Monitor spółdzielczy: luty 2009

Załamanie rynku hurtowego, który w wielu krajach finansował nawet 50 proc. wartości kredytów, ograniczyło polskim bankom dostęp do zagranicznych kapitałów. W 2008 r. banki działające w Polsce pozyskały najwyższe w historii wolumeny depozytów, głównie od ludności. Łączny przyrost depozytów wyniósł ok. 88 mld zł, w tym depozytów ludności – 60 mld zł (wzrost o 25 proc.), a instytucji rządowych i samorządowych – 10 mld zł. Przepływ środków z funduszy inwestycyjnych na depozyty bankowe można szacować na blisko 31 mld zł. Na koniec 2008 r. sektor posiadał nadwyżkę kredytów nad depozytami 40 mld zł.

Zdaniem bankowców wzrost kredytów w polskim sektorze bankowym może zmniejszyć się z około 145 mld zł do zaledwie 40 mld zł, co byłoby kwotą o 20 proc. mniejszą niż wartość kredytów udzielonych w 2008 r. samym tylko firmom. Istnieją więc przesłanki do rozważenia obniżki stopy rezerwy obowiązkowej z 3,5 proc. np. do 2 proc., tj. do poziomu stosowanego przez EBC. Pozwoliłoby to istotnie zwiększyć płynność sektora. Każdy 1 pkt proc. obniżki rezerwy zwiększa możliwości kreacji pieniądza o 6 mld zł. Bank centralny zadeklarował wykup obligacji NBP, które zapadają w 2012 r., bankowcy chcieliby, aby tę operację uzupełnić przez długookresowe (2-3-letnie) wsparcie płynnościowe sektora pod zabezpieczenie zdrowych aktywów bankowych (np. wierzytelności kredytowe).

SŁABSZA ZŁOTÓWKA, WYŻSZE PROGI

Według danych Komisji Nadzoru Finansowego na koniec 2008 r. około 70 banków spółdzielczych nie osiągnęło normatywnego progu kapitałowego obliczanego w euro. Powodem jest spekulacyjny wzrost kursu unijnej waluty. Na koniec 2008 r. próg 1 mln euro był równoważny 4,17 mln zł, podczas gdy w 2007 r. jedynie 3,58 mln zł. Jednocześnie w większości banków, które nie uzyskały 1 mln euro, współczynniki wypłacalności znacznie przekraczały wymagane normy, a wypracowany wynik finansowy będzie wystarczający do uzupełnienia funduszy. KNF poprosiła wszystkie te banki o przedstawienie dalszej strategii rozwoju bazy kapitałowej.

ROLOWANIE DŁUGÓW

Katarzyna Zajdel-Kurowska, wiceminister finansów poinformowała, że w 2009 r. potrzeby pożyczkowe brutto Polski wyniosą ponad 150 mld zł. Kwota ta obejmuje rolowanie długu, który powinniśmy spłacić w bieżącym roku, oraz zaciągnięcie nowego długu. W tym roku musimy spłacić – łącznie w złotych i euro – 115 mld zł zadłużenia. Rząd nie wyłoży tych pieniędzy z budżetu, lecz wyemituje nowe obligacje, a za pozyskane środki wykupi stare papiery.

RPP – RADA POMOŻE POŻYCZKOBIORCOM

Rada Polityki Pieniężnej obniżyła w lutym stopy procentowe o 75 pkt bazowych. Stopy spadły do 4,25 proc., poziomu notowanego ostatnio w czerwcu 2007 r. Obniżka jest reakcją na spowolnienie gospodarki. Obniżka stóp procentowych to oczywiście pożądana informacja dla kredytobiorców spłacających kredyty w polskiej walucie. Oprocentowanie kredytów hipotecznych w złotych zależy od oprocentowania rynkowego (stopy WIBOR), które z kolei jest wypadkową aktualnego poziomu stóp oficjalnych i oczekiwań co do ich przyszłego poziomu, a także ryzyka. Rynek oczekuje, że za pół roku stopa WIBOR spadnie do 3,37 proc. Marże dla kredytów w złotych (300 tys. zł, 30 lat, 25 proc. wkładu własnego) wynoszą obecnie średnio 2,2 proc. wobec ok. 1 proc. w połowie ub.r. Analitycy Expandera oczekują jednak ich ponownego spadku w tym roku.

Rentowność polskich obligacji skarbowe (papierów 10-letnich) spadła do 5,13 proc. w połowie stycznia (z rekordowego poziomu 7,5 proc. w drugiej połowie października).