Audyt i doradztwo w instytucjach finansowych • KPMG: Nowy standard rachunkowości dla instrumentów finansowych – MSSF 9

Andrzej Gałkowski,
dyrektor, Grupa Zarządzania Ryzykiem Finansowym KPMG

Aleksandra Rogalska,
Executive Consultant,
Grupa Zarządzania Ryzykiem Finansowym KPMG

Zmiany zasad dotyczących klasyfikacji instrumentów finansowych, szacowania utraty wartości aktywów i stosowania rachunkowości zabezpieczeń będą prawdopodobnie oznaczać podobną rewolucję jak ta związana z wprowadzeniem obecnie obowiązującego MSR 39.

Potrzeba zmian obecnych zasad

Obecnie obowiązujące zasady rachunkowości instrumentów finansowych zawarte w MSR 39 krytykowane są m.in. z powodu dużej liczby kategorii aktywów i zobowiązań finansowych oraz skomplikowanych zasad kwalifikacji i ujmowania skutków zastosowania rachunkowości zabezpieczeń. Powoduje to z jednej strony trudności w zastosowaniu zasad standardu, a z drugiej strony trudności w odczytywaniu informacji dotyczących instrumentów finansowych przez odbiorców sprawozdań finansowych. Ponadto po wybuchu w 2008 r. kryzysu finansowego obiektem krytyki stał się przyjęty w MSR 39 model rozpoznawania utraty wartości aktywów, zgodnie z którym, jak oceniano, ponoszone straty kredytowe ujmowane były za późno i w zbyt małych kwotach (too little too late).

MSSF 9 – trzy kroki w stronę nowego standardu

W 2008 r. RMSR zaczęła wdrażać projekt rozwiązań, które mają tworzyć MSSF 9, wyodrębniając trzy obszary:

• Klasyfikacja i wycena.
• Zamortyzowany koszt i utrata wartości.
• Rachunkowość zabezpieczeń.

W obecnym kształcie MSSF 9 zawiera jedynie zapisy dotyczące klasyfikacji i wyceny. Prace nad pozostałymi obszarami przedłużyły się, jednak Rada Standardów zadeklarowała właśnie, że na przełomie trzeciego i czwartego kwartału tego roku opublikuje modyfikacje do wydanego standardu, wynikające m.in. z doświadczeń banków, które już rozpoczęły wdrożenie standardu, a także zweryfikowany projekt w zakresie zamortyzowanego kosztu i utraty wartości. Z kolei w zakresie ogólnych zasad rachunkowości zabezpieczeń zweryfikowany projekt standardu ma pojawić się w najbliższym czasie, a ostateczna wersja – do końca roku.

Nowe zasady klasyfikacji i wyceny

Zgodnie z MSSF 9 zmniejszona zostaje liczba kategorii aktywów finansowych, czego konsekwencją są uproszczone zasady ujęcia aktywów i ich wyceny. Zamiast wielu kategorii z MSR 39, nowy standard definiuje jedynie dwie: wycenianych w zamortyzowanym koszcie oraz wycenianych w wartości godziwej. Stosowane kryteria oraz poziom agregacji, na którym są rozważane znacząco różnią się od obowiązujących zasad MSR 39. Według nowych zasad w zamortyzowanym koszcie ...