w gotówce. 367 osób lub instytucji przekroczyło w 2017 watykańską granicę z pieniędzmi na sumę 9.222.729 euro, a w 1439 przypadkach udzielono zgody na wyniesienie do Włoch łącznej kwoty 23.408.070 euro. Nastąpił więc wyraźny spadek korzystania w tych przypadkach z gotówki, zauważają autorzy raportu, podkreślając, że chodziło niemal wyłącznie o kontakty z Instytutem Dzieł Religijnych.

Inną kwestia podjętą w tym dokumencie jest zaangażowanie organów Stolicy Apostolskiej w walkę z uchylaniem się od płacenia podatków przez właścicieli kont w tym instytucie. Przypomina się, że w ostatnich latach zawarto porozumienia w tej sprawie z władzami Włoch i Stanów Zjednoczonych. Kontrole przeprowadzone w tym zakresie w 2017 przez Inspektora Informacji Finansowej pokazały, że procedury przestrzegane przez IOR okazują się skuteczne, stwierdzono w raporcie. Jest to szczególnie cenne w przypadku Włoch, których władze do niedawna interesowały się przede wszystkim tym, ilu włoskich obywateli posiada konto w watykańskim banku. W przypadku osób, które nie miały oficjalnych powiązań ze Stolicą Apostolską, wyjaśnia ogłoszony w piątek raport, dostarcza ona stronie włoskiej informacji na ich temat.

Watykański urząd IIF powołał 30 grudnia 2010 roku papież Benedykt XVI w celu „zapobiegania i prowadzenia walki z praniem brudnych pieniędzy oraz finansowaniem terroryzmu”. Jego działalność regulują przepisy wprowadzone przez papieża na początku jego pontyfikatu, w październiku i listopadzie 2013 roku.