Raport AMRON – SARFiN: II kwartał na rynku finansowania nieruchomości: poważny sygnał ostrzegawczy

W II kwartale 2012 kredytobiorcy podpisali 49 620 nowych umów o kredyt mieszkaniowy – to o 1,84% więcej niż w I kwartale. Jednakże, w porównaniu do analogicznego okresu w minionym roku, umów kredytowych było aż o 12,5 tysiąca mniej. Podobnie wyglądają dane dotyczące wartości udzielonych kredytów hipotecznych. W II kwartale spadła ona o 1,53% w porównaniu do pierwszych trzech miesięcy tego roku i wyniosła 10 mld zł wobec 13,4 mld w analogicznym okresie 2011 r. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat II kwartał każdego roku był okresem wyraźnego odbicia po sezonowych spadkach na początku roku. W bieżącym roku ta prawidłowość nie wystąpiła.

„Niekorzystny scenariusz rozwoju rynku finansowania nieruchomości zaczyna się realizować – mamy do czynienia z efektem negatywnej synergii. Mniejsza dostępność kredytów hipotecznych wynikająca z rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego, ograniczenie i wygaszenie jedynego programu wspierającego rynek mieszkaniowy, czyli „Rodziny na Swoim” i do tego niepewność co do sytuacji gospodarczej, która nie zachęca do zaciągania długoterminowych zobowiązań nie sprzyjają rozwojowi. Bez zdecydowanej reakcji ze strony rządu i regulatora trzeba raczej spodziewać się stagnacji na rynku mieszkaniowym.”

Jacek Furga, Przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich, Wiceprezes Zarządu Centrum Prawa Bankowego i Informacji Sp. z o.o.

W strukturze walutowej nowego portfela kredytowego dalszemu wzmocnieniu uległa pozycja kredytów złotowych (do poziomu 95% w II kwartale), a w części walutowej portfela pozostało praktycznie tylko euro.

W II kwartale 2012 r. nadal spadały ceny mieszkań. Do obniżki cen przyczynił się z jednej strony wzrost podaży nowych mieszkań obserwowany od połowy roku 2010, a z drugiej – osłabienie akcji kredytowej, przekładające się na zmniejszenie efektywnego popytu na mieszkania. W porównaniu do I kwartału bieżącego roku, największy spadek został zanotowany we Wrocławiu – o 182 zł/m2 do poziomu 5473 zł. W stolicy średnia cena transakcyjna spadła do poziomu 7407 zł/m2, czyli o 129 zł (w stosunku do I kwartału 2012 roku). W porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku, maksymalne spadki dotyczyły Wrocławia i Łodzi -odpowiednio o 673 zł (10,9 %) oraz 323 zł (7,8 %) za metr kwadratowy powierzchni mieszkania. Z dzisiejszej perspektywy wydaje się, że spadek cen będzie postępował, choć już wolniej niż w I półroczu, co najmniej do jesieni przyszłego roku.

Spadające ceny transakcyjne mieszkań nie są wystarczającym bodźcem dla klientów do podejmowania decyzji o zaciągnięciu długoterminowego kredytu i zakupu mieszkania z jego pomocą. Spadek realnych wynagrodzeń i wzrost kosztów utrzymania przekładające się na zdolność kredytową relatywnie niwelują korzyści z malejących cen mieszkań. Relacja dochodu do przeciętnej ceny w dalszym ciągu w wielu przypadkach nie pozwala na zakup mieszkania na miarę aspiracji i powoduje obniżenie oczekiwań, rezygnację z planów lub odłożenie decyzji w czasie.

„Obserwowane od kilku kwartałów wyniki sektora mieszkaniowego, a także wzrastające problemy z finansowaniem akcji kredytowej i ostanie kłopoty firm budowlanych, z których część zajmuje się również budownictwem mieszkaniowym, to poważne wyzwanie dla państwa, banków i obywateli. Należy opracować i wdrożyć program długoletniego oszczędzania w Polsce, w tym na cele mieszkaniowe i emerytalne”

Krzysztof Pietraszkiewicz, Prezes Związku Banków Polskich

Zaskakująco dobrze – w świetle tej pogarszającej się akcji kredytowej – jawią się dane dotyczące rynku inwestycji mieszkaniowych. Według wstępnych danych, w okresie styczeń-czerwiec 2012r. oddano do użytkowania 68.129 mieszkań, tj. o 24,9% więcej niż w analogicznym okresie roku 2011.

W porównaniu z I półroczem 2011 r. do 80681, tj. o 0,8% wzrosła także liczba mieszkań rozpoczętych, natomiast liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia, utrzymała się na poziomie sprzed roku i wyniosła 88 076. Wynik ten był zdeterminowany dużą liczbą rozpoczętych budów w kwietniu, co można tłumaczyć wejściem w życie z dniem 29 kwietnia Ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Duża część deweloperów postanowiła rozpocząć budowę, zanim obejmą ich nowe przepisy.

Pełen tekst Raportu AMRON-SARFiN 2/2012 dostępny będzie 28 sierpnia na stronie www.amron.pl oraz www.zbp.pl

Według badania zrealizowanego przez Centrum Badań Marketingowych INDICATOR i Warszawski Instytut Bankowości, pytani o ocenę sytuacji gospodarczej w bieżącym roku przedsiębiorcy z branży budowlanej obawiają się konsekwencji kryzysu. 30% właścicieli małych firm uważa go za główną barierę w rozwoju, podobnie oceniają szefowie średnich firm (31,7 %). Wysoki odsetek badanych wskazuje także na wzrost konkurencji w branży, wzrost kosztów prowadzenia działalności oraz brak zamówień jako istotne zagrożenia dla rozwoju. Blisko 70% pytanych nie planuje wzrostu zatrudnienia, ale także nie zamierza zwalniać pracowników. Złą koniunkturę w latach 2012-2013 przewiduje odpowiednio 16% i 12% małych i średnich firm. Większość jest zdania, że będzie ona przeciętna.

Badanie zrealizowane w I kwartale objęto łącznie prawie 1200 wywiadów: 600 z przedstawicielami małych przedsiębiorstw (o obrotach do 3,6 mln PLN rocznie) oraz 597 z przedstawicielami średnich przedsiębiorstw (o obrotach powyżej 3,6 mln do
30 mln PLN rocznie). Ponad 10% stanowili przedsiębiorcy z branży budowlanej.

Więcej informacji o badaniu: Wojciech Terlikowski wterlikowski@indicator.pl, tel.: (22) 595 1 595.

Skróconą wersję Raportu można pobrać tutaj