155 mln zł na rewitalizację miast na Mazowszu – nabór wniosków ruszy już za

JESSICA (z ang. Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas) to inicjatywa, której celem jest rewitalizacja miast i realizacja innych projektów miejskich. Spośród konkursów dotacyjnych wyróżnia ją fakt, że przyznawane środki są zwrotne. Po zakończeniu inwestycji beneficjent rozpoczyna spłatę pożyczki, co umożliwia finansowanie kolejnych projektów. W ten sposób pieniądze będą pracowały na rzecz regionu wielokrotnie, a fundusze unijne na projekty miejskie będą dostępne dłużej.

Mechanizm finansowy JESSICA polega na przekazaniu części środków z RPO WM Funduszowi Powierniczemu, a następnie dofinansowaniu z tego źródła Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich (FROM). To właśnie do zadań FROM-u należy zarządzanie środkami funduszu i inwestowanie ich w określone projekty miejskie poprzez zwrotne instrumenty finansowe, m.in. pożyczki i gwarancje – oczywiście udzielane na atrakcyjnych warunkach.

– JESSICA to nie tylko ogromna szansa na rewitalizację mazowieckich miast, to także możliwość zdobycia doświadczenia w zakresie wdrażania zwrotnych instrumentów finansowych. Właśnie takie rozwiązania będą odgrywać dużą rolę w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej. Zatem doświadczenia, które wyniesiemy z JESSICI zaprocentują w kolejnych latach – podkreślił marszałek Adam Struzik.

Menedżerem Funduszu Powierniczego JESSICA na Mazowszu jest Europejski Bank Inwestycyjny. W grudniu ubiegłego roku ogłosił on konkurs na menedżera FROM-u. Został nim Bank Gospodarstwa Krajowego, który w podziale środków na projekty typowo rewitalizacyjne i klastrowe będzie współpracował z Agencją Rozwoju Mazowsza, natomiast przy projektach energetycznych z Mazowiecką Agencją Energetyczną. Obie spółki nie tylko doskonale znają specyfikę i zakres tych zagadnień, ale także potrzeby miast na Mazowszu. Taka współpraca znacznie usprawni więc zarządzanie środkami z funduszu.

– Europejski Bank Inwestycyjny w całym procesie realizacji inicjatywy JESSICA pełni rolę doradczą wobec Instytucji Zarządzających oraz jest menedżerem powoływanych funduszy powierniczych. Pragniemy, aby nasze działania, przyczyniły się do większej aktywności gospodarczej i tworzenia nowych miejsc pracy w miastach, a z drugiej strony do promowania holistycznego i zintegrowanego podejścia do zrównoważonego rozwoju miejskiego. Z tego względu wspieramy projekty innowacyjne, tworzące nowe możliwości dla miast, przedsiębiorstw i młodych ludzi szukających pracy. Każde miasto powinno jednak samo ocenić, co jest dla niego ważne w rozwoju – stąd nie narzucamy jednego modelu realizacji inicjatywy JESSICA – zaznaczył Christos Kontogeorgos, Kierownik ds. Funduszy Powierniczych i Doradztwa na Europę Centralną i Południowo-Wschodnią Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

– Wspólnie z naszymi partnerami dostrzegamy potencjał do wdrażania preferencyjnych instrumentów zwrotnych na Mazowszu. Chcemy, aby nasza rola nie ograniczała się jedynie do szybkiego i prawidłowego zainwestowania powierzonych nam środków, ale pozwoliła również przygotować inwestorów z terenu województwa do korzystania z tego typu instrumentów po 2013 r. – powiedział Jarosław Bełdowski, Wiceprezes – Pierwszy Zastępca Prezesa Zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego.

Zarząd Województwa Mazowieckiego zadecydował, że do Funduszu Powierniczego JESSICA na Mazowszu przekazane zostaną środki z trzech działań RPO WM – 5.2. Rewitalizacja miast (ponad 65,9 mln zł), 4.3. Ochrona powietrza, energetyka (ponad 65,9 mln zł) oraz 1.6. Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym (ponad 22,7 mln zł).

JESSICA to pieniądze na projekty z jednej strony komercyjne, z drugiej jednak – wartościowe dla przestrzeni miejskich. Gdyby nie unijne źródło finansowania tego typu inwestycje, z uwagi na zbyt duże koszty, miałyby trudności ze znalezieniem finansowania.

Pieniądze – w formie niskoprocentowych pożyczek – będą mogły być przeznaczone m.in. na renowację i termomodernizację budynków oraz ich adaptację na cele np. biurowe, rewitalizację terenów poprzemysłowych, renowację kamienic, tworzenie przestrzeni komercyjnych (np. galerii), rekreacyjnych czy edukacyjnych w budynkach i na terenach poprzemysłowych, odrestaurowanie rynków, skwerów, parków, placów zabaw, a także wdrażanie systemów monitoringu w miastach. Na wsparcie mogą liczyć także projekty zarządzania energią w miastach, instalacje kolektorów słonecznych, wymiana oświetlenia na bardziej energooszczędne i rozwój sieci ciepłowniczych. Część środków przeznaczona będzie również na wsparcie istniejącej inicjatywy klastrowej o charakterze regionalnym bądź na jej utworzenie.

Z tej formy wsparcia będą mogły skorzystać m.in. samorządy, spółki komunalne, przedsiębiorcy, szkoły wyższe, kościoły, towarzystwa budownictwa społecznego czy podmioty utworzone w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.

JESSICA otwiera więc szansę na udział inwestorów prywatnych, dotychczas niezainteresowanych angażowaniem się w tego typu projekty, ze względu na ekonomiczną nieatrakcyjność zdegradowanych miejskich obszarów i związane z tym wysokie ryzyko niepowodzenia działań. Jest więc to także promocja partnerstwa publiczno-prywatnego.

Po podpisaniu umowy operacyjnej, w ciągu miesiąca, Bank Gospodarstwa Krajowego ogłosi nabór wniosków na projekty, które będą mogły otrzymać wsparcie w ramach Inicjatywy JESSICA. Beneficjenci będą mogli złożyć wnioski o pożyczkę wraz z niezbędną dokumentacją. Szczegółowe warunki i zasady udzielania pożyczek przez FROM zostaną opublikowane wraz z ogłoszeniem naboru.
Warunki udzielanych pożyczek:

• maksymalny okres spłaty – do 20 lat;
• karencja w spłacie – do 1 roku po zakończeniu realizacji inwestycji;
• oprocentowanie pożyczki, w zależności od oceny elementów społecznych projektu; aktualnie poziom oprocentowania wynosić może nawet 0,95 proc. w stosunku rocznym (przy maksymalnym poziomie wskaźnika społecznego – podstawą ustalania oprocentowania pożyczki jest stopa referencyjna NBP pomniejszana o wartość wskaźnika społecznego od 0 do 80 proc., mierzącego przewagę efektów społecznych projektu nad efektami finansowymi);
• udział pożyczki w kosztach projektu – do 75 proc. całkowitych wydatków kwalifikowanych.